Η περίοδος της λοχείας — οι πρώτες 12 εβδομάδες μετά τον τοκετό — αποτελεί μία από τις πιο μεταβατικές φάσεις στη ζωή μιας γυναίκας. Καθώς το σώμα επουλώνεται από τον τοκετό, οι ορμόνες μεταβάλλονται και η νέα καθημερινότητα διαμορφώνεται γύρω από τη φροντίδα του βρέφους, η σεξουαλική ζωή συχνά τίθεται στο περιθώριο.
Ωστόσο, η επιστροφή στη σεξουαλική δραστηριότητα δεν είναι απλώς θέμα χρόνου — είναι μια πολυπαραγοντική διαδικασία, που περιλαμβάνει σωματική, ψυχολογική και συναισθηματική προσαρμογή.
Τι πρέπει να γνωρίζετε
Η απόκτηση παιδιού επηρεάζει σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής ενός ζευγαριού, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής επαφής και της συναισθηματικής οικειότητας. Οι επαγγελματίες υγείας συνιστούν γενικά αναμονή τουλάχιστον 6 έως 8 εβδομάδων πριν από την επανέναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας. Ωστόσο, τα 2/3 των γυναικών καθυστερούν περισσότερο, συχνά λόγω έλλειψης σωματικής ή συναισθηματικής ετοιμότητας.
Ορισμένοι λόγοι που επηρεάζουν τη σεξουαλική ζωή στην περίοδο μετά τον τοκετό περιλαμβάνουν:
- Σωματική ενόχληση και πόνο από τον τοκετό, ιδίως όταν υπάρχουν ράμματα ή τραυματισμός του περινέου.
- Άγχος και φόβο σχετικά με το αν το σεξ θα είναι επώδυνο ή αν θα επηρεάσει την επούλωση.
- Κόπωση και έλλειψη ύπνου, που αποδυναμώνουν τη σεξουαλική επιθυμία.
- Αλλαγές στην εικόνα σώματος, που επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση και το αίσθημα σεξουαλικότητας.
Οι περισσότερες γυναίκες καθυστερούν την επαναφορά στη σεξουαλική ζωή για 3 έως 6 μήνες — κι αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό.
Σεξουαλική επαφή μετά από φυσιολογικό τοκετό
Ο φυσιολογικός τοκετός συχνά συνοδεύεται από ρήξεις του περινέου ή επινεφριδιοτομή, με τις τελευταίες να σχετίζονται με αυξημένο πόνο και προβλήματα στην ερωτική επαφή. Περίπου 90% των γυναικών υφίστανται κάποια μορφή ρήξης κατά τον κολπικό τοκετό. Όσο πιο σοβαρή η ρήξη, τόσο μεγαλύτερος ο χρόνος επαναφοράς.
Η ξηρότητα του κόλπου είναι επίσης κοινό φαινόμενο και ενδέχεται να προκαλεί ενόχληση κατά τη σεξουαλική επαφή, ιδιαίτερα όταν η γυναίκα θηλάζει.
Σεξουαλική επαφή μετά από καισαρική τομή
Η καισαρική τομή είναι χειρουργική επέμβαση που απαιτεί μεγαλύτερο χρόνο ανάρρωσης. Οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε καισαρική συχνά νιώθουν ότι το σώμα τους χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να επανέλθει. Η αίσθηση πόνου στην κοιλιά, η πιθανότητα μόλυνσης και ο γενικός μετεγχειρητικός περιορισμός μπορεί να καθυστερήσουν την επάνοδο στην οικειότητα.
Τραυματικός τοκετός και ψυχολογικές συνέπειες
Γυναίκες που έχουν βιώσει τραυματικό τοκετό (π.χ. απειλή για τη ζωή της μητέρας ή του βρέφους, αίσθημα αβοηθησίας) είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στη σεξουαλική επαφή λόγω συναισθημάτων φόβου, αποστροφής ή PTSD. Αυτή η κατάσταση μπορεί να απαιτεί εξειδικευμένη ψυχολογική υποστήριξη.
Πώς να ενισχύσετε τη σεξουαλική επιθυμία και οικειότητα μετά τον τοκετό
- Διαχειριστείτε το στρες: Το χρόνιο στρες μπορεί να εξαντλήσει τη λίμπιντο. Δώστε προτεραιότητα σε ύπνο, ξεκούραση και υποστήριξη.
- Μιλήστε με τον σύντροφό σας: Εκφράστε τις ανάγκες σας και μοιραστείτε την κόπωση ή τους φόβους σας χωρίς επίκριση. Η ειλικρινής επικοινωνία μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία αποξένωσης.
- Αναθέστε ευθύνες: Ζητήστε βοήθεια χωρίς ενοχές. Η μητρότητα δεν απαιτεί τελειότητα ούτε μοναχικότητα.
- Φροντίστε τον εαυτό σας: Η τακτική σωματική άσκηση, η ισορροπημένη διατροφή και η ενσυνειδητότητα (mindfulness) μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη διάθεση και τη σεξουαλική επιθυμία.
Μήπως πρόκειται για επιλόχεια κατάθλιψη;
Η χαμηλή σεξουαλική επιθυμία μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα επιλόχειας κατάθλιψης. Άλλα σημάδια περιλαμβάνουν:
- Συνεχές αίσθημα θλίψης ή άγχους για 2+ εβδομάδες
- Αδυναμία συγκέντρωσης
- Έλλειψη ύπνου ή υπερυπνία
- Δυσκολία σύνδεσης με το μωρό
Σκέψεις αυτοτραυματισμού ή βλάβης προς το βρέφος
Αν αναγνωρίζετε κάποια από αυτά τα συμπτώματα, αναζητήστε βοήθεια άμεσα από επαγγελματία ψυχικής υγείας. Υπάρχει στήριξη και δεν είστε μόνη.
Η σεξουαλικότητα μετά τον τοκετό είναι ένα φυσιολογικό, αλλά συχνά παρεξηγημένο και αθέατο κομμάτι της μητρότητας. Δεν υπάρχει «σωστός» χρόνος επαναφοράς, ούτε υποχρέωση να νιώθει κανείς έτοιμος ή επιθυμητός σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Αυτό που έχει σημασία είναι η κατανόηση, η επικοινωνία, και η υποστήριξη — από το ταίρι, το περιβάλλον και τον ιατρικό κόσμο. Με τον χρόνο και τη φροντίδα, η σεξουαλική ζωή μπορεί να επανέλθει — και σε πολλές περιπτώσεις, να γίνει βαθύτερη και πιο ουσιαστική από ποτέ.
Διαβάστε επίσης
Η υπερθέρμανση του πλανήτη απειλεί και τη γονιμότητα – Οι επιπτώσεις σε άνδρες και γυναίκες
H σεξουαλική πρακτική που τετραπλασιάζει τις πιθανότητες καρκίνου
