Κάθε χρόνο, η Ευρώπη φαίνεται να «μπαίνει» στον χειμώνα όλο και πιο αργά, αυξάνοντας τις ανησυχίες για τα συχνά κύματα καύσωνα και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη υγεία. Νέα έρευνα αποκάλυψε μια ανησυχητική σχέση μεταξύ της ανόδου της νυχτερινής θερμοκρασίας και της αύξησης των περιπτώσεων αποφρακτικής υπνικής άπνοιας (OSA). Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο European Respiratory Journal, υποδηλώνουν ότι οι ζεστές νύχτες μπορεί να επιδεινώσουν σημαντικά την κατάσταση, κάτι που θα έχει δυνητικά σοβαρές συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Η υπνική άπνοια είναι μια συχνή, αλλά υποδιεγνωσμένη διαταραχή ύπνου, που χαρακτηρίζεται από δυνατό ροχαλητό, διακοπές στην αναπνοή και συχνά ξυπνήματα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πέρα από την κόπωση και την υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, η πάθηση αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2.
Ερευνητές του Adelaide Institute for Sleep Health και του FHMRI Sleep Health στο Πανεπιστήμιο Flinders της Αυστραλίας, υπό την ηγεσία της δρ. Lucía Pinilla, ανέλυσαν τα δεδομένα 67.558 ενηλίκων από 17 ευρωπαϊκές χώρες, ηλικίας 52 ετών κατά μέσο όρο, που χρησιμοποίησαν αισθητήρες ύπνου κάτω από το στρώμα για να παρακολουθήσουν τα μοτίβα ύπνου, το ροχαλητό, τα επεισόδια άπνοιας και τον καρδιακό ρυθμό.
Οι ερευνητές εξέτασαν τα δεδομένα ύπνου που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια 5 ευρωπαϊκών καλοκαιριών, από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον Σεπτέμβριο του 2024, συσχετίζοντας την τοποθεσία κάθε συμμετέχοντα με τις τοπικές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κατά μέσο όρο, η Ευρώπη βίωσε 2-3 καύσωνες ανά έτος κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, καθένας από τους οποίους διήρκεσε περίπου 4-5 ημέρες.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: Στην κορύφωση ενός καύσωνα, ο κίνδυνος μέτριας έως σοβαρής υπνικής άπνοιας αυξήθηκε κατά 13%. Για κάθε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1°C κατά τη διάρκεια της νύχτας, η συχνότητα εμφάνισης μέτριας έως σοβαρής υπνικής άπνοιας αυξήθηκε κατά 1,1%. Ο κίνδυνος ήταν ακόμη μεγαλύτερος όταν η ζέστη συνοδευόταν από έντονη υγρασία.
«Κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιρινού καύσωνα, η αποφρακτική υπνική άπνοια γινόταν πιο συχνή και σοβαρή», δήλωσε η δρ. Pinilla. «Αποδεικνύεται, πλέον, ότι η πάθηση, όπως και άλλες χρόνιες ασθένειες, επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή. Οι καύσωνες δεν είναι μόνο δυσάρεστοι, αλλά επηρεάζουν και τον τρόπο που αναπνέουμε και κοιμόμαστε», συμπλήρωσε.
Ο δρ. Bastien Lechat σημείωσε ότι, ενώ οι ακριβείς μηχανισμοί παραμένουν ασαφείς, διάφοροι παράγοντες μπορεί να εξηγούν τη σύνδεση. «Οι ζεστές νύχτες συχνά κάνουν τον ύπνο πιο ελαφρύ και κατακερματισμένο. Η ζέστη μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών ή αφυδάτωση, επιδεινώνοντας την υπνική άπνοια. Είναι, επίσης, πιθανό οι άνθρωποι να χρησιμοποιούν λιγότερο θεραπείες όπως μηχανήματα CPAP όταν ο καιρός είναι ζεστός», είπε.
«Τα αποτελέσματά μας παρέχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι οι καύσωνες επιδεινώνουν σημαντικά την υπνική άπνοια. Δεδομένης της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, αναμένουμε ότι θα υπάρξουν περισσότερες περιπτώσεις αυξημένης σοβαρότητας, κάτι που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Η υπνική άπνοια είναι ήδη υποδιεγνωσμένη και υποθεραπευμένη. Με την κλιματική αλλαγή να εντείνει τον αντίκτυπό της, η βελτίωση της διάγνωσης, της πρόσβασης στη θεραπεία και της ευαισθητοποίησης του κοινού καθίσταται επείγουσα», σχολίασε ο καθηγητής Danny Eckert.
Η καθηγήτρια Σοφία Σχίζα, επικεφαλής της ομάδας αναπνευστικών διαταραχών ύπνου της Ευρωπαϊκής Αναπνευστικής Εταιρείας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, συμφώνησε ότι τα ευρήματα υπογραμμίζουν ένα αυξανόμενο πρόβλημα υγείας. «Η αποφρακτική υπνική άπνοια αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν καν ότι την έχουν. Δεδομένης της υπερθέρμανσης του πλανήτη, είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο συχνή και σοβαρή», δήλωσε.
Διαβάστε επίσης
Τα πασίγνωστα φάρμακα που σώζουν ζωές σε ασθενείς με υπνική άπνοια
Υπνική άπνοια: Δεν φαντάζεστε ποιος γιατρός μπορεί να εντοπίσει πρώτος τον κίνδυνο
