Η ασπιρίνη είναι από τα πιο γνωστά και ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα στον κόσμο. Εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιείται όχι μόνο για την ανακούφιση του πόνου, αλλά και για την πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων, καθώς βοηθά στο να μην σχηματίζονται θρόμβοι που μπορούν να φράξουν τις αρτηρίες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι ειδικοί έχουν αρχίσει να είναι πιο προσεκτικοί: η συστηματική χρήση ασπιρίνης μπορεί να προκαλέσει αιμορραγίες, ενώ δεν ωφελεί όλους το ίδιο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔΤ2). Ο διαβήτης αυτός συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού, με την ιατρική κοινότητα να αναζητά τρόπους, ώστε να αντιμετωπίσει αυτή τη πιθανότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, προκαταρκτικά ευρήματα -που παρουσιάζονται στα American Heart Association’s Scientific Sessions 2025 -φέρνουν νέα δεδομένα στη συζήτηση.
Η μελέτη
Η ερευνητική ομάδα της Δρ. Aleesha Kainat, επίκουρης καθηγήτριας ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 11.500 ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 (μέση ηλικία 61,6 έτη, 46,24% γυναίκες, 53,76% άνδρες) και μέτριο έως υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο (εξαιρέθηκαν όσοι διέτρεχαν μεγάλο ρίσκο αιμορραγίας). Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για περίπου 8 χρόνια, ενώ η ομάδα κατέγραψε ποιοι λάμβαναν χαμηλή δόση ασπιρίνης και πόσο συχνά. Συνολικά, το 88,6% των συμμετεχόντων ανέφεραν χρήση χαμηλής δόσης ασπιρίνης σε κάποια χρονική στιγμή και πάνω από τους μισούς (53,15%) λάμβαναν στατίνες. Τα αποτελέσματα διαμορφώθηκαν ως εξής:
- Όσοι λάμβαναν χαμηλή δόση ασπιρίνης είχαν μικρότερη πιθανότητα εμφράγματος (42,4% έναντι 61,2%).
- Ο κίνδυνος εγκεφαλικού ήταν μικρότερος (14,5% έναντι 24,8%).
- Ο κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία μέσα σε 10 χρόνια ήταν 33%, σε σύγκριση με 50,7% σε όσους δεν έπαιρναν ασπιρίνη.
«Μας εξέπληξε το μέγεθος της διαφοράς», ανέφερε η Δρ. Kainat. «Το μεγαλύτερο όφελος παρατηρήθηκε σε όσους έπαιρναν την ασπιρίνη σταθερά και με συνέπεια καθ’ όλη τη διάρκεια της παρακολούθησης».
Επιπλέον, το όφελος της ασπιρίνης φάνηκε ανεξάρτητο από τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα (HbA1c – δείκτης γλυκόζης αίματος). Δηλαδή, ακόμη και όσοι δεν είχαν πολύ καλά ρυθμισμένο διαβήτη είδαν όφελος, αν και ήταν μεγαλύτερο για όσους είχαν καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.
Περιορισμοί της έρευνας
Η μελέτη έχει κάποιους σημαντικούς περιορισμούς. Αρχικά, ήταν παρατηρητική, δηλαδή οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από ιατρικούς φακέλους (μπορεί να μην αντανακλούν πλήρως τη συχνότητα/ συνέπεια λήψης ή τη χρήση άλλων φαρμάκων) και όχι συμμετέχοντες σε μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα πως η ασπιρίνη «προκάλεσε» τη μείωση των καρδιαγγειακών συμβάντων, δηλαδή δεν αποδεικνύεται αιτιώδης σχέση αλλά συσχέτιση. Επιπλέον, η ανάλυση δεν περιλάμβανε άτομα με υψηλό κίνδυνο αιμορραγίας, ούτε προχώρησε στην καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών.
«Τα εν λόγω ευρήματα προσφέρουν σημαντικές ενδείξεις για τη μείωση των καρδιαγγειακών συμβάντων στους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο, καθώς τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου σε αυτή την ομάδα. Παρόλα αυτά, η ασπιρίνη δεν συνιστάται ακόμη για πρωτογενή πρόληψη σε ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Κάθε άνθρωπος πρέπει να συνεργάζεται με τον γιατρό του για να σταθμίσει τα οφέλη και τους πιθανούς κινδύνους», τόνισε ο Δρ. Amit Khera, καρδιολόγος και πρόεδρος της Επιτροπής Υποστήριξης της American Heart Association.
«Πρέπει να βρούμε ποιοι είναι εκείνοι οι ασθενείς που ωφελούνται πραγματικά από την ασπιρίνη, χωρίς να αυξάνεται επικίνδυνα ο κίνδυνος αιμορραγίας. Παράλληλα, θα χρειαστούν μελέτες για το πώς συνδυάζεται με τις νέες θεραπείες για τον διαβήτη και την καρδιοπάθεια, όπως τα φάρμακα τύπου GLP-1 και άλλοι υπολιπιδαιμικοί παράγοντες, πέραν των στατινών» πρόσθεσε η Δρ. Kainat.
Συμπέρασμα
Η χαμηλή δόση ασπιρίνης δεν είναι για όλους, αλλά τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί να έχει ουσιαστικό ρόλο στην προστασία της καρδιάς σε επιλεγμένους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Η απόφαση για χρήση πρέπει πάντα να λαμβάνεται μαζί με τον γιατρό, μετά από εξατομικευμένη αξιολόγηση.
Διαβάστε επίσης
Μπορεί ένα απλό παυσίπονο να προστατεύει από τον καρκίνο; Η επιστήμη έχει την απάντηση
Έμφραγμα και εγκεφαλικό: Ποιο φάρμακο είναι πιο δραστικό από την ασπιρίνη – Έρευνα στο Lancet
Ασπιρίνη: Τελικά πόσοι τη χρειάζονται για την προστασία της καρδιάς; Μελέτη δίνει την απάντηση
