Έχουμε συνηθίσει να ακούμε για την υγεία της καρδιάς ή του ήπατος, οργάνων ζωτικής σημασίας για την υγεία και την καλή λειτουργία του οργανισμού. Από την άλλη, λιγότερα είναι γνωστά για τους νεφρούς, αυτά τα όργανα που εργάζονται «αθόρυβα», αλλά σκληρά, επιτελώντας μια σειρά από σημαντικές λειτουργίες. Μεταξύ άλλων, φιλτράρουν τα απόβλητα, τα περιττά υγρά και τους ηλεκτρολύτες, όπως το νάτριο και το κάλιο από το αίμα. Ρυθμίζουν επίσης την αρτηριακή πίεση, διεγείρουν την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και διατηρούν υγιή τα οστά, εξισορροπώντας τα επίπεδα ασβεστίου. Όταν η λειτουργία των νεφρών μειώνεται, παρατηρείται συσσώρευση τοξινών, κατακράτηση υγρών και ανισορροπία στα επίπεδα ηλεκτρολυτών – γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακά προβλήματα και αδυναμία των οστών.
Ένα σημαντικό ποσοστό παγκοσμίως πάσχει από κάποια χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ). Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη νεφρική υγεία. Υπάρχουν ορισμένες παράμετροι για τις οποίες δεν μπορούν να κάνουν πολλά, όπως η ηλικία και η γενετική. Πολλές από τις επιλογές του τρόπου ζωής, όμως, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην υγεία των νεφρών.
Σε άρθρο της στο The Conversation η Dipa Kamdar, Λέκτορας Φαρμακευτικής Πρακτικής στο Πανεπιστήμιο Kingston αποκαλύπτει 7 κοινές συνήθειες που ενδέχεται να επιβαρύνουν «σιωπηλά» αυτά τα ζωτικά όργανα και τι μπορείτε να κάνετε για να τα προστατεύσετε:
1. Παυσίπονα: Όχι στην υπερβολική χρήση
Η συχνή χρήση μη συνταγογραφούμενων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως η ιβουπροφαίνη και η ασπιρίνη μπορεί να βλάψει τους νεφρούς, ιδίως τη διαδικασία επιστροφής των φιλτραρισμένων θρεπτικών συστατικών και υγρών στην κυκλοφορία του αίματος. Η μακροχρόνια χρήση ή η χρήση υψηλών δόσεων μειώνει τη ροή του αίματος στους νεφρούς και μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή, αυξάνοντας τον κίνδυνο νεφρικής βλάβης, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους και άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις.
Εάν πάσχετε από χρόνια νεφρική νόσο, αποφύγετε αυτά τα φάρμακα, εκτός εάν το συστήσει ο γιατρός σας. Ακόμη, όμως, κι αν είστε υγιείς, χρησιμοποιήστε τη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση για όσο το δυνατόν μικρότερο χρονικό διάστημα.
2. Δεν πίνετε αρκετό νερό
Το νερό είναι απολύτως απαραίτητο για τη λειτουργία των νεφρών. Βοηθά στην απομάκρυνση των αποβλήτων και αποτρέπει την υπερβολική συγκέντρωση μετάλλων, που μπορεί να οδηγήσει στο σχηματισμό πέτρας στους νεφρούς, αλλά και σε λοιμώξεις. Η αφυδάτωση -ιδιαίτερα όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές- αυξάνει τον κίνδυνο.
Επιδιώξτε να πίνετε 1,5 έως 2 λίτρα νερό ημερησίως (περίπου 6-8 φλιτζάνια), εκτός αν σας συμβουλεύει διαφορετικά ο γιατρός σας λόγω κάποιας ιατρικής κατάστασης, όπως η καρδιακή ή ηπατική νόσος.
3. Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
Το αλκοόλ επηρεάζει τη λειτουργία των νεφρών με διάφορους τρόπους. Αφυδατώνει τον οργανισμό, αυξάνει την αρτηριακή πίεση και υπερλειτουργεί τους νεφρούς -ιδιαίτερα όταν η ηπατική λειτουργία είναι μειωμένη. Όλες αυτές οι επιδράσεις μπορούν να επιταχύνουν τη βλάβη των νεφρών.
Για να παραμείνετε εντός ασφαλών ορίων, το NHS συμβουλεύει να μην καταναλώνετε περισσότερο από ένα ποτήρι την ημέρα, ιδανικά χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ και να διασφαλίζετε ότι υπάρχουν και μέρες που δεν καταναλώνετε καθόλου αλκοόλ.
4. Κάπνισμα
Οι κίνδυνοι του καπνίσματος για την υγεία είναι γνωστοί – αλλά οι επιπτώσεις του στους νεφρούς συχνά παραβλέπονται. Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει τοξίνες όπως το κάδμιο, οι οποίες βλάπτουν άμεσα τον ιστό των νεφρών. Το κάπνισμα στενεύει επίσης τα αιμοφόρα αγγεία και συμβάλλει στο οξειδωτικό στρες, μειώνοντας τη ροή του αίματος και καταστρέφοντας τις επενδύσεις των αγγείων.
Επιπλέον, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και υψηλής αρτηριακής πίεσης, δύο παθήσεων που αποτελούν κυρίαρχες αιτίες εμφάνισης νεφρικής νόσου. Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο καπνίσματος, επομένως η διακοπή του καπνίσματος είναι η καλύτερη επιλογή για τη συνολική και νεφρική σας υγεία.
5. Υπερβολικό βάρος
Ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) ή το υπερβολικό κοιλιακό λίπος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων, όπως οι καρδιοπάθειες και ο διαβήτης τύπου 2, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε βλάβη των νεφρών. Η παχυσαρκία μπορεί επίσης να βλάψει άμεσα τη λειτουργία των νεφρών, μεταβάλλοντας τον τρόπο με τον οποίο τα λιποκύτταρα αλληλεπιδρούν με τους νεφρούς. Η τακτική σωματική δραστηριότητα και η υγιεινή διατροφή μπορούν να μειώσουν αυτόν τον κίνδυνο. Στοχεύστε σε 30 λεπτά αερόβιας άσκησης, 5 ημέρες την εβδομάδα και αυξήστε σταδιακά.
6. Κακές διατροφικές επιλογές
Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα (UPF) -όπως τα συσκευασμένα σνακ, τα σακχαρούχα ποτά, τα λουκάνικα και τα έτοιμα γεύματα- έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα, νάτριο, ανθυγιεινά λίπη και τεχνητά πρόσθετα, τα οποία έχουν συνδεθεί με παχυσαρκία, διαβήτη, καρδιοπάθειες, αλλά και νεφρική βλάβη. Μια μακροχρόνια αμερικανική μελέτη σε 14.000 ενήλικες διαπίστωσε ότι όσοι κατανάλωναν τα περισσότερα UPFs είχαν 24% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας νεφρικής νόσου.
Η υψηλή πρόσληψη νατρίου, ειδικότερα, διαταράσσει την ισορροπία νατρίου – καλίου των νεφρών, αυξάνοντας την αρτηριακή πίεση και τον φόρτο εργασίας των νεφρών. Προσπαθήστε να περιορίσετε την κατανάλωση νατρίου σε 6 γρ. (ένα κουταλάκι του γλυκού) την ημέρα.
7. Κακές συνήθειες ύπνου
Ο ύπνος παίζει εκπληκτικά σημαντικό ρόλο στην υγεία των νεφρών. Μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο ο ανεπαρκής ύπνος (κάτω από 6 ώρες), όσο και ο υπερβολικός ύπνος (πάνω από 10 ώρες) μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο χρόνιας νεφρικής νόσου. Το ιδανικό εύρος για τους περισσότερους ανθρώπους είναι 7-9 ώρες ποιοτικού ύπνου κάθε βράδυ.
Τα νεφρά σας εργάζονται σκληρά για εσάς κάθε μέρα. Αξίζει να κάνετε μερικές αλλαγές για να τους ανταποδώσετε τη χάρη.
Διαβάστε επίσης
Χρόνια νεφρική νόσος: Το σημείο του σώματος που αποκαλύπτει έγκαιρα τη σιωπηλή ασθένεια
Η επικίνδυνη μόδα του Τik Tok που μπορεί να βλάψει τους νεφρούς
Χρόνια Νεφρική Νόσος: Τα τρόφιμα – σύμμαχοι για τους ασθενείς
