Πλήθος επιστημονικών στοιχείων έχει αναδείξει τους κινδύνους μιας καθιστικής καθημερινότητας, που χαρακτηρίζεται από πολλές ώρες αδράνειας και στασιμότητας και ελάχιστη κίνηση. Ενδεικτικά, η έντονα καθιστική ζωή έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης και καρδιακών παθήσεων. Η ενίσχυση της σωματικής δραστηριότητας αποτελεί την πρωταρχική σύσταση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της καθιστικής ζωής. Ακόμη κι όσοι ασκούνται τακτικά, όμως, δεν απαλλάσσονται ολοκληρωτικά από τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Χαρακτηριστικά είναι τα συμπεράσματα μελέτης που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Physiology, σύμφωνα με την οποία 2 ώρες αδιάκοπης καθιστικής στάσης έβλαψαν τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων σε νεαρούς άνδρες, ανεξάρτητα από το πόσο καλή φυσική κατάσταση είχαν: Οι επιπτώσεις ήταν ίδιες μεταξύ των συμμετεχόντων με κορυφαία κι εκείνων με μέση φυσική κατάσταση.
Το συμπέρασμα αυτό προκαλεί προβληματισμό, δεδομένου του σύγχρονου τρόπου ζωής, με τους νέους ενήλικες να περνούν περίπου 6 ώρες την ημέρα καθισμένοι, σημειώνοντας μια αύξηση 18% τα τελευταία 20 χρόνια.
Θέλοντας να διαπιστώσει κατά πόσο συγκεκριμένες διατροφικές παρεμβάσεις μπορούν να βοηθήσουν, μια ερευνητική ομάδα έδωσε στους συμμετέχοντες είτε ένα ρόφημα κακάο με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβανόλες (που περιέχει 695 mg ευεργετικών φυτικών συστατικών), είτε ένα ρόφημα με χαμηλή περιεκτικότητα σε φλαβανόλες. Ούτε οι εθελοντές, ούτε οι επιστήμονες γνώριζαν ποιος έλαβε ποιο ρόφημα μέχρι τη λήξη της μελέτης.
Κακάο > Άσκηση: Τι αποκάλυψε το πείραμα
Μετρώντας τον τρόπο με τον οποίο οι αρτηρίες διαστέλλονται ως απόκριση στη ροή του αίματος, οι ερευνητές παρακολούθησαν την αγγειακή υγεία σε δύο αρτηρίες: τη βραχιόνια και τη μηριαία. Διαπίστωσαν ότι, μετά από 2 ώρες καθιστικής στάσης, η λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων μειώθηκε σημαντικά και στις δύο ομάδες, ανεξάρτητα από το επίπεδο της φυσικής τους κατάστασης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και οι μικρές μειώσεις έχουν σημασία: Μια μείωση μόλις 1% στη διαστολή των αρτηριών μπορεί να μεταφραστεί σε περίπου 9% υψηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων με την πάροδο του χρόνου. Έτσι, ενώ η άσκηση προσφέρει μακροπρόθεσμα καρδιαγγειακά οφέλη, δεν προστατεύει το σώμα από την άμεση επίδραση της καθιστικής στάσης στη ροή του αίματος. Όπως εξήγησαν χαρακτηριστικά οι ερευνητές, η φυσική κατάσταση δεν προσέφερε «καμία προστασία».
Το κακάο ως… διασώστης
Τα πράγματα άλλαξαν δραματικά όταν οι συμμετέχοντες κατανάλωσαν το κακάο με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβανόλες. Τα αιμοφόρα αγγεία τους διατήρησαν τη φυσιολογική τους λειτουργία καθ’ όλη τη διάρκεια της 2ωρης παραμονής σε καθιστική στάση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, βελτιώθηκαν ελαφρώς.
Σε αντίθεση με τη σωματική δραστηριότητα, η οποία βοηθά αυξάνοντας τη ροή του αίματος, οι φλαβανόλες φαίνεται να δρουν σε μοριακό επίπεδο: Ενισχύουν την παραγωγή νιτρικού οξειδίου, μιας ένωσης που διατηρεί τα αιμοφόρα αγγεία εύκαμπτα και μειώνουν την ενδοθηλίνη-1, η οποία προκαλεί τη συστολή τους.
Η ποσότητα φλαβανόλης που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη δεν είναι υπερβολική. Παρόμοιες δόσεις υπάρχουν σ’ ένα φλιτζάνι κακάο χωρίς ζάχαρη, σε μαύρη σοκολάτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο ή σε αρκετές μερίδες πράσινου τσαγιού, μούρων ή μήλων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ερευνητές χρησιμοποίησαν σκόνη κακάο χωρίς προσθήκη σακχάρων ή λιπαρών, κάτι που ενδέχεται να επηρέασε σημαντικά τα αποτελέσματα για την υγεία.
Το «αίνιγμα» της αρτηριακής πίεσης
Αν και το κακάο προστάτευε τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, δεν εμπόδιζε την αύξηση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης: Μετά από 2 ώρες καθιστικής στάσης, η διαστολική πίεση των συμμετεχόντων αυξήθηκε μεταξύ 2,4 και 5,8 mm Hg, ανεξάρτητα από τη φυσική τους κατάσταση ή την πρόσληψη φλαβανόλης.
Αυτό είναι ανησυχητικό, επειδή στους νεότερους ενήλικες, η διαστολική πίεση είναι ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας θνησιμότητας από τη συστολική. Μερικοί συμμετέχοντες έφτασαν ακόμη και σε προ-υπερτασικά επίπεδα. Οι ερευνητές υποδηλώνουν ότι, για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου, μπορεί να είναι απαραίτητη η μακροχρόνια συμπλήρωση φλαβανόλης, αντί για μία μόνο δόση.
Εφαρμογή στην πράξη
Στη μελέτη συμμετείχαν μόνο νεαροί άνδρες ηλικίας 18 έως 45 ετών, οπότε τα αποτελέσματα ενδέχεται να μην ισχύουν για γυναίκες ή ηλικιωμένους. Επιπλέον, οι συνεδρίες καθιστικής στάσης διήρκεσαν μόνο 2 ώρες, πολύ λιγότερο απ’ ό,τι συνήθως καταγράφεται στην καθημερινότητα των περισσότερων ενηλίκων. Ωστόσο, το συμπέρασμα είναι σαφές: Η άσκηση από μόνη της δεν αντισταθμίζει πλήρως τη βλάβη της παρατεταμένης καθιστικής στάσης.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αντικαταστήσετε τις προπονήσεις σας με σοκολάτες. Ωστόσο, ο συνδυασμός διαλειμμάτων για άσκηση με τροφές πλούσιες σε φλαβανόλες μπορεί να προσφέρει μια πρακτική διπλή άμυνα. Άλλωστε, οι έξυπνες διατροφικές επιλογές μπορούν να διασφαλίσουν την ανθεκτικότητα των αρτηριών σας όταν η σωματική δραστηριότητα δεν είναι επιλογή.
Διαβάστε επίσης
Πεπτικό: Τι βάζουν οι γαστρεντερολόγοι στον καφέ τους για το καλό του εντέρου
Το σοκολατένιο μυστικό που καταπολεμά φλεγμονή και γήρανση
Πιείτε αυτά τα αγαπημένα ροφήματα για να έχετε πάντα νεανικό σώμα
