Το σεξ θεωρείται βασικό στοιχείο της ανθρώπινης εμπειρίας. Είναι ένα μέσο που συνδέει τους ανθρώπους συναισθηματικά και κοινωνικά, ενώ προσφέρει και υγειονομικά οφέλη. Ωστόσο, ένα (μικρό) ποσοστό του πληθυσμού δεν έχει σεξουαλικές εμπειρίες –και τα αίτια πίσω από αυτή την πραγματικότητα φαίνεται πως είναι πολυπαραγοντικά.
Υπάρχουν άνθρωποι που αυτοπροσδιορίζονται ως «ασέξουαλ», δηλαδή δεν έχουν καμία επιθυμία για σεξ. Για άλλους, όμως, η έλλειψη συντρόφου μπορεί να οδηγήσει σε ψυχικές δυσκολίες, μοναξιά ή κοινωνικά και οικονομικά μειονεκτήματα, ενώ -σε ακραίες περιπτώσεις -συνδέεται ακόμη και με διαδικτυακές κουλτούρες «incel» (εδώ ορίζονται ως τα ακούσια άγαμα άτομα).
Η κατανόηση των παραγόντων πίσω από τη σεξουαλική αποχή θεωρείται κρίσιμη τόσο για την ερμηνεία των αιτίων και των συνεπειών της όσο και για την ανάπτυξη στρατηγικών που θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε υγιείς σχέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, μια εκτεταμένη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο PNAS, σε δεκάδες χιλιάδες συμμετέχοντες στη Βρετανία και την Αυστραλία φωτίζει το προφίλ της σεξουαλικής αποχής και τους παράγοντες που την επηρεάζουν, όπως εξηγεί ένας εκ των συγγραφέων, ο Brendan Zietsch, στο The Conversation.
Συγκεκριμένα, η ερευνητική ομάδα εξέτασε τις συσχετίσεις ανάμεσα στη σεξουαλική αποχή και τα γονίδια, το κοινωνικό περιβάλλον, καθώς και διάφορα σωματικά, γνωστικά, προσωπικότητας και ψυχικής υγείας χαρακτηριστικά.
Το κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα
Η έρευνα, που ανέλυσε δεδομένα από περίπου 400.000 κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου (39-73 ετών) και 13.500 Αυστραλούς (18-89 ετών), έδειξε ότι το 1% των ανδρών και γυναικών δεν είχαν ποτέ σεξουαλική επαφή.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι άνδρες που ζούσαν σε περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου με (αναλογικά) λιγότερες γυναίκες ήταν πιο πιθανό να ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, ενώ σε περιοχές με μεγαλύτερη εισοδηματική ανισότητα, τα ποσοστά σεξουαλικής αποχής ήταν υψηλότερα και για τα δύο φύλα.
Τα στοιχεία αυτά ευθυγραμμίζονται με ευρήματα προηγούμενης μελέτης γύρω από τις διαδικτυακές κοινότητες «incel», που εντοπίζονται συχνότερα σε περιοχές με έντονες ανισότητες φύλου και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης.
Ψυχολογία, υγεία και προσωπικά χαρακτηριστικά
Όσοι δεν είχαν ποτέ σεξουαλική εμπειρία δήλωσαν συχνότερα ότι ένιωθαν μόνοι, νευρικοί και λιγότερο ευτυχισμένοι, με λιγότερες κοινωνικές επαφές και μικρότερη υποστήριξη από τον περίγυρο. Παράλληλα, εμφάνιζαν χαρακτηριστικά όπως υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, χαμηλότερη κατανάλωση αλκοόλ και ναρκωτικών, αλλά και περισσότερη κοινωνική απομόνωση. Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώνουν τον στενό δεσμό ανάμεσα στο σεξ και στην (γενικότερη) ευημερία.
Στους άνδρες, η μειωμένη σωματική δύναμη (όπως χαμηλή μυϊκή μάζα στα χέρια) συσχετίστηκε με μικρότερη πιθανότητα σεξουαλικών εμπειριών, χωρίς όμως να ισχύει το ίδιο στις γυναίκες.
Το συνολικό μοτίβο που παρατηρήθηκε στους συμμετέχοντες χωρίς σεξουαλική εμπειρία –έξυπνοι, ακαδημαϊκά επιτυχημένοι, με λιγότερη σωματική δύναμη και περισσότερη κοινωνική απομόνωση -συνάδει με στερεότυπα που συνδέουν αυτά τα χαρακτηριστικά με τη μειωμένη «ερωτική επιτυχία», ιδίως στην εφηβεία.
Αν και οι συμμετέχοντες ήταν ενήλικες μέσης ή μεγαλύτερης ηλικίας, στοιχεία, όπως τα γυαλιά από μικρή ηλικία, μπορεί να είχαν επηρεάσει την εφηβική τους εμπειρία στο φλερτ. Αυτό με τη σειρά του ίσως διαδραμάτισε κάποιο ρόλο στην ερωτική τους αυτοπεποίθηση κατά την ενήλικη ζωή.
Η διάσταση της γενετικής
Η ανάλυση του γονιδιώματος αποκάλυψε ότι οι γενετικοί παράγοντες εξηγούν περίπου 15% της διαφοροποίησης στο αν ένα άτομο έχει ή όχι σεξουαλικές εμπειρίες. Δεν εντοπίστηκε κάποιο «γονίδιο της αποχής», αλλά πλήθος μικρών παραγόντων που συνδυαστικά παίζουν ρόλο.
Σημαντικές γενετικές συσχετίσεις παρατηρήθηκαν με την εκπαίδευση, τη νοημοσύνη και την εσωστρέφεια, ενώ καταγράφηκαν θετικές συνδέσεις με τη διαταραχή του φάσμα του αυτισμού και τη νευρική ανορεξία. Αντίθετα, υπήρχε αρνητική συσχέτιση με την κατάθλιψη, το άγχος, τη χρήση ουσιών και τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας.
Ένα (πολύ πιο) σύνθετο φαινόμενο
Η ομάδα σημειώνει ότι παραμένει ασαφές το αν η αποχή προκαλεί ψυχολογικές δυσκολίες ή αν αυτές οδηγούν σε αποχή -ή αν ένας τρίτος παράγοντας επηρεάζει και τα δύο. Επίσης, επισημαίνουν ότι η μελέτη δεν διαφοροποίησε τα άτομα που δεν επιθυμούν σεξ («ασέξουαλ») από εκείνα που το επιθυμούν αλλά δεν είχαν ποτέ εμπειρία.
Η μελέτη με μια ματιά
- 1% των συμμετεχόντων δεν είχε ποτέ σεξουαλική εμπειρία
- Πιο συχνό σε περιοχές με λιγότερες γυναίκες και μεγαλύτερη ανισότητα εισοδήματος
- Συσχετίσεις με μοναξιά, λιγότερη κοινωνική στήριξη και υψηλότερη εκπαίδευση
- Στους άνδρες, σύνδεση με χαμηλότερη σωματική δύναμη
- 15% της διαφοροποίησης αποδίδεται σε γενετικούς παράγοντες
- Συσχετίσεις με νοημοσύνη, εσωστρέφεια, αυτισμό και ανορεξία.
Διαβάστε επίσης
