Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) έχει επί μακρόν υποερευνηθεί στις γυναίκες, αφήνοντας σημαντικά κενά στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η πάθηση εκδηλώνεται και αλληλεπιδρά με τις ορμονικές αλλαγές. Μια πρόσφατη μελέτη που διεξήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο συμβάλλει στην κάλυψη αυτού του κενού, αποκαλύπτοντας ότι οι γυναίκες με ΔΕΠΥ έχουν σχεδόν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD), μια σοβαρή και συχνά εξουθενωτική μορφή προεμμηνορροϊκού συνδρόμου.
Από προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή υποφέρει περίπου το 3% των γυναικών παγκοσμίως και επηρεάζει σοβαρά την καθημερινή λειτουργικότητα. Χαρακτηρίζεται από έντονες διακυμάνσεις της διάθεσης, ευερεθιστότητα, άγχος και κατάθλιψη τις ημέρες που προηγούνται της εμμήνου ρύσεως, ενώ τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μόλις αρχίσει η περίοδος. Για ορισμένες γυναίκες, το συναισθηματικό τίμημα της διαταραχής μπορεί να είναι βαθύ, οδηγώντας ακόμη και σε αυτοκτονικές σκέψεις, αναφέρει σε άρθρο της στο The Conversation η Jessica Agnew-Blais, ανώτερη λέκτορας ψυχολογίας στο Queen Mary University of London.
Στη μελέτη, που διεξήχθη διαδικτυακά σε 715 γυναίκες ηλικίας 18 έως 34 ετών από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ερευνητές αξιολόγησαν τα συμπτώματα τόσο της ΔΕΠΥ, όσο και της προεμμηνορροϊκής δυσφορικής διαταραχής, ρωτώντας τις συμμετέχουσες σχετικά με τις επίσημες διαγνώσεις και τον αντίκτυπο των συμπτωμάτων τους στην καθημερινή ζωή.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:
• Το 31% των γυναικών με κλινική διάγνωση ΔΕΠΥ πληρούσε τα κριτήρια για PMDD.
• Το 41% των γυναικών που παρουσίαζε υψηλά επίπεδα συμπτωμάτων ΔΕΠΥ (ανεξάρτητα από τη διάγνωση) πληρούσε επίσης τα κριτήρια για PMDD.
• Αντίθετα, μόνο το 9% των γυναικών χωρίς ΔΕΠΥ πληρούσε τα κριτήρια για PMDD.
Η μελέτη διαπίστωσε, επίσης, ότι οι γυναίκες με ΔΕΠΥ και διάγνωση κατάθλιψης ή άγχους διέτρεχαν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο για PMDD. Σε αυτές τις γυναίκες, τα συνηθέστερα συμπτώματα της διαταραχής περιλάμβαναν ευερεθιστότητα, αίσθημα υπερφόρτωσης, κατάθλιψη και, κυρίως, αϋπνία – ένα σύμπτωμα ιδιαίτερα έντονο στις γυναίκες με ΔΕΠΥ.
Μια πιο προσεκτική ματιά στη σχέση προεμμηνορροϊκής διαταραχής και ΔΕΠΥ
Προηγούμενες έρευνες έχουν υποδείξει μια σχέση μεταξύ PMDD και ΔΕΠΥ, ωστόσο η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει ότι ακόμη και οι γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα ΔΕΠΥ χωρίς επίσημη διάγνωση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Αναδεικνύει επίσης μια αυξημένη ευπάθεια μεταξύ των γυναικών που εμφανίζουν συνυπάρχουσες καταστάσεις, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Άλλες μελέτες έχουν υποδείξει ότι οι γυναίκες με ΔΕΠΥ μπορεί να είναι γενικά πιο ευαίσθητες στις ορμονικές διακυμάνσεις. Για παράδειγμα, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν διαταραχές διάθεσης μετά από περιόδους σημαντικών ορμονικών αλλαγών, όπως η λήψη αντισυλληπτικών ή ο τοκετός.
Περιορισμοί και ανάγκη για περαιτέρω έρευνα
Τα ευρήματα είναι σημαντικά, ωστόσο οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η μελέτη τους βασίστηκε σε δεδομένα αυτοαναφοράς. Οι συμμετέχουσες έδωσαν πληροφορίες από μνήμης, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων. Οι μελλοντικές έρευνες καλούνται να παρακολουθήσουν τα συμπτώματα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να συμβάλλουν στην ακρίβεια των αποτελεσμάτων.
Η προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή μπορεί να έχει βαθιά αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής μιας γυναίκας. Ορισμένες γυναίκες, μάλιστα, την περιγράφουν ως μια αίσθηση «ανικανότητας να δουν τη χαρά στα πράγματα». Ευτυχώς, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, αλλά εξαρτώνται από την έγκαιρη και ακριβή διάγνωση.
Αυτή η νέα έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία της αναγνώρισης των γυναικών με ΔΕΠΥ ως ομάδα κινδύνου για PMDD, ιδίως εκείνων που αντιμετωπίζουν επίσης ψυχικές δυσκολίες. Οι ερευνητές προτείνουν στους γιατρούς να εξετάζουν το ενδεχόμενο ελέγχου ρουτίνας για PMDD στις γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα ΔΕΠΥ.
Διαβάστε επίσης
Πότε «χάνουν» τη δράση τους τα φάρμακα για τη ΔΕΠΥ; Τι λέει η επιστήμη
ΔΕΠΥ: Μπορεί ένα αντιυπερτασικό να την αντιμετωπίσει; Νέα μελέτη απαντά
ΔΕΠΥ: Έρευνα αποκαλύπτει έναν πιθανό ύποπτο στις συνήθειες της εγκύου
