Οι επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες συνδέονται με την επιτάχυνση της γήρανσης και την αυξημένη πιθανότητα πρόωρου θανάτου, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Οι ενήλικες που αναφέρουν ότι βλέπουν εφιάλτες σε εβδομαδιαία βάση διατρέχουν υπερτριπλάσιο κίνδυνο να αποβιώσουν πριν από την ηλικία των 70 ετών, σε σύγκριση με όσους τους εμφανίζουν σπάνια ή καθόλου. Ειδικότερα, φαίνεται ότι αποτελούν ισχυρότερο προγνωστικό δείκτη πρόωρου θανάτου ακόμη και από το κάπνισμα, την παχυσαρκία, την ανθυγιεινή διατροφή ή τη σωματική αδράνεια.
Η μελέτη, την οποία παρουσίασε ομάδα επιστημόνων υπό την καθοδήγηση του Δρ. Abidemi Otaiku από το Βρετανικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Άνοια και το Imperial College του Λονδίνου στο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νευρολογίας (EAN), έρχεται να υπογραμμίσει τη σημασία της ψυχικής υγείας και της ποιότητας του ύπνου ως κρίσιμους δείκτες της γενικότερης ευεξίας του οργανισμού. Οι ερευνητές τόνισαν ότι τα ευρήματα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως σοβαρή ανησυχία για τη δημόσια υγεία, καθώς οι εφιάλτες είναι συχνοί αλλά και τροποποιήσιμοι.
Οι εφιάλτες «επεμβαίνουν» στη βιολογική μας ηλικία
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από περισσότερους από 183.000 ενήλικες ηλικίας 26 – 86 ετών και πάνω από 2.400 παιδιά ηλικίας 8 – 10 ετών, σε έναν χρονικό ορίζοντα 19 ετών. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι η συχνή εμφάνιση εφιαλτών σχετίζεται με επιταχυνόμενη βιολογική γήρανση και σημαντικά αυξημένη θνησιμότητα, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, καταγωγής ή ψυχικής κατάστασης.
Συγκεκριμένα, διαπίστωσαν ότι τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες με συχνούς εφιάλτες παρουσίαζαν εντονότερους δείκτες πρόωρης βιολογικής γήρανσης. Η συσχέτιση αυτή εξηγούσε περίπου το 40% των περιπτώσεων με υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, ποσοστό που χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα σημαντικό.
Όπως επισημαίνει ο Δρ. Otaiku, πρόκειται για την πρώτη μελέτη που είναι σε θέση να δείξει ότι οι εφιάλτες μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια τόσο τη βιολογική φθορά όσο και την πρόωρη θνησιμότητα, ακόμα και όταν λαμβάνονται υπόψη άλλοι παράγοντες υγείας. «Ο εγκέφαλος κατά τη διάρκεια του ύπνου δεν ξεχωρίζει τα όνειρα από την πραγματικότητα», εξηγεί. «Γι’ αυτό και οι εφιάλτες μπορούν να προκαλέσουν έντονη φυσιολογική αντίδραση, όπως ιδρώτα, ταχυκαρδία και λαχάνιασμα, παρόμοια με μια εμπειρία πραγματικού κινδύνου».
Ο ρόλος της κορτιζόλης
Η ομάδα αναφέρει ότι η ενεργοποίηση της αντίδρασης «μάχη ή φυγή» κατά τη διάρκεια των εφιαλτών οδηγεί σε παρατεταμένα επίπεδα κορτιζόλης, δηλαδή της ορμόνης που σχετίζεται άμεσα με τη γήρανση των κυττάρων. Το συνεχές αυτό στρες, σε συνδυασμό με τον διαταραγμένο ύπνο, παρεμποδίζει τη φυσική αναδόμηση και επιδιόρθωσή τους κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ανησυχητικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι ακόμη και η σποραδική εμφάνιση εφιαλτών, για παράδειγμα σε μηνιαία βάση, φαίνεται να συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα πρόωρης φθοράς του οργανισμού. Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν ότι υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης. «Τα καλά νέα είναι ότι οι εφιάλτες μπορούν να προληφθούν και να θεραπευτούν», υπογραμμίζει ο Δρ. Otaiku.
Βελτιώνοντας την υγιεινή του ύπνου, διαχειριζόμενοι το άγχος, αναζητώντας ψυχολογική υποστήριξη για τυχόν καταθλιπτικά ή αγχώδη συμπτώματα και αποφεύγοντας την έκθεση σε στρεσογόνα ερεθίσματα -όπως ταινίες τρόμου -μπορεί κανείς να μειώσει σημαντικά τη συχνότητά τους.
Διαβάστε επίσης
Τα παιδιά «φτιάχνουν» όνειρα χωρίς εφιάλτες – Οι ερευνητές δείχνουν τον τρόπο για ήρεμο ύπνο
Όνειρα: Ποιο είναι το συναίσθημα που φέρνει πιο πολλούς και έντονους εφιάλτες
Ύπνος: Βλέπετε εφιάλτες; Ο ένοχος που κρύβεται στο κινητό σας
