Μία ισχυρή συναισθηματική σχέση – και ιδίως ένας ποιοτικός γάμος – ενδέχεται να λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στην παχυσαρκία, μέσα από έναν απρόσμενο βιολογικό μηχανισμό: τη σύνδεση εγκεφάλου και εντέρου.
Αυτό δείχνει νέα έρευνα του UCLA Health, η οποία αποκαλύπτει ότι η ποιότητα των προσωπικών σχέσεων μπορεί να επηρεάζει άμεσα το σωματικό βάρος και τις διατροφικές μας συμπεριφορές, μέσω του εγκεφάλου, του μεταβολισμού και της «ορμόνης της αγάπης», της ωκυτοκίνης.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Gut Microbes, είναι η πρώτη που τεκμηριώνει πώς οι κοινωνικοί δεσμοί επηρεάζουν τη σωματική υγεία σε κυτταρικό και νευροβιολογικό επίπεδο, συνδέοντας σχέσεις, εγκέφαλο και έντερο σε ένα ενιαίο σύστημα.
Οι σχέσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στην υγεία
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η ποιότητα μίας σχέσης μπορεί να είναι εξίσου σημαντική για την υγεία όσο η ισορροπημένη διατροφή και η άσκηση.
«Γνωρίζουμε εδώ και χρόνια ότι οι κοινωνικές σχέσεις επηρεάζουν σημαντικά την υγεία, αυξάνοντας τα ποσοστά επιβίωσης έως και 50%», εξηγεί η επικεφαλής της έρευνας, Dr Arpana Church, νευροεπιστήμονας στο UCLA Health. «Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν γνωρίζαμε τους ακριβείς βιολογικούς μηχανισμούς. Η μελέτη μας αποκαλύπτει για πρώτη φορά πώς ο γάμος και η συναισθηματική στήριξη “εισχωρούν κάτω από το δέρμα” και επηρεάζουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας», τονίζει.
Τι εξέτασαν οι επιστήμονες
Στη μελέτη συμμετείχαν σχεδόν 100 άτομα από το Λος Άντζελες, τα οποία παρείχαν στοιχεία σχετικά με:
- την οικογενειακή τους κατάσταση
- τον δείκτη μάζας σώματος (BMI)
- το φύλο, την ηλικία και την εθνικότητα
- τη διατροφή
- και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε:
- μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου ενώ έβλεπαν εικόνες τροφίμων,
- εξετάσεις αίματος για τη μέτρηση της ωκυτοκίνης,
- αναλύσεις κοπράνων για τον έλεγχο μεταβολιτών του εντέρου,
- κλινικές και ψυχολογικές αξιολογήσεις για το επίπεδο συναισθηματικής υποστήριξης.
Παντρεμένοι και… πιο εγκρατείς
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι παντρεμένοι που ένιωθαν υψηλό επίπεδο συναισθηματικής ασφάλειας:
- είχαν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος,
- εμφάνιζαν λιγότερες ενδείξεις εθισμού στο φαγητό,
- παρουσίαζαν αυξημένη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου – το κέντρο του αυτοελέγχου και της ρύθμισης της όρεξης.
Αντίθετα, όσοι δεν ήταν παντρεμένοι – ανεξάρτητα από το αν είχαν κοινωνική στήριξη – δεν εμφάνισαν το ίδιο προστατευτικό μοτίβο εγκεφαλικής λειτουργίας. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό πιθανώς σχετίζεται με πιο ασταθή και λιγότερο συνεκτικά κοινωνικά δίκτυα.
Το έντερο… νιώθει την αγάπη
Η συναισθηματική στήριξη επηρέασε και τον μεταβολισμό του εντέρου. Συγκεκριμένα, άτομα με ισχυρό κοινωνικό δίκτυο εμφάνισαν πιο υγιές προφίλ μεταβολιτών της τρυπτοφάνης – ουσιών που παράγει η εντερική μικροχλωρίδα και επηρεάζουν:
- τη φλεγμονή,
- τη διάθεση,
- τη λειτουργία του ανοσοποιητικού,
- την ενεργειακή ισορροπία
- τη λειτουργία του εγκεφάλου.
Οι ίδιοι μεταβολίτες σχετίζονται με την παραγωγή σεροτονίνης, η οποία επηρεάζει τη διάθεση, τη συμπεριφορά και την όρεξη.
Πρωταγωνίστρια η ωκυτοκίνη
Στον πυρήνα όλων αυτών, δεσπόζει η ωκυτοκίνη, η ορμόνη που συνδέεται με τη συναισθηματική εγγύτητα και την εμπιστοσύνη. Οι παντρεμένοι με ισχυρή συναισθηματική υποστήριξη εμφάνισαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδά της.
«Σκεφτείτε την ωκυτοκίνη ως μαέστρο που συντονίζει μια συμφωνία μεταξύ εγκεφάλου και εντέρου», λέει χαρακτηριστικά η Dr Church. «Ενισχύει τον αυτοέλεγχο στον εγκέφαλο και ευνοεί τις υγιείς μεταβολικές διεργασίες στο έντερο».
Ο γάμος ως «σχολείο αυτοελέγχου»
Η έρευνα ανατρέπει και την απλουστευμένη άποψη ότι ο γάμος οδηγεί αναπόφευκτα σε αύξηση βάρους.
«Ο γάμος λειτουργεί ως εκπαίδευση στον αυτοέλεγχο», εξηγεί η Dr Church. «Η διατήρηση μιας σταθερής σχέσης απαιτεί συναισθηματική ωριμότητα και υπέρβαση παρορμήσεων – δεξιότητες που ενεργοποιούν τα ίδια εγκεφαλικά κυκλώματα που ρυθμίζουν τη διατροφική συμπεριφορά».
Περιορισμοί της μελέτης
Οι ερευνητές ξεκαθαρίζουν ότι τα δεδομένα συλλέχθηκαν σε μία χρονική στιγμή, γεγονός που δεν επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα αιτιότητας.
Επίσης:
- οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι,
- οι παντρεμένοι ήταν κατά μέσο όρο μεγαλύτεροι σε ηλικία.
Απαιτούνται μεγαλύτερες και μακροχρόνιες μελέτες για την επιβεβαίωση των ευρημάτων.
Η υγεία δεν «χτίζεται» μόνο στο πιάτο και στο γυμναστήριο, αλλά και στις σχέσεις μας. Η επιστήμη αρχίζει πλέον να αποτυπώνει αυτό που η ζωή υπαινισσόταν εδώ και χρόνια: η αγάπη, η υποστήριξη και η συναισθηματική σταθερότητα δεν θρέφουν μόνο την ψυχή, αλλά και το σώμα.
Και όπως φαίνεται, ένας καλός σύντροφος ίσως είναι… το καλύτερο «συμπλήρωμα διατροφής».
Διαβάστε επίσης
«Σβήνει» τον έρωτα ο ερχομός ενός παιδιού; Έρευνα «φωτίζει» τις προκλήσεις της γονεϊκότητας
Οι 30χρονοι βλέπουν το διαζύγιο «με άλλο μάτι» – Χωρίς δισταγμό και ενοχές
Το συναίσθημα που ενώνει αποξενωμένες οικογένειες και ζευγάρια – Επουλώνει τον πόνο και τη θλίψη
