Θα μπορούσατε να φανταστείτε τον εαυτό σας να περιπλανιέται στο δάσος, χωρίς τη βοήθεια τη βοήθεια του ψηφιακού χάρτη που έχετε στο κινητό σας; Ακούγεται τρομακτικό; Κι όμως, πρόκειται για μια δραστηριότητα που κερδίζει όλο και περισσότερους θαυμαστές, καθώς αποτελεί μια συναρπαστική πρόκληση, που εξασκεί τόσο το σώμα όσο και το νου.
Ο λόγος για τον αγωνιστικό προσανατολισμό, ένα άθλημα πλοήγησης, που συνδυάζει την επαφή με τη φύση, τη σωματική άσκηση, αλλά και την ανάπτυξη δεξιοτήτων σκέψης, κρίσης και προσανατολισμού. Σε αυτή τη διαδρομή, δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη βοήθεια του κινητού σας τηλεφώνου ή ενός ψηφιακού χάρτη. Το μόνο που θα έχετε στη διάθεσή σας θα είναι ένας παλιός, παραδοσιακός, λεπτομερής χάρτης, μια πυξίδα και… το μυαλό σας.
Τι είναι ο αγωνιστικός προσανατολισμός;
Οι συμμετέχοντες παίρνουν μέρος σε μια διαδικασία ορισμένου χρόνου, με στόχο να φτάσουν σε προκαθορισμένα σημεία ελέγχου, τα οποία μπορεί να κυμαίνονται από κάποιο απλό πάρκο της πόλης, μέχρι απομακρυσμένες βουνοκορφές, λίμνες, ποτάμια και άλλα.
«Μπορείτε να συμμετέχετε σε ομαδικές ή ατομικές δραστηριότητες. Θα χρειαστείτε έναν λεπτομερή χάρτη, μια πυξίδα και μια ηλεκτρονική συσκευή καταγραφής χρόνου», λέει ο Clinton Morse, υπεύθυνος επικοινωνίας της Orienteering USA, που αποτελεί το εθνικό όργανο διοίκησης για το άθλημα στις ΗΠΑ.
Οι συμμετέχοντες περνούν από μονοπάτια, σκαρφαλώνουν σε λόφους ή προσπερνούν δύσκολα εμπόδια, όπως ογκώδεις βράχους. Υπάρχουν διαφορετικά προγράμματα για όλα τα γούστα, από δραστηριότητες εστιασμένες στην πεζοπορία, μέχρι άλλες που επικεντρώνονται στην ποδηλασία, το σκι, το κανό και άλλα.
Πώς ο αγωνιστικός προσανατολισμός βελτιώνει τις δεξιότητες σκέψης;
Μια μικρή μελέτη του 2023 που δημοσιεύτηκε στο PLoS One εντόπισε μια πιθανή σχέση μεταξύ του αγωνιστικού προσανατολισμού και των δεξιοτήτων σκέψης.
Οι ερευνητές ρώτησαν 158 υγιείς ανθρώπους, ηλικίας 18 – 87 ετών, σχετικά με την υγεία, τις δραστηριότητες, τις ικανότητες πλοήγησης και τη μνήμη τους. Περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες είχαν διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας αγωνιστικού προσανατολισμού, ενώ οι υπόλοιποι ήταν σωματικά δραστήριοι, αλλά δε συμμετείχαν σε τέτοιες δραστηριότητες.
Από τη μελέτη διαπιστώθηκε ότι όσοι συμμετείχαν σε δραστηριότητες αγωνιστικού προσανατολισμού:
-παρουσίαζαν καλύτερες δεξιότητες πλοήγησης (δηλαδή καλύτερη αναγνώριση του πού βρίσκονταν τα αντικείμενα και πού οι ίδιοι σε σχέση με αυτά) και
-έδειχναν να έχουν καλύτερες δεξιότητες μνήμης (ανάκληση διαδρομών και οροσήμων).
«Η αερόβια άσκηση απελευθερώνει χημικές ουσίες στον εγκέφαλο, που ευνοούν την ανάπτυξη νέων εγκεφαλικών κυττάρων. Όταν χρησιμοποιείτε έναν χάρτη και τον συνδέετε με ορόσημα, διεγείρετε την ανάπτυξη εγκεφαλικών κυττάρων», λέει ο δρ. Andrew Budson, λέκτορας νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επικεφαλής γνωσιακής και συμπεριφορικής νευρολογίας στο VA Boston Healthcare System.
Πώς μπορείτε να ξεκινήσετε τον αγωνιστικό προσανατολισμό;
Άτομα κάθε ηλικίας και φυσικής κατάστασης μπορούν να λάβουν μέρος, καθώς ο αγωνιστικός προσανατολισμός έχει ποικιλία διαδρομών και επιπέδων δυσκολίας, επομένως ο καθένας μπορεί να επιλέξει αυτό που του ταιριάζει καλύτερα.
Ο Morse προτείνει να πάρετε αρχικά μέρος στις ομαδικές δραστηριότητες για αρχάριους. «Δεν χρειάζεται να κάνετε πρωταθλητισμό. Μπορείτε να το αντιμετωπίσετε απλά ως μια ψυχαγωγική δραστηριότητα, μια διασκεδαστική πρόκληση», λέει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσετε είναι να μάθετε να διαβάζετε τον χάρτη. «Κρατήστε τον χάρτη, έτσι ώστε να δείχνει προς το μέρος όπου κατευθύνεστε. Δημιουργήστε νοητές εικόνες για όσα σας υποδεικνύει ο χάρτης: Για παράδειγμα, εάν υπάρχει ένας φράκτης κατά μήκος ενός χωραφιού, δημιουργήστε μια εικόνα του στο μυαλό σας, ώστε να μπορείτε να τον αναγνωρίσετε όταν τον δείτε, ακόμα κι αν δεν έχετε ξαναπάει εκεί.
Μερικές συμβουλές για να απολαύσετε με ασφάλεια τις δραστηριότητες αγωνιστικού προσανατολισμού:
- Ντυθείτε κατάλληλα. Φορέστε άνετα ρούχα, όπως μακριά παντελόνια, καλά παπούτσια για περπάτημα και καπέλο.
- Φροντίστε το δέρμα σας. Θα είστε έξω για αρκετή ώρα, επομένως σίγουρα θα χρειαστείτε αντηλιακό και πιθανώς θα είναι καλό να ψεκαστείτε με κάποιο ειδικό προϊόν κατά των εντόμων.
- Πάρτε μαζί τον απαραίτητο εξοπλισμό. Να έχετε οπωσδήποτε μαζί σας νερό, ένα σνακ, αντηλιακό, αντισηπτικό σπρέι για τραυματισμούς και το τηλέφωνό σας (το οποίο θα κρατήσετε απενεργοποιημένο, έχοντάς το μόνο για να καλέσετε για βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης)
- Χρησιμοποιήστε την κρίση σας. Να ξέρετε ότι η συντομότερη διαδρομή στον χάρτη δεν θα είναι πάντα η καλύτερη. Είναι, επομένως, σημαντικό να σκέφτεστε τις κινήσεις σας, ώστε να παίρνετε ορθές αποφάσεις.
Μόλις εξασκηθείτε λίγο στον αγωνιστικό προσανατολισμό, μπορείτε να δυσκολέψετε τον εαυτό σας, ακολουθώντας μια πιο απαιτητική διαδρομή. Ένα, όμως, είναι το σημαντικό, όποια διαδρομή κι αν επιλέξετε: Απολαύστε την περιπέτεια! «Δεν ακολουθείτε απλώς ένα μονοπάτι, αλλά βυθίζεστε στη μαγεία του φυσικού περιβάλλοντος καθώς λύνετε γρίφους», καταλήγει ο Morse.
Διαβάστε ακόμη:
Δεν προφταίνετε τα 4.000 βήματα την ημέρα; Τι άλλο να κάνετε για να έχετε τα ίδια οφέλη
Το μυστικό της μακροζωίας έχει διάρκεια μόλις 11′
Γυμναστική: Ποια ώρα της ημέρας ωφελεί περισσότερο την καρδιά
