Σε μια εποχή όπου η καθημερινότητα χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα άγχους, συναισθηματική κόπωση και συνεχείς απαιτήσεις, η ανάγκη για ψυχική ανακούφιση καθίσταται πιο αναγκαία από ποτέ. Συνηθισμένη αντίδραση πολλών ανθρώπων μετά από μια δύσκολη ημέρα είναι η απομόνωση: η επιστροφή στο σπίτι, η παραμονή στον καναπέ και η αναζήτηση παροδικής ξεγνοιασιάς μέσω της τηλεόρασης ή της απραξίας.
Ωστόσο, σύμφωνα με σύγχρονες ψυχολογικές μελέτες και ειδικούς του χώρου, αυτή η επιλογή ενδέχεται να μην είναι η πλέον ενδεδειγμένη. Αντιθέτως, η εξωτερική δραστηριότητα, και συγκεκριμένα η επαφή με τη φύση, φαίνεται να προσφέρει ουσιαστική ανακούφιση και να συμβάλλει ενεργά στη βελτίωση της ψυχικής υγείας, όπως εξηγεί η Susan Krauss Whitbourne, ομότιμη καθηγήτρια Ψυχολογίας και Επιστημών του Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης με άρθρο της στο Psychology Today.
Μια διαφορετική προσέγγιση: Η θεραπεία της περιπέτειας
Η Θεραπεία της Περιπέτειας (Adventure Therapy) αποτελεί μια ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, η οποία αξιοποιεί υπαίθριες δραστηριότητες με στόχο τη γνωστική, συναισθηματική και συμπεριφορική ενδυνάμωση των συμμετεχόντων. Αν και η έννοια της «περιπέτειας» μπορεί αρχικά να παραπέμπει σε ασχολίες για παιδιά ή εφήβους, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια μορφή θεραπείας που απευθύνεται σε ενήλικες κάθε ηλικίας. Ως εκ τούτου, εφαρμόζεται υπό την καθοδήγηση -και μέσω συνταγογράφησης -από επαγγελματίες ψυχικής υγείας.
Η μεθοδολογία της περιλαμβάνει δραστηριότητες όπως πεζοπορία, καγιάκ, αναρρίχηση, ποδηλασία βουνού, αλλά και απλούστερες μορφές σωματικής κινητοποίησης στη φύση, όπως περίπατοι σε πάρκα ή ήπιες ασκήσεις σε εξωτερικό περιβάλλον. Το βασικότερο; Ο άνθρωπος να βγει εκτός των ορίων του σπιτιού του.
Τι δείχνουν οι έρευνες – Ποια τα οφέλη
Σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζει μελέτη του Πανεπιστημίου της Οκλαχόμα, η οποία επικεντρώθηκε στη συμβολή της Θεραπείας της Περιπέτειας σε άτομα με αγχώδεις διαταραχές. Η ερευνητική ομάδα διεξήγαγε μετα-ανάλυση σε 12 επιστημονικές μελέτες, με συνολικό δείγμα άνω των 2.000 ατόμων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, περίπου 90% των συμμετεχόντων παρουσίασαν μείωση των συμπτωμάτων άγχους και βελτίωση της γενικότερης ψυχοσυναισθηματικής τους κατάστασης.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η θετική επίδραση παρατηρήθηκε ακόμη και μετά από σύντομες παρεμβάσεις, με τη μικρότερη να έχει διάρκεια μόλις 2,5 ωρών. Επιπλέον, δεν καταγράφηκαν παρενέργειες σε καμία από τις μελέτες, γεγονός που ενισχύει την ασφάλεια και την καταλληλότητά της ως συμπληρωματική θεραπευτική πρακτική. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι έρευνες, ως επί το πλείστον, αφορούσαν ενήλικες, με μέση ηλικία τα 43 έτη, ενώ όλες περιλάμβαναν κάποιο είδος σωματικής άσκησης.
Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της Θεραπείας της Περιπέτειας, αυτή εδράζεται σε πολλαπλούς άξονες. Αφενός, η σωματική δραστηριότητα, ακόμη και σε ήπια μορφή, είναι αποδεδειγμένα ωφέλιμη για τη διαχείριση του άγχους. Αφετέρου, η συλλογική εμπειρία και η συνεργασία εντός ομάδας ενισχύουν το αίσθημα κοινωνικής σύνδεσης και την αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων.
Μια από τις θεωρητικές βάσεις της μεθόδου, μπορεί να αποδοθεί στην θεωρία του Άντλερ, ο οποίος υποστήριζε ότι η υπέρβαση προκλήσεων και η επίτευξη στόχων ενισχύουν την αυτοεκτίμηση και μειώνουν το αίσθημα κατωτερότητας. Η εμπειρία της ολοκλήρωσης μιας φυσικής δραστηριότητας που φαινόταν αρχικά αδύνατη, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και κινητοποιεί τον θεραπευόμενο σε βαθύτερο επίπεδο.
Πρακτική εφαρμογή στην καθημερινότητα
Αν και η οργανωμένη Θεραπεία της Περιπέτειας απαιτεί την παρουσία ειδικών και τη συμμετοχή σε προγράμματα, ορισμένα από τα βασικά της στοιχεία μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα στην καθημερινότητα:
- Ένας σύντομος περίπατος σε φυσικό περιβάλλον.
- Η ενασχόληση με τον κήπο ή τα φυτά.
- Μια εκδρομή το Σαββατοκύριακο.
- Η συμμετοχή σε ομαδικές υπαίθριες δραστηριότητες.
Η σωματική κίνηση και η σύνδεση με τη φύση, ακόμη και σε απλή μορφή, αποτελούν αποτελεσματικά εργαλεία ψυχικής ανακούφισης και μπορούν να λειτουργήσουν επικουρικά στη συμβατική ψυχοθεραπεία.
Το συμπέρασμα των ειδικών
Εν κατακλείδι, η Θεραπεία της Περιπέτειας αναδεικνύεται ως μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις άγχους. Αν και απαιτούνται περαιτέρω μελέτες με μεγαλύτερα δείγματα, τα πρώτα ευρήματα είναι ενθαρρυντικά.
Μέχρι τότε, ακόμη και μία μικρή «έξοδος» από την καθημερινότητα, μια απλή βόλτα στη φύση, μπορεί να λειτουργήσει ως πολύτιμο αντίδοτο στον σύγχρονο τρόπο ζωής: ένα μικρό βήμα προς τη βελτίωση της ευεξίας και της συναισθηματικής ισορροπίας.
Διαβάστε επίσης
Μπορεί ένα παγωμένο μπάνιο να μας γλιτώσει από άγχος και κατάθλιψη;
