Το εγκεφαλικό επεισόδιο παραμένει μία από τις κύριες αιτίες θανάτου και αναπηρίας παγκοσμίως. Αν και τις τελευταίες δεκαετίες είχε σημειωθεί πρόοδος στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης περιστατικών, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια εκ νέου αυξητική τάση που προκαλεί προβληματισμό. Ένας από τους βασικούς «ενόχους» είναι η αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση στην οποία το σώμα γίνεται λιγότερο ευαίσθητο στην ινσουλίνη. Συνήθως, συνδέεται με την παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο.
Με τα ποσοστά παχυσαρκίας να αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, η ανάγκη για καλύτερους τρόπους αξιολόγησης και διαχείρισης του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ.
Γιατί η αντίσταση στην ινσουλίνη έχει σημασία
Οι γιατροί χρησιμοποιούν συχνά δείκτες υγείας όπως ο δείκτης τριγλυκεριδίων-γλυκόζης (TyG) -ο οποίος αντανακλά την αντίσταση στην ινσουλίνη- και ο δείκτης μέσης προσαρμογής στο βάρος (WWI) -ο οποίος μετρά την κατανομή του λίπους- για να εκτιμήσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Πρόσφατα, οι ερευνητές συνδύασαν αυτούς τους δύο δείκτες σε ένα ενιαίο μέτρο, τον δείκτη TyG-WWI, διαπιστώνοντας ότι μπορεί να συνδέεται στενά με τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, ιδιαίτερα σε άτομα με προδιαβήτη. Ωστόσο, μέχρι τώρα, ο ρόλος του στον γενικό πληθυσμό παρέμενε ασαφής.
Για να καλύψουν αυτό το κενό, μια ομάδα επιστημόνων εξέτασε εάν ο δείκτης TyG-WWI θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόβλεψη του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου σε ενήλικες στις ΗΠΑ. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases, ενδέχεται να υποδείξουν ένα νέο εργαλείο πρόληψης.
Η μελέτη
Η έρευνα βασίστηκε σε δεδομένα σχεδόν δύο δεκαετιών από την Εθνική Έρευνα Υγείας και Διατροφής (NHANES), μια μεγάλη και εθνικά αντιπροσωπευτική μελέτη. Οι ερευνητές ανέλυσαν πληροφορίες από 22.615 ενήλικες μεταξύ 1999 και 2018, εστιάζοντας σε δείγματα αίματος και μετρήσεις σώματος που συλλέχθηκαν από εκπαιδευμένους επαγγελματίες.
Ο δείκτης TyG-WWI υπολογίστηκε χρησιμοποιώντας 4 βασικούς παράγοντες:
- τα επίπεδα τριγλυκεριδίων,
- το σάκχαρο του αίματος,
- το σωματικό βάρος και
- την περίμετρο της μέσης.
Λήφθηκαν επίσης υπόψη δημογραφικά στοιχεία όπως η ηλικία, το φύλο, η εθνικότητα, η εκπαίδευση και το εισόδημα, καθώς και καταστάσεις υγείας όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και οι καρδιακές παθήσεις.
Βασικά ευρήματα
Η μελέτη αποκάλυψε ένα σαφές μοτίβο: Οι υψηλότερες τιμές TyG-WWI συσχετίζονταν σταθερά με μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Πριν τον συνυπολογισμό άλλων παραγόντων, τα άτομα με υψηλότερες τιμές TyG-WWI είχαν 65% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Μετά την προσαρμογή ηλικίας και φύλου, ο κίνδυνος μειώθηκε στο 24%, ενώ μετά τον συνυπολογισμό των υπόλοιπων παραγόντων, ο κίνδυνος παρέμεινε στο 15%.
Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε 4 ομάδες με βάση τις βαθμολογίες τους στο TyG-WWI. Τα άτομα στις υψηλότερες ομάδες αντιμετώπιζαν 37% έως 38% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου από τα άτομα στις χαμηλότερες. Η σχέση μεταξύ του δείκτη TyG-WWI και του εγκεφαλικού επεισοδίου ήταν ισχυρότερη στους νεότερους ενήλικες και σε όσους δεν έπασχαν από στεφανιαία νόσο.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ερευνητές παρατήρησαν μια γραμμική σχέση: Όσο υψηλότερη ήταν η τιμή του TyG-WWI, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος.
Τι σημαίνουν -και τι όχι- τα ευρήματα
Η εν λόγω μελέτη δεν μπορεί να αποδείξει ότι οι υψηλές τιμές TyG-WWI προκαλούν εγκεφαλικό επεισόδιο — μόνο ότι συνδέονται με αυτό. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο δείκτης TyG-WWI φαίνεται πολλά υποσχόμενος ως πρακτικό εργαλείο διαλογής. Ο συνδυασμός πολλαπλών μεταβολικών δεικτών σε ένα μέτρο θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να εντοπίζουν νωρίτερα τους ασθενείς υψηλού κινδύνου.
Ουσιαστικά, ο δείκτης TyG-WWI αντικατοπτρίζει πόσο καλά το σώμα σας χειρίζεται το σάκχαρο του αίματος, τα λίπη και την κατανομή του βάρους — παράγοντες που συνδέονται στενά με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Το συμπέρασμα είναι σαφές: Η διαχείριση του βάρους, του σακχάρου στο αίμα και της χοληστερόλης παραμένει κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη υγεία. Απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής -όπως η προσθήκη περισσότερων τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες, η μείωση των προστιθέμενων σακχάρων και η ενσωμάτωση καθημερινής σωματικής δραστηριότητας- μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση του κινδύνου. Οι τακτικές εξετάσεις και οι αιματολογικές αναλύσεις παρέχουν επίσης στους γιατρούς τις πληροφορίες που χρειάζονται για να εντοπίσουν τα πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια.
«Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία μιας πιο ολοκληρωμένης προσέγγισης της μεταβολικής υγείας», σημειώνουν οι συγγραφείς. «Συνδυάζοντας μετρήσεις του σακχάρου στο αίμα, των τριγλυκεριδίων και της σωματικής σύνθεσης, ο δείκτης TyG-WWI μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε νωρίτερα τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και να παρέμβουμε πριν συμβεί κάτι», καταλήγουν.
Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα σε διαφορετικούς πληθυσμούς και να καθοριστούν οι σχέσεις αιτίου-αποτελέσματος, τα ευρήματα προσθέτουν ένα σημαντικό κομμάτι στο παζλ της πρόληψης του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Διαβάστε επίσης
Εγκεφαλικό επεισόδιο: Η κακή συνήθεια που τριπλασιάζει τον κίνδυνο
Νιώθετε διαρκώς εξαντλημένοι; Είναι δυνατό να έχετε πάθει «μίνι – εγκεφαλικό»; Ερευνητές απαντούν
