Πότε με υποκοριστικά όπως «κοιλίτσα» ή «μπρατσάκια» και πότε με ευφημισμούς όπως «λαβές του έρωτα», η προσπάθεια υποβάθμισης του τοπικού πάχους έχει υπάρξει έντονη, αντίστοιχη σχεδόν της προσπάθειας εξάλειψής του με φυσικούς τρόπους. Δεν είναι λίγοι όσοι ακολούθησαν -και παραμένουν πιστοί- τις ασκήσεις που τους έδειξε ο γυμναστής ή κάποιο video ειδικής προπόνησης ώστε να χάσουν πόντους από την προβληματική περιοχή, περιμένοντας τα εντυπωσιακά αποτελέσματα. Ποιες όμως είναι οι πιθανότητες να τα δουν;
«Οι μηχανισμοί πίσω από την απώλεια βάρους είναι αρκετά απλοί και στηρίζονται στους νόμους της θερμοδυναμικής. Για να χάσουμε βάρος, πρέπει να “κάψουμε” περισσότερες θερμίδες από αυτές που καταναλώνουμε. Μπορούμε να αυξήσουμε τις καύσεις με περισσότερη κίνηση και μικρότερη πρόσληψη θερμίδων. Είναι συνήθως η αποτελεσματικότερη μέθοδος απώλειας βάρους. Από πού όμως θα χάσουμε το βάρος αυτό, δεν είναι τόσο απλό» εξηγεί ο Christopher Gaffney, Ανώτερος Λέκτορας Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ.
Θέμα ορμονών
Σύμφωνα με τον Δρ Gaffney, το πού θα αποθηκεύσει ο οργανισμός το λίπος υπαγορεύεται από τις ορμόνες. Για τον λόγο αυτό, ο τρόπος που θα αποθηκευτεί το λίπος στους μηρούς, τους γλουτούς και την κοιλιά στους άνδρες θα δώσει το σχήμα «μήλου» (εναπόθεση κυρίως κοιλιακά) και στις γυναίκες το σχήμα «αχλαδιού» (κυρίως στους γοφούς και τα οπίσθια). Τα πράγματα περιπλέκονται περισσότερο αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι υπάρχουν ορμονικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων και επιπλέον τα γονίδια, η διατροφή και τα επίπεδα άσκησης εμπλέκονται στην αποθήκευση του λίπους.
«Αλλά, όπως δεν μπορούμε να επιλέξουμε πού θα αποθηκεύσει το σώμα μας λίπος, δεν μπορούμε να επιλέξουμε και από πού θα το χάσει» αναφέρει ο καθηγητής, εξηγώντας πως η απώλεια βάρους ακολουθεί ένα μοτίβο· ξεκινά από τις περιοχές όπου υπάρχει περισσότερο συσσωρευμένο λίπος και, στους άνδρες επί παραδείγματι, ακολουθεί τη σειρά κορμός-πόδια-χέρια-. «Το μοτίβο απώλειας βάρους καθορίζεται από το φύλο, τα γονίδια και την ηλικία, ειδικά στις γυναίκες» συμπληρώνει.
Η αποτελεσματικότητα της άσκησης
Τα αποτελέσματα από έρευνες χρόνων σχετικά με το πόσο αποδίδει η άσκηση στην καύση του τοπικού λίπους είναι ανάμεικτα. Στο «στρατόπεδο» υπέρ της αποτελεσματικότητας της γυμναστικής, συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
- έρευνα από τη δεκαετία του 1960 που είχε καταλήξει ότι η καύση λίπους ήταν μεγαλύτερη στις περιοχές εκγύμνασης
- μελέτη του 2021 που έδειξε ότι η μείωση του λίπους στην κοιλιά μπορεί να επιτευχθεί σε 12 εβδομάδες με ασκήσεις κοιλιακών, σε σύγκριση με άτομα που έκαναν μόνο γενικές ασκήσεις με αντιστάσεις για όλο το σώμα
- έρευνα που συμπέρανε ότι οι τοπικές διαφορές στη συγκέντρωση λίπους οφείλονται στις διαφορετικές βιοχημικές διεργασίες, κάτι που, θεωρητικά, συνεπάγεται ότι η απώλεια λίπους στο σώμα μπορεί να είναι στοχευμένη
- ερευνητικά δεδομένα που δείχνουν ότι η ροή του αίματος και η καύση λίπους είναι εντονότερες στον λιπώδη ιστό που παράκειται των μυών που γυμνάζουμε κάθε φορά και, θεωρητικά ξανά, πετυχαίνουμε έτσι τη μείωση του τοπικού πάχους. Εντούτοις, η μελέτη συμπεριέλαβε αθλητικούς νέους άνδρες και άρα τα αποτελέσματα για άλλες πληθυσμιακές ομάδες ελέγχονται.
Στον αντίποδα βέβαια, πρόσφατη μεγάλη μετα-ανάλυση 13 ερευνών με πάνω από 1.150 συμμετέχοντες και των δύο φύλων, συμπέρανε ότι η προπόνηση σε συγκεκριμένες μυικές ομάδες δεν οδηγεί στη μείωση του αντίστοιχου τοπικά λίπους. Αυτό, σημειώνει ο καθηγητής, ίσως είναι το ισχυρότερο επιστημονικό συμπέρασμα μέχρι σήμερα.
Γιατί συμβαίνει αυτό – Η διαδικασία της λιπόλυσης
Γιατί τελικά δεν μπορούμε να πετύχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα; Για να δώσει απαντήσεις, ο Δρ Gaffney εξήγησε τη βιοχημική διαδικασία της καύσης λίπους (ή λιπόλυσης), κατά την οποία τα τριγλυκερίδια, η κυριότερη μορφή λίπους στο σώμα, διασπώνται σε ελεύθερα λιπαρά οξέα που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος ώστε να τα χρησιμοποιήσει ο οργανισμός ως «καύσιμα» για την άσκηση.
Η αύξηση της λιπόλυσης σε ένα σημείο του σώματος, ωστόσο, είναι το πρώτο μόνο από τα πολλά βήματα για τη μεταφορά λιπαρών οξέων στο αίμα ώστε να αξιοποιηθούν από τους μυς για ενέργεια και να επιτευχθεί η απώλεια βάρους. Συνεπώς από μόνη της δεν μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του λίπους. Επιπλέον, η εκγύμναση μιας μόνο μυϊκής ομάδας, περιορίζοντας τη συμμετοχή άλλων μυών, οδηγεί σε καύση λιγότερων συνολικών θερμίδων και κατ’ επέκταση μειώνει τις πιθανότητες ολικής απώλειας βάρους.
Διαβάστε επίσης:
Αδυνάτισμα: Τρία λάθη που κάνουν όσοι προσπαθούν να χάσουν βάρος
Αδυνάτισμα: Έτσι θα χάσετε διπλάσια κιλά – Δείτε τον τρόπο
Αδυνάτισμα: Επτά tips για χάσετε βάρος γρήγορα και αποτελεσματικά
