Η υπέρταση θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή για την καρδιά, ένας προάγγελος καρδιαγγειακών συμβαμάτων όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Σωρεία μελετών έχουν αναδείξει το ιδιαίτερο αντίκτυπό της ανάλογα με την ηλικία που εγκαθίσταται. Σε αυτές έρχεται να προστεθεί μια νέα σουηδική έρευνα που δημοσιεύεται στο Annals of Internal Medicine, σύμφωνα με την οποία οι έφηβοι με υπέρταση διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου τις δεκαετίες που ακολουθούν.

Ο κίνδυνος κάνει την εμφάνισή του από την πρώτη υπέρβαση των φυσιολογικών ορίων της αρτηριακής πίεσης (120/80 mm Hg) και αυξάνει σταδιακά καθώς ανεβαίνουν οι τιμές, με την κορύφωση στα προχωρημένα στάδια όπως αποτυπώνονται στην παρακάτω εικόνα:

Πηγή: Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία

Ένας στους δέκα εφήβους με υπέρταση σταδίου 2 θα εμφανίσει κάποιο μείζον καρδιαγγειακό συμβάν πριν την ηλικία της συνταξιοδότησης, εκτιμούν οι ερευνητές.

«Ας ελπίσουμε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης θα ενθαρρύνουν τους γιατρούς να μετρούν συχνότερα την αρτηριακή πίεση στους εφήβους» δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ Helene Rietz από το τμήμα Δημόσιας Υγείας και Κλινικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Umeå στη Σουηδία, διευκολύνοντας έτσι τον εντοπισμό των ατόμων με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο ώστε να γίνονται έγκαιρα οι κατάλληλες παρεμβάσεις.

Διπλάσιος κίνδυνος

Οι ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία για 1,4 εκατομμύρια άνδρες που υπηρέτησαν στο σουηδικό στρατό μεταξύ 1969 και 1997, μέση ηλικία τα 18 έτη. Το 29% είχε αρτηριακή πίεση άνω του φυσιολογικού (120-129/80) και το 54% υπέρταση (130/80 ή υψηλότερη).

Κατά τη διάρκεια 50 ετών παρακολούθησης, 1 στους 10 άνδρες με υπέρταση στην εφηβεία εκδήλωσαν ένα μείζον καρδιαγγειακό επεισόδιο πριν από τη συνταξιοδότηση, όπως έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή ανεπάρκεια. Δεν παρατηρήθηκε κάτι αντίστοιχο στην ομάδα των φυσιολογικών τιμών πίεσης.

Μέτρα αντιμετώπισης

Η Δρ Rietz στάθηκε σε ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει από τα ανησυχητικά ευρήματα· το πώς αντιμετωπίζεται η υπέρταση σε αυτή την ηλικία και ειδικά αν κρίνεται απαραίτητη η αντιϋπερτασική αγωγή όπως στους ενήλικες, μια πτυχή που χρειάζεται περαιτέρω μελέτη. «Είναι λογικό να πιστεύουμε ότι η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να εφαρμοστεί σε επιλεγμένες περιπτώσεις μετά από ατομική αξιολόγηση των παραγόντων του τρόπου ζωής, των συννοσηροτήτων και του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου» δήλωσε.

Η επιδημία της παχυσαρκίας μπορεί να είναι μια από τις αιτίες της υπέρτασης στους εφήβους, με τον τρόπο ζωής να έχει καθοριστικό ρόλο στα ποσοστά κινδύνου. Πρόκειται όμως για παράγοντες στενά συνδεδεμένους που δύσκολα διαχωρίζονται, κατά την καθηγήτρια. Η ανθυγιεινή διατροφή και η μειωμένη σωματική δραστηριότητα αποτελούν βασικούς ενόχους για την παχυσαρκία, προετοιμάζουν όμως το έδαφος και για την υπέρταση. Από την άλλη, με δεδομένο ότι για την υπέρταση στη νεαρή ηλικία έχουν ενοχοποιηθεί παράγοντες όπως η υπερδραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, δεν υπάρχει μια καθαρή εικόνα για τους ακριβείς μηχανισμούς.

Συνεπώς, χρειάζεται ένα σχέδιο δράσεων σε πολλαπλά επίπεδα και στο οποίο θα συμμετέχουν πολιτικοί, επιστήμονες και εκπαιδευτικοί για τη χάραξη πολιτικών που θα απευθύνονται στα παιδιά και τους γονείς.