Τα κινητά τηλέφωνα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν διεισδύσει τόσο πολύ στις ζωές μας, ώστε είναι δύσκολο να θυμηθούμε πώς ήταν η καθημερινότητα πριν από αυτά. Και ενώ η ισορροπημένη χρήση τους δεν αποτελεί πρόβλημα, νέα επιστημονικά δεδομένα αποκαλύπτουν μια ανησυχητική διάσταση: οι νέοι ενήλικες που χαρακτηρίζονται ως «νυχτερινοί τύποι» διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν προβληματική σχέση με την τεχνολογία.
Πότε μιλάμε για πρόβλημα; Η χρήση του κινητού χαρακτηρίζεται «προβληματική» όταν η απουσία του προκαλεί άγχος, όταν οι ειδοποιήσεις ελέγχονται εμμονικά ή όταν παραμελούνται υποχρεώσεις. Αντίστοιχα, ο εθισμός στα social media αποτυπώνεται σε υπερβολική, ανεξέλεγκτη χρήση που διαταράσσει την καθημερινότητα. Έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν το 40% των φοιτητών στο Ηνωμένο Βασίλειο εμφανίζουν τέτοια συμπτώματα, με τις γυναίκες να βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση.
Μέχρι σήμερα ήταν γνωστό ότι οι «νυχτερινοί τύποι» είναι πιο εκτεθειμένοι σε κακή ποιότητα ύπνου, κατάθλιψη και εθιστικές συμπεριφορές. Αυτό που δεν είχε φωτιστεί επαρκώς ήταν οι μηχανισμοί που εξηγούν αυτή τη σύνδεση. Τώρα, μελέτη του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ, που δημοσιεύθηκε στο PLOS One, αναδεικνύει δύο καθοριστικούς παράγοντες: τη μοναξιά και το άγχος.
Για τη μελέτη εξετάστηκαν 407 νέοι, ηλικίας 18–25 ετών, με τη βοήθεια επικυρωμένων ψυχολογικών εργαλείων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι νέοι που ξενυχτούν περισσότερο συχνά στρέφονται στο κινητό και στα social media για να αντιμετωπίσουν δυσάρεστα συναισθήματα. Ωστόσο, αντί να τους ανακουφίσει, η τεχνολογία επιδεινώνει τον φαύλο κύκλο της μοναξιάς και του άγχους.
«Δεν είναι απλώς θέμα χρόνου οθόνης»
«Οι νέοι ενήλικες που δραστηριοποιούνται κυρίως τις βραδινές ώρες, συχνά, βρίσκονται εκτός συγχρονισμού με τον κοινωνικό τους περίγυρο. Αυτό τους οδηγεί σε άγχος και μοναξιά. Καταφεύγουν τότε στο κινητό και στα social media, τα οποία όμως χειροτερεύουν την κατάσταση αντί να τη βελτιώνουν», εξηγεί η Δρ. Anna-Stiina Wallinheimo από το Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ. Όπως προσθέτει, η τεχνολογία δεν χρησιμοποιείται απλώς επειδή είναι διαθέσιμη, αλλά ως «παυσίπονο» στη συναισθηματική δυσφορία.
Καθώς η ψυχική υγεία των νέων βρίσκεται σε κρίση, οι επιστήμονες επισημαίνουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις. «Δεν αρκεί να λέμε στους νέους να περιορίσουν τη χρήση του κινητού. Πρέπει να εστιάσουμε στους λόγους που τους οδηγούν σε αυτήν», τονίζει ο Δρ. Simon Evans από το Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ.
Οι ειδικοί καλούν σε ανάπτυξη στρατηγικών για τη διαχείριση της μοναξιάς και του άγχους, ειδικά τις βραδινές ώρες, όταν τα συναισθήματα αυτά κορυφώνονται. Όπως συμπληρώνει η ερευνητική ομάδα, η κατανόηση του ότι «τα κινητά και τα social media δεν είναι η λύση, αλλά μέρος του προβλήματος», μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την αλλαγή.
Διαβάστε επίσης
ChatGPT – Τεχνητή Νοημοσύνη: Υγιές αντίβαρο στη μοναξιά ή απειλή για τις ανθρώπινες σχέσεις;
Πενταπλάσιος ο κίνδυνος κατάθλιψης για όσους νιώθουν μοναξιά
Έτσι νιώθει ο ένας στους τρεις νέους και είναι πολύ ανησυχητικό
