Κρουασάν, πατατάκια, ντόνατς και άλλα συσκευασμένα τρόφιμα έρχονται για ακόμα μια φορά στο προσκήνιο ως επικίνδυνα για την εγκεφαλική υγεία, όχι όμως μόνο για τον λόγο που φαντάζεστε. Μια συνολική ανάλυση τεσσάρων ερευνών που δημοσιεύτηκε στο Brain Medicine συνθέτει τα αυξανόμενα στοιχεία που δείχνουν ότι τα μικροπλαστικά από τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να συσσωρεύονται στον ανθρώπινο εγκέφαλο και ενδεχομένως να συμβάλλουν στην αύξηση των παγκόσμιων ποσοστών κατάθλιψης, άνοιας και άλλων διαταραχών της ψυχικής υγείας!
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις κύριες διαπιστώσεις των ερευνητών, ο εγκέφαλός μας περιέχει περίπου «μια κουταλιά» μικροπλαστικού υλικού. Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που αποδεικνύεται η ύπαρξη των μικροσκοπικών αυτών στοιχείων στους ανθρώπινους ιστούς, όμως προτείνεται μια νέα υπόθεση που συνδέει την κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, την έκθεση σε μικροπλαστικά και τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.
«Βλέπουμε ενδείξεις που θα πρέπει να μας αφορούν όλους», σημειώνει ο Δρ. Nicholas Fabiano από το Πανεπιστήμιο της Οτάβα, συμπληρώνοντας ότι «τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών από ό,τι τα πλήρη τρόφιμα. Πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι αυτά τα σωματίδια μπορούν να διασχίσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να συσσωρευτούν σε ανησυχητικές ποσότητες».
Πώς σχετίζονται με την ψυχική υγεία
Μια πρόσφατη ανασκόπηση, που δημοσιεύτηκε στο The BMJ διαπίστωσε ότι τα άτομα που κατανάλωναν υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα είχαν 22% υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, 48% υψηλότερο κίνδυνο άγχους και 41% υψηλότερο κίνδυνο κακής ποιότητας ύπνου. Η προκειμένη μελέτη πάει ένα βήμα παραπέρα την αξία αυτών των δεδομένων προτείνοντας ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να είναι ο χαμένος κρίκος σε αυτή τη σχέση.
Για παράδειγμα, όπως επισημαίνουν, τρόφιμα όπως τα nuggets κοτόπουλου περιέχουν 30 φορές περισσότερα μικροπλαστικά ανά γραμμάριο από ό,τι το στήθος κοτόπουλου, αναδεικνύοντας τις επιπτώσεις της βιομηχανικής επεξεργασίας.
Η υπόθεση αυτή αποκτά περαιτέρω αξιοπιστία από τα πρόσφατα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο Nature Medicine και κατέδειξαν ανησυχητικές συγκεντρώσεις μικροπλαστικών στον ανθρώπινο εγκέφαλο – περίπου «αξίας ενός κουταλιού» σύμφωνα με τους ερευνητές – με επίπεδα τρεις έως πέντε φορές υψηλότερα σε άτομα με τεκμηριωμένη διάγνωση άνοιας.
«Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν συνδεθεί με την κακή ψυχική υγεία μέσω φλεγμονής, οξειδωτικού στρες, επιγενετικής, μιτοχονδριακής δυσλειτουργίας και διαταραχών στα συστήματα νευροδιαβιβαστών. Τα μικροπλαστικά φαίνεται να λειτουργούν μέσω αξιοσημείωτα παρόμοιων μονοπατιών» εξηγεί ο Δρ. Wolfgang Marx από το Κέντρο Τροφίμων και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Deakin.
Για τη συστηματικότερη μελέτη της σχέσης μεταξύ της περιεκτικότητας των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων σε μικροπλαστικά και των εκβάσεων της ψυχικής υγείας, οι συγγραφείς προτείνουν την ανάπτυξη ενός διαιτητικού μικροπλαστικού δείκτη για την ποσοτικοποίηση της έκθεσης μέσω της κατανάλωσης τροφίμων.
Mια πιθανή λύση
Η μια ερευνητική εργασία με επικεφαλής τον Δρα Stefan Bornstein από το Πανεπιστήμιο της Δρέσδης εξετάζει προκαταρκτικά στοιχεία για μια μέθοδο που θα μπορούσε να απομακρύνει τα μικροπλαστικά. Συγκεκριμένα, μια τεχνική που φιλτράρει το αίμα εκτός του σώματος (extracorporeal therapeutic apheresis) μπορεί να έχει τη δυνατότητα να αποβάλει μικροπλαστικά σωματίδια από την κυκλοφορία του αίματος.
«Ενώ πρέπει να μειώσουμε την έκθεσή μας στα μικροπλαστικά μέσω καλύτερων επιλογών τροφίμων και εναλλακτικών λύσεων συσκευασίας, χρειαζόμαστε επίσης έρευνα για το πώς μπορούμε να απομακρύνουμε αυτά τα σωματίδια από το ανθρώπινο σώμα», σημειώνει ο Δρ Bornstein. «Τα πρώιμα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η απόφαση μπορεί να προσφέρει μια πιθανή οδό για την απομάκρυνση των μικροπλαστικών, αν και χρειάζονται πολύ περισσότερες έρευνες» συμπληρώνει.
Η τελευταία ερευνητική εργασία με επικεφαλής τη Δρα Ma-Li Wong επισημαίνει ότι είναι καιρός να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε τους περιβαλλοντικούς ρύπους και την υγεία του εγκεφάλου. «Αυτό που προκύπτει από αυτή την εργασία δεν είναι μια προειδοποίηση. Είναι ένας απολογισμός. Το όριο μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού έχει καταρριφθεί. Αν τα μικροπλαστικά διασχίζουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, τι άλλο νομίζουμε ότι θα παραμένει ιερό και ανέγγιχτο;» τονίζει κατηγορηματικά.
Συνολικά, όλοι οι συγγραφείς τονίζουν ότι, ενώ απαιτείται περισσότερη πρωτογενής έρευνα, οι αναλύσεις τους προσθέτουν μια άλλη διάσταση στην αυξανόμενη υπόθεση της μείωσης της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και της ανάπτυξης καλύτερων μεθόδων για την ανίχνευση και τη δυνητική απομάκρυνση των μικροπλαστικών από το ανθρώπινο σώμα.
Διαβάστε επίσης
Πόσα μικροπλαστικά εισπνέουμε όσο καθόμαστε στον καναπέ – Θα εκπλαγείτε
Εγκυμοσύνη: Μικροπλαστικά παντού, μέχρι τον πλακούντα – Ποια μωρά εκτίθενται περισσότερο
