Αγαπημένα αρώματα με αγχολυτική και ηρεμιστική δράση – Αποτελεσματικά όσο τα χάπια

Αρχαίοι πολιτισμοί, από την Κίνα έως την Αίγυπτο, είχαν εντοπίσει στα αρώματα θεραπευτικές ιδιότητες έναντι του άγχους και καταστάσεων που πυροδοτούνται από αυτό, όπως ο διαταραγμένος ύπνος και οι κεφαλαλγίες. Σήμερα, η αρωματοθεραπεία όπως και άλλες θεραπείες της παραδοσιακής ιατρικής κεντρίζουν όλο και περισσότερο το επιστημονικό ενδιαφέρον, με πλέον φωτεινό παράδειγμα της τάσης την ίδρυση του Παγκόσμιου Κέντρου Παραδοσιακής Ιατρικής από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) στην Ινδία. «Για πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, η παραδοσιακή ιατρική είναι το πρώτο λιμάνι για τη θεραπεία πολλών ασθενειών» είχε δηλώσει ο Γενικός Διευθυντής του οργανισμού, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγεσούς.

Η όσφρηση μπορεί να επιδράσει στις λειτουργίες του εγκεφάλου. Οι οσφρητικοί νευρώνες στα τριχίδια της μύτης στέλνουν συνεχώς ηλεκτρικά σήματα απευθείας στον οσφρητικό φλοιό του εγκεφάλου, ο οποίος με τη σειρά του «συνομιλεί» με τα κέντρα μνήμης και συναισθημάτων όπως ο νησιωτικός φλοιός, ο ιππόκαμπος, η αμυγδαλή και ο προμετωπιαίος φλοιός.

Αυτήν την επικοινωνία ανέδειξε και μια μελέτη πάνω στην επίδραση που έχουν στον εγκέφαλο τα συναισθήματα που ακολούθησαν διάφορες ευχάριστες ή δυσάρεστες οσμές. Διαπιστώθηκε ότι, στην κατάσταση ηρεμίας του εγκεφάλου μετά το οσφρητικό ερέθισμα, σημειώθηκε δραστηριότητα στις συνάψεις του προσφηνοειδούς λοβίου με ένα νευρωνικό δίκτυο που συνένωνε τον νησιωτικό φλοιό, την αμυγδαλή και τον προμετωπιαίο φλοιό.

Άλλες έρευνες συνέκριναν δημοφιλή αιθέρια έλαια όπως της λεβάντας με βενζοδιαζεπίνες -μια κατηγορία φαρμάκων με αγχολυτικές, υπναγωγές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητες- ως προς την αποτελεσματικότητά τους, καταλήγοντας σε εντυπωσιακά ευρήματα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σας εξοντώνει το στρες; Το άρωμα που το διώχνει από τη ζωή σας σε τέσσερις εβδομάδες

Το μαγικό βοτάνι που διώχνει το άγχος, τονώνει τη μνήμη και την άμυνα

Η πρωτότυπη θεραπεία που «ξυπνά» τον εγκέφαλο και βελτιώνει τη μνήμη έως και 226%

Photo: iStock

Ισχυρά όσο τα ηρεμιστικά και υπνωτικά

Iαπωνική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Behavioral Neuroscience διαπίστωσε την αγχολυτική δράση της τερπενικής αλκοόλης λιναλόλη (linalool) που περιέχεται στο εκχύλισμα λεβάντας σε ποντίκια με υγιή όσφρηση, μέσα από αλλαγές στα νευρωνικά δίκτυα των εγκεφάλων τους. Αντιθέτως, τα πειραματόζωα με ανοσμία δεν επηρεάστηκαν από τη λιναλόλη. Η δεύτερη υπόθεση των ερευνητών που φάνηκε να επιβεβαιώνεται από τα πειράματα, ήταν ο κοινός μηχανισμός με τον οποίο η λιναλόλη όπως και οι βενζοδιαζεπίνες καταστέλλουν το άγχος· με την πρόσδεσή τους στους υποδοχείς GABA (γ-αμινοβουτυρικό οξύ).

Μία από τις αιτίες του κλινικού άγχους είναι η αυξημένη νευρωνική δραστηριότητα στον εγκέφαλο. Το GABA είναι ένας νευροδιαβιβαστής του κεντρικού νευρικού συστήματος που αναστέλλει τις εγκεφαλικές ώσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων και περιορίζει έτσι την παραπάνω δραστηριότητα. Οι βενζοδιαζεπίνες δεσμεύονται σε συγκεκριμένες θέσεις των βευροδιαβιβαστών GABA και βοηθούν να απελευθερωθούν χημικές ουσίες που τους ενεργοποιούν. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η λιναλόλη πέτυχε τα αγχολυτικά αποτελέσματα με παρόμοιο τρόπο, καθώς η χορήγηση φλουμαζενίλης στα ποντίκια, ενός φαρμάκου που μπλοκάρει τους υποδοχείς GABA (ανταγωνιστής), ακύρωσε την ηρεμιστική επίδραση του ελαίου.

Η εμπλοκή στη λειτουργία των νευρωνικών δικτύων δεν είναι αποκλειστικότητα της λεβάντας. Παλαιότερη γερμανική μελέτη, κατά την οποία εκατοντάδες αρώματα δοκιμάστηκαν για τη δράση τους στους υποδοχείς GABA σε τρωκτικά και ανθρώπους, ανέδειξε ως μεγάλο νικητή το αιθέριο έλαιο γιασεμιού, με επίδραση ισχυρή όσο τα υπναγωγά και ηρεμιστικά χάπια. Έρευνες έχουν εντοπίσει πολλά υποσχόμενη δράση κατά του άγχους σε ποντίκια και ανθρώπους και για τις ενώσεις λιμονένιο, το βασικό συστατικό στο αιθέριο έλαιο της φλούδας των περισσότερων εσπεριδοειδών, και το πινένιο, ένωση που χαρίζει στα πεύκα το άρωμά τους.