Είναι διακριτικό και δεν μυρίζει. Κυκλοφορεί σε πολλές γεύσεις, για όλα τα γούστα. Προωθείται ευρέως από διαδικτυακούς influencers ως μια «αθώα» εναλλακτική συνήθεια και συσχετίζεται -αβάσιμα- με διάφορα πλεονεκτήματα, όπως η μείωση του άγχους, η ενίσχυση της διάθεσης και η βελτίωση της μνήμης. Ο λόγος για το white snus, ένα σακουλάκι νικοτίνης χωρίς καπνό, που τον τελευταίο καιρό κερδίζει σημαντική δημοτικότητα, κυρίως μεταξύ εφήβων και νέων ενηλίκων.
Όπως εξηγούν σε άρθρο τους στο The Conversation η Rosaria Galanti, ομότιμη καθηγήτρια στο Τμήμα Παγκόσμιας Δημόσιας Υγείας του Karolinska Institutet και η Alma Larsdotter Zweygberg, διδακτορική ερευνήτρια, το white snus αναπτύχθηκε αρχικά ως μέρος της αντικαπνιστικής προσπάθειας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, αλλά απέτυχε να γίνει ευρώς αποδεκτό. Το 2016, μια σουηδική εταιρεία ανέπτυξε ένα προϊόν, που εξελίχθηκε σε κορυφαίο εμπορικό σήμα στις ΗΠΑ, το οποίο σήμερα ανήκει σε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες καπνού στον κόσμο. Παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε ως υποκατάστατο, δεν αποτελεί εγκεκριμένη θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης και δεν συνιστάται ως εργαλείο για τη διακοπή του καπνίσματος.
Τα λευκά «στικάκια» νικοτίνης, όπως είναι αλλιώς γνωστά, χρησιμοποιούνται ευρέως στη Σουηδία και την Αγγλία, κυρίως από νέους και επαγγελματίες αθλητές. Πολλοί από τους χρήστες πιστεύουν ότι ενισχύει την απόδοση και παρέχει μια πιο καθαρή εναλλακτική λύση σε σχέση με το κάπνισμα ή το άτμισμα, αλλά η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη.
Τι είναι;
Πρόκειται για μικρά σακουλάκια που περιέχουν νικοτίνη, φυτικές ίνες και αρωματικές ουσίες. Οι συσκευασίες μοιάζουν με σακουλάκια τσαγιού και τοποθετούνται μεταξύ χειλιών και δοντιών, απελευθερώνοντας νικοτίνη, χωρίς τα παραδοσιακά μειονεκτήματα του καπνού. Σε αντίθεση με το παραδοσιακό snus, ένα υγρό προϊόν καπνού που χρησιμοποιείται κυρίως στη Σουηδία, το λευκό snus δεν περιέχει φύλλα καπνού. Έχει, ωστόσο, νικοτίνη, η οποία συχνά προέρχεται από τα φύλλα καπνού.
Οι παραπλανητικές αντιλήψεις που «απειλούν» την ασφάλεια
Ο όρος «χωρίς καπνό», επομένως, είναι παραπλανητικός. Ορισμένοι καταναλωτές, μάλιστα, πιστεύουν λανθασμένα ότι το «χωρίς καπνό» σημαίνει «χωρίς νικοτίνη». Υπάρχουν, βέβαια, εκδοχές χωρίς νικοτίνη, ωστόσο τα περισσότερα προϊόντα white snus περιέχουν νικοτίνη, η οποία είναι γνωστό ότι προκαλεί εθισμό, αύξηση του καρδιακού ρυθμού και διέγερση του συστήματος ανταμοιβής του εγκεφάλου, που ενισχύει περαιτέρω την εθιστική της φύση. Η τακτική χρήση του white snus, επομένως, μπορεί να καταστήσει δύσκολη τη διακοπή του.
Οι νέοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στον εθισμό στη νικοτίνη και το ευρύ φάσμα ελκυστικών γεύσεων ευνοεί τον πειραματισμό με αυτά τα προϊόντα. Οι έρευνες δείχνουν ότι η νικοτίνη μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, την καρδιαγγειακή και τη στοματική υγεία.
Το συγκεκριμένο προϊόν προωθείται ως ένας μοντέρνος και βολικός τρόπος κατανάλωσης νικοτίνης, με τις διαφημίσεις να τονίζουν την ευκολία και τη διακριτική του φύση. Η προώθησή του ευνοείται και από το γεγονός ότι, σε αντίθεση με τα τσιγάρα και τα προϊόντα ατμίσματος, που υπόκεινται σε αυστηρούς κανονισμούς εντός της ΕΕ, το λευκό snus έχει ξεφύγει από την πίεση μιας ενιαίας, αυστηρής πολιτικής. Σε πολλά μέρη, υπάρχουν λίγοι ή καθόλου περιορισμοί, καθιστώντας εύκολη την πρόσβαση των καταναλωτών -συμπεριλαμβανομένων των ανηλίκων- σε αυτά τα προϊόντα.
Στη Σουηδία, το 15% των νεαρών γυναικών ηλικίας 16-29 ετών αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν καθημερινά white snus, σε σύγκριση με μόλις 2,5% που καπνίζουν τσιγάρα. Πολλές διαφημιστικές καμπάνιες, μάλιστα, απευθύνονται ειδικά στις γυναίκες.
Το βασικό μήνυμα είναι ότι αποτελεί μια ακίνδυνη εναλλακτική λύση στο κάπνισμα, ωστόσο η έλλειψη ολοκληρωμένης έρευνας σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στην υγεία καθιστά τους ισχυρισμούς αυτούς αμφισβητήσιμους. Πολλές σχετικές μελέτες, άλλωστε, έχουν χρηματοδοτηθεί από την καπνοβιομηχανία, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για την αξιοπιστία των διαθέσιμων δεδομένων.
Καθώς η χρήση του white snus συνεχίζει να αυξάνεται -ιδιαίτερα μεταξύ των νέων- τα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τις επιπτώσεις του στην υγεία γίνονται όλο και πιο επείγοντα. Έως ότου προκύψουν σαφή επιστημονικά στοιχεία, είναι ζωτικής σημασίας να παραμείνουμε προσεκτικοί: Το «χωρίς καπνό» δεν σημαίνει και χωρίς κίνδυνο.
Διαβάστε επίσης
Σακουλάκια νικοτίνης: Ποιοι είναι οι 2 παράγοντες που τα κάνουν πιο ελκυστικά
Η «κακή» συνήθεια των ποδοσφαιριστών που προκαλεί εθισμό – Τι δείχνουν τα στοιχεία για τη χρήση snus
Στυτική δυσλειτουργία: Η συνήθεια που αυξάνει τον κίνδυνο κατά 50%