Το ξενύχτι, το αλκοόλ και το κάπνισμα πρωταγωνιστούν στα Σαββατοκύριακα αρκετών ανθρώπων, που δεν χάνουν λεπτό από τον ελεύθερο χρόνο που τους δίνεται για να ξεφαντώσουν. Αυτές οι συνήθειες, όμως, έχουν μεγαλύτερες επιπτώσεις στην υγεία από τον πονοκέφαλο και το hangover της επόμενης ημέρας, σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Flinders.
Η διεθνής μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, εισάγει την κοινωνική άπνοια ως μια νέα τάση στην ιατρική του ύπνου, αναφερόμενη στην αύξηση της σοβαρότητας της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας τα Σαββατοκύριακα, η οποία οφείλεται στις επιλογές του τρόπου ζωής και στα ακανόνιστα πρότυπα ύπνου. Οι ειδικοί του FHMRI Sleep Health επινόησαν τον όρο «κοινωνική άπνοια» για να περιγράψουν αυτό το φαινόμενο.
«Η υπνική άπνοια αποτελεί ήδη ένα σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας, αλλά τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι ο πραγματικός αντίκτυπός της ενδέχεται να υποτιμάται», δηλώνει η κύρια συγγραφέας και ερευνητική συνεργάτης Δρ. Lucia Pinilla από το FHMRI Sleep Health. «Οι περισσότερες κλινικές διαγνωστικές εξετάσεις γίνονται σε μία μόνο νύχτα, συνήθως μια νύχτα της εβδομάδας, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το φαινόμενο του Σαββατοκύριακου που ονομάζουμε πλέον κοινωνική άπνοια» εξηγεί η Δρ. Pinilla.
Όπως προειδοποίησε στη συνέχεια, αυτή η αύξηση των διαταραχών της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου το Σαββατοκύριακο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως καρδιακές παθήσεις, κατάθλιψη, άνοια, ακραία κόπωση, καθώς και τροχαία και άλλα ατυχήματα.
Τα αποτελέσματα
Η έρευνα ανέλυσε δεδομένα από πάνω από 70.000 άτομα σε όλο τον κόσμο. Διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες είχαν 18% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν μέτρια έως σοβαρή υπνική άπνοια τα Σαββατοκύριακα -τα Σάββατα συγκεκριμένα- σε σύγκριση με τις καθημερινές ημέρες -τις Τετάρτες. Οι αλλαγές στα ωράρια ύπνου, όπως το ξενύχτι μέχρι αργά τα Σαββατοκύριακα ή ο παραπάνω ύπνος μέχρι πιο αργά, επιδείνωσαν την κατάσταση.
Ειδικότερα, 45 λεπτά παραπάνω ύπνου αύξησε τον κίνδυνο επιδείνωσης της άπνοιας ύπνου κατά 47%. Οι άνδρες είχαν 21% περισσότερες πιθανότητες να επηρεαστούν, σε σύγκριση με τη μικρότερη αύξηση (9% ) στις γυναίκες. Οι νεότεροι ενήλικες, κάτω των 60 ετών, είχαν 24% υψηλότερο κίνδυνο τα Σαββατοκύριακα, σε σύγκριση με 7% σε όσους ήταν 60 ετών και άνω.
Οι κύριοι ένοχοι
Ο καθηγητής Δρ. Danny Eckert του Matthew Flinders, διευθυντής του FHMRI Sleep Health και κύριος συγγραφέας της μελέτης, αναφέρει ότι αυτή είναι η πρώτη απόδειξη ότι η σοβαρότητα της υπνικής άπνοιας αυξάνεται τα Σαββατοκύριακα. Παρότι δεν είναι προφανής ο λόγος, υπάρχουν μερικές υποθέσεις: «Δεν γνωρίζουμε ακόμα ακριβώς γιατί, αλλά η κατανάλωση αλκοόλ, ο ελαφρύτερος ύπνος και η λιγότερο συνεπής χρήση θεραπειών για την υπνική άπνοια πιθανώς παίζουν κάποιο ρόλο» σημειώνει.
Ο Δρ. Bastien Lechat, κύριος συγγραφέας ενός ξεχωριστού άρθρου που δημοσιεύθηκε στο Communications Medicine, αναφέρει ότι παρόμοιοι μηχανισμοί ενδέχεται να προκαλούν εποχιακές διακυμάνσεις στη σοβαρότητα της υπνικής άπνοιας. «Η πάθηση τείνει να επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του χειμώνα, με τη σοβαρότητα να αυξάνεται κατά 8-19% σε σύγκριση με την άνοιξη και το φθινόπωρο», διευκρινίζει ο Δρ. Lechat. «Αυτή η εποχική αύξηση εξηγείται εν μέρει από τις υψηλότερες θερμοκρασίες, οι οποίες διαταράσσουν τον ύπνο και οδηγούν σε ελαφρύτερα στάδια ύπνου, τα οποία συνδέονται με χειρότερη υπνική άπνοια. Το χειμώνα, ο μακρύτερος ύπνος και οι μεταγενέστερες ώρες αφύπνισης αυξάνουν το χρόνο που περνάμε σε ύπνο REM, ο οποίος συνδέεται επίσης με συχνότερα επεισόδια άπνοιας» συμπληρώνει.
Ο καθηγητής Δρ. Eckert αναφέρει ότι αυτά τα ευρήματα συνάδουν με την έννοια της κοινωνικής άπνοιας και υπογραμμίζουν την ανάγκη για αξιολογήσεις ύπνου πολλών νυχτών και πιο εξατομικευμένες προσεγγίσεις στη διάγνωση και τη θεραπεία. «Η εξάρτηση από μια μελέτη ύπνου μίας νύχτας μπορεί να οδηγήσει σε παράλειψη σημαντικών διακυμάνσεων, με αποτέλεσμα την υποδιάγνωση ή την εσφαλμένη ταξινόμηση της σοβαρότητας της υπνικής άπνοιας», αναφέρει.
Τι θα πρέπει να προσέξουμε
Για την αντιμετώπιση της κοινωνικής άπνοιας, ο Δρ. Eckert συνιστά τη διατήρηση μιας τακτικής ρουτίνας ύπνου. «Προσπαθήστε να διατηρείτε το ίδιο πρόγραμμα ύπνου όλη την εβδομάδα και το Σαββατοκύριακο, διασφαλίζοντας ότι κοιμάστε τις συνιστώμενες 7-9 ώρες κάθε βράδυ», λέει.
«Η τήρηση σταθερής ώρας αφύπνισης και η χρήση της συνταγογραφημένης θεραπείας, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα, καθώς και το να πηγαίνετε για ύπνο όταν νιώθετε νυσταγμένοι, θα σας βοηθήσουν να εξασφαλίσετε συχνά επαρκή αναζωογονητικό ύπνο, ο οποίος μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση της αύξησης της υπνικής άπνοιας τα Σαββατοκύριακα» καταλήγει.
Διαβάστε επίσης
Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε; Διπλάσιος ο κίνδυνος αυτής της αναπνευστικής πάθησης
Ροχαλητό: Πόσο επικίνδυνο είναι – Το σύμπτωμα που πρέπει να μας ανησυχήσει
