Η σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται από ένα παράδοξο φαινόμενο: Νέοι άνθρωποι, κλεισμένοι μέσα σε σπίτια και γραφεία, μοιάζουν κατάκοποι και διαμαρτύρονται διαρκώς για έναν πόνο ή κάποια ενόχληση. Στον αντίποδα, μεγαλύτεροι, ακόμη και ηλικιωμένοι, παρουσιάζουν εντυπωσιακά επίπεδα ζωτικότητας και όρεξης για ζωή. Έχουν βρει τρόπο να αξιοποιούν δημιουργικά τον χρόνο τους και μοιάζουν πιο νέοι απ’ όσους είναι πραγματικά.
Τι φταίει;
Η απάντηση θα μπορούσε να κρύβεται στη γενέθλια τούρτα: Δεν έχει σημασία μόνο πόσα κεράκια έχει πάνω, αλλά εάν έχετε τη δύναμη να τα φυσήξετε δυνατά, ισορροπία ώστε να μεταφέρετε την τούρτα και, κυρίως, αν… θυμάστε τι γιορτάζετε.
Καθώς γερνάμε, το σώμα υφίσταται φυσικές αλλαγές – η μυϊκή μάζα μειώνεται, τα οστά γίνονται πιο εύθραυστα και οι χρόνοι αντίδρασης επιβραδύνονται. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι είμαστε «καταδικασμένοι» σ’ ένα μέλλον σωματικής και πνευματικής αδράνειας. Άλλωστε, όπως λέει και το ρητό, «στόχος είναι να προσθέσουμε ζωή στα χρόνια, όχι μόνο χρόνια στη ζωή».
Δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος ορισμός για το τι είναι καλή γήρανση, αλλά μερικά απλά τεστ μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες. Μπορείτε να τα δοκιμάσετε μόνοι σας στο σπίτι – το μόνο που θα χρειαστείτε είναι μια οδοντόβουρτσα, ένα χρονόμετρο και η προθυμία να δοκιμάσετε.
1. Ισορροπία με την οδοντόβουρτσα
Ένας εκπληκτικά αποτελεσματικός τρόπος να ελέγξετε την ισορροπία σας είναι να σταθείτε στο ένα πόδι ενώ βουρτσίζετε τα δόντια σας. Εάν μπορείτε να διατηρήσετε αυτή τη θέση για 30 δευτερόλεπτα, αυτό είναι ένα ισχυρό σημάδι καλής δύναμης και συντονισμού του κάτω μέρους του σώματος.
Γιατί είναι σημαντικό; Μια μελέτη του 2022 διαπίστωσε ότι όσοι δε τα κατάφερναν σε αυτό το τεστ αντιμετώπιζαν 84% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου τα επόμενα 7 χρόνια σε σύγκριση με εκείνους που μπορούσαν. Η ισορροπία παίζει ζωτικό ρόλο στην πρόληψη των πτώσεων, τη διατήρηση της κινητικότητας και την υποστήριξη των καθημερινών λειτουργιών — ευτυχώς, είναι κάτι που μπορεί να βελτιωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
2. Δύναμη λαβής
Η δύναμη λαβής είναι κάτι περισσότερο από ένα παιχνίδι. Είναι ένας εκπληκτικά ακριβής δείκτης συνολικής υγείας, που μαρτυρά πολλά για την κατάσταση της καρδιάς, του εγκεφάλου και τη μακροζωία. Μελέτες δείχνουν ότι για κάθε μείωση 5 κιλών στη δύναμη λαβής, ο κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία αυξάνεται κατά 16%. Απαντήστε σε απλά ερωτήματα, όπως: Οι τσάντες με τα ψώνια σας φαίνονται βαρύτερες; Μήπως δυσκολεύεστε να ανοίξετε ένα μπουκάλι;
3. Μπορείτε να σηκωθείτε από το πάτωμα χωρίς χέρια;
Καθίστε στο πάτωμα και προσπαθήστε να σηκωθείτε χωρίς να χρησιμοποιήσετε τα χέρια σας. Αυτή η φαινομενικά απλή δοκιμή μετρά τη δύναμη, την ευελιξία και τον συντονισμό του κάτω μέρους του σώματος, στοιχεία σημαντικά για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας. Μπορείτε, επίσης, να δοκιμάσετε τη δοκιμασία 30 δευτερολέπτων με την καρέκλα: Καθίστε σε μια καρέκλα χωρίς μπράτσα και δείτε πόσες φορές μπορείτε να σηκωθείτε και να καθίσετε σε μισό λεπτό. Λιγότερες επαναλήψεις μπορεί να υποδηλώνουν μειωμένη δύναμη στα κάτω άκρα και υψηλότερο κίνδυνο πτώσης. Μπορείτε, ωστόσο, πάντα να βελτιωθείτε με την εξάσκηση.
4. Γρήγοροι γνωστικοί έλεγχοι
Η διατήρηση της διανοητικής ευελιξίας είναι εξίσου σημαντική. Προσπαθήστε να κατονομάσετε όσο περισσότερα ζώα μπορείτε σε 30 δευτερόλεπτα. Λιγότερα από 12 μπορεί να μαρτυρούν κάποια γνωστική έκπτωση. Περισσότερα από 18 είναι θετικό σημάδι. Δοκιμάστε να συλλαβίσετε τη λέξη «κόσμος» ανάποδα ή να θυμηθείτε τρία άσχετα μεταξύ τους αντικείμενα μετά από μια σύντομη απόσπαση της προσοχής. Αυτές οι δοκιμασίες προσφέρουν πληροφορίες για τη μνήμη, την προσοχή και τη λεκτική ευχέρεια, που αποτελούν σημαντικούς δείκτες υγείας του εγκεφάλου.
Και να θυμάστε: Όλοι χάνουν τα κλειδιά τους. Είναι φυσικό να ξεχνάτε πράγματα περιστασιακά. Σημασία έχει να διατηρείτε μια κατάσταση εγρήγορσης και να εξασκείτε τον εγκέφαλό σας μέσω δραστηριοτήτων όπως παζλ, ανάγνωση ή εκμάθηση νέων δεξιοτήτων.
5. Τρόπος ζωής: Ο ακρογωνιαίος λίθος υγιούς γήρανσης
Αν υπήρχε ένα μυστικό υγιούς γήρανσης, αυτό θα ήταν ένας ισορροπημένος συνδυασμός κίνησης, διατροφής, ξεκούρασης και κοινωνικής συμμετοχής.
- Κινηθείτε καθημερινά: Η συνεπής σωματική δραστηριότητα ενισχύει τους μυς, υποστηρίζει την υγεία των αρθρώσεων και ενισχύει την καρδιαγγειακή λειτουργία.
- Τραφείτε ποιοτικά: Μια διατροφή μεσογειακού τύπου — πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ψάρια, ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο — συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης και καρδιακών παθήσεων.
- Δώστε προτεραιότητα στον ύπνο: Στόχος είναι 7-9 ώρες ποιοτικής ανάπαυσης κάθε βράδυ. Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της μνήμης, την υποστήριξη του ανοσοποιητικού και τη ρύθμιση της διάθεσης.
- Διατηρήστε τις κοινωνικές σας σχέσεις: Έρευνες υποστηρίζουν ότι η κοινωνική απομόνωση είναι εξίσου επιβλαβής με το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα. Φροντίστε τις σχέσεις σας, γίνετε μέλος σε κάποιο σύλλογο, κάντε εθελοντισμό.
Τελικά, η γήρανση είναι άλλη μια δεξιότητα που μπορείτε να εξασκήσετε
Αν μπορείτε να σταθείτε στο ένα πόδι ενώ βουρτσίζετε τα δόντια σας, να μεταφέρετε μια τσάντα με ψώνια χωρίς κόπο και να απαγγείλετε 20 ζώα σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα, είστε σε πολύ καλό επίπεδο. Αν όχι, μην ανησυχείτε. Αυτές οι ικανότητες αναπτύσσονται με εξάσκηση.
Η υγιής γήρανση δεν έχει να κάνει με την αποφυγή του χρόνου που περνάει, αλλά με την προληπτική φροντίδα της υγείας σας, μέσα από μικρές, καθημερινές επιλογές.
Διαβάστε επίσης
Μακροζωία: Τέσσερις απλοί τρόποι να μείνετε για πάντα νέοι
Θέλετε να γεράσετε καλά; Ξεκινήστε διορθώνοντας αυτή τη συνήθεια
Έξι τροφές που καθυστερούν τη γήρανση και βοηθούν στο αδυνάτισμα
