Σε έναν κόσμο που θέτει ως προτεραιότητα την απόδοση, την επιτυχία και την εξωτερική εικόνα, πολλοί είναι οι άνθρωποι που ενώ λειτουργούν «φυσιολογικά», μέσα τους νιώθουν κενοί. Αν έχετε αναρωτηθεί γιατί δεν μπορείτε να νιώσετε χαρά, ίσως ήρθε η ώρα να κοιτάξετε λίγο βαθύτερα.
Η ψυχίατρος Δρ. Judith Joseph εξηγεί γιατί η χαρά είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης και πώς η «υψηλής λειτουργικότητας κατάθλιψη» μπορεί να την μπλοκάρει, ακόμα κι αν όλα φαίνεται να δείχνουν καλά.
«Η χαρά είναι μέσα στο DNA μας. Είναι κάτι που μας ανήκει από τη γέννησή μας. Είναι έμφυτο δικαίωμά μας ως άνθρωποι», λέει η ειδικός και ερευνήτρια που έχει αφιερώσει το έργο της στη μελέτη της χαράς – και των εμποδίων που δεν μας αφήνουν να τη βιώσουμε.
Το νέο της βιβλίο, «High Functioning: Overcome Your Hidden Depression and Reclaim Your Joy», εστιάζει στη λεγόμενη υψηλής λειτουργικότητας κατάθλιψη, μία κατάσταση που πλέον λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, καθώς αφορά άτομα που εξωτερικά φαίνονται επιτυχημένα και λειτουργικά, αλλά εσωτερικά παλεύουν με συναισθηματικό κενό και έλλειψη χαράς.
Η κατάθλιψη που δεν φαίνεται
Η Joseph εξηγεί πως πολλοί άνθρωποι πάσχουν από ανηδονία – αδυναμία να νιώσουν ευχαρίστηση – και αλεξιθυμία – δυσκολία στο να αναγνωρίσουν ή να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Αυτές οι καταστάσεις «σκοτώνουν» τη χαρά, αλλά συχνά αγνοούνται, επειδή το άτομο φαίνεται να «τα καταφέρνει» στη δουλειά και την οικογένεια.
H Joseph, όπως περιέγραψε στο CNN, βίωσε και η ίδια μία παρόμοια κατάσταση. «Το 2020, είχα επιτυχίες, έλαβα βραβεία, έκανα έρευνες, είχα μία όμορφη οικογένεια — και ήμουν στην τηλεόραση. Αλλά δεν μπορούσα να νιώσω χαρά».
Η αλλαγή ήρθε μέσα από βαθιές συνδέσεις με την οικογένεια, αλλά και από την αναγνώριση της δικής της κατάστασης. Όπως λέει, δεν πρόκειται για άλλη μία υποχρέωση, αλλά για ζήτημα ζωής.
Ο δρόμος προς τη χαρά: Πέντε βήματα για να ξαναβρείτε τον εαυτό σας
Η Δρ. Joseph προτείνει μια πρακτική μέθοδο, τα λεγόμενα «πέντε V», που μπορούν να βοηθήσουν στη σταδιακή ανάκτηση της χαράς:
Αναγνώριση (Validation)
Ονομάστε αυτό που νιώθετε. Παραδεχτείτε το. Δεχτείτε το. «Αν δεν ξέρουμε τι νιώθουμε, υπάρχει σύγχυση και αβεβαιότητα. Αυτό οδηγεί στο άγχος. Η ονομασία του συναισθήματος είναι το πρώτο βήμα για να το κατανοήσουμε».
Εκτόνωση (Venting)
Μοιραστείτε όσα σας βαραίνουν με κάποιον που εμπιστεύεστε, αλλά με προσοχή. «Αν δεν μιλήσετε με επαγγελματία ψυχικής υγείας, προσέξτε να μην μεταφέρετε τραύματα σε φίλους ή συγγενείς χωρίς τη συναίνεσή τους. Ρώτα πρώτα: ”Είναι καλή στιγμή για να σου μιλήσω;’».
Αξίες (Values)
Τι δίνει νόημα και σκοπό στη ζωή σας; «Σκεφτείτε τα πράγματα που είναι ανεκτίμητα. Εγώ κυνηγούσα επιτυχίες και αναγνώριση, αλλά τελικά αυτά δεν είναι που έχουν σημασία στο τέλος της ζωής».
Ζωτικά στοιχεία (Vitals)
Υγιεινή διατροφή, άσκηση και ποιοτικός ύπνος. «Απλά στην θεωρία, δύσκολα στην πράξη, όμως θεμελιώδη για τη συναισθηματική μας ισορροπία».
Όραμα (Vision)
Δημιουργήστε μία εικόνα για το μέλλον με περισσότερη χαρά. «Όταν πονάμε, είναι δύσκολο να δούμε μπροστά. Όμως η χαρά θέλει σχέδιο. Σταμάτα να ανακυκλώνεις το παρελθόν και δημιούργησε χώρο για κάτι νέο».
Η Δρ. Joseph επισημαίνει ότι δεν χρειάζεται να εφαρμόσουμε και τα πέντε βήματα ταυτόχρονα. «Μην προσπαθήσετε να τα κάνετε όλα “τέλεια” — δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Είναι η ζωή σας».
Θυμηθείτε: Η ευτυχία μπορεί να είναι εξωτερική και προσωρινή, όπως όταν αγοράζουμε κάτι ή παίρνουμε μία προαγωγή. Η χαρά, όμως, είναι εσωτερική και διαρκής. «Δεν χρειάζεται να μάθεις σε ένα παιδί τι είναι η χαρά. Είναι μέσα μας από τη φύση μας» καταλήγει.
Διαβάστε επίσης
Μικρά μαθήματα ευτυχίας που οδηγούν σε μεγάλη ικανοποίηση από τη ζωή
Ευτυχία: Τι μας κάνει πραγματικά χαρούμενους; Διεθνής μελέτη αποκαλύπτει
