Ενα πλήρες check up χωρίς να χρειαστεί μια σταγόνα αίματος. Με πολύτιμο βοηθό την Τεχνητή Νοημοσύνη και αλγόριθμους βασισμένους σε δεδομένα 37.000 ασθενών υπό πενταετή παρακολούθηση, και εμπνευστή τον Δρ Γεώργιο Χρούσο, ακαδημαϊκό και έναν από τους παγκοσμίως ειδικούς στο στρες και στις επιδράσεις του στην υγεία.
Ο ακαδημαϊκός Γεώργιος Χρούσος
Το ραντεβού για το ygeiamou κλείστηκε στην Ενδοκρινολογική Μονάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Χρούσο, ομότιμο καθηγητή Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ. «Μπορούμε να μετρήσουμε το στρες σε κάποιο μηχάνημα στη μονάδα;» ήταν η ερώτηση που οδήγησε στη συνάντηση μετά τη θετική απάντηση και πρόσκληση του διακεκριμένου καθηγητή να πραγματοποιήσουμε μια μέτρηση στο λεγόμενο «ευστασιόμετρο».
Η εξέταση ωστόσο αφορούσε σε πολύ περισσότερα από τη «μέτρηση» του στρες. Πρόκειται για ένα πλήρες ιατρικό check up που πραγματοποιείται χωρίς εξετάσεις αίματος και χωρίς απεικονιστικές εξετάσεις. Και δίνει ενδείξεις για την κατάσταση της καρδιαγγειακής και μεταβολικής υγείας, το ποσοστό λίπους στο σώμα, την πιθανή λιπώδη διήθηση του ήπατος, την κατάσταση των οστών (ύπαρξη οστεοπενίας ή οστεοπόρωσης), το ποσό λίπους και μυικής μάζας στο σώμα, αλλά και εκτιμήσεις βάσει των δεδομένων, για τη μελλοντική εκδήλωση ψυχικών διαταραχών, κακοηθειών, χρόνιων φλεγμονωδών νόσων, αλλά και καρδιαγγειακών και μεταβολικών παθήσεων.
Η διαδικασία
Το πρώτο βήμα της εξέτασης απαιτεί την συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου με ερωτήσεις που αφορούν τις συνήθειες ύπνου, την κόπωση, τυχόν διαταραχές διάθεσης και άγχους, ιστορικό κρίσεων πανικού, επεισόδια αρρυθμίας, αλλαγές στην όρεξη, φουσκώματα και ενοχλήσεις του πεπτικού κτλ. Οι απαντήσεις συμπληρώνονται σε μια κλίμακα από το 1 μέχρι το 10 (όπου το ένα είναι «καθόλου» και το δέκα «πάρα πολύ»).
Οι απαντήσεις τροφοδοτούνται σε μια βάση δεδομένων και στη συνέχεια πραγματοποιούνται δύο γρήγορες μετρήσεις, τα αποτελέσματα των οποίων επίσης τροφοδοτούνται στον υπολογιστή. Μια βιομέτρηση λίγων δευτερολέπτων με τη βοήθεια ηλεκτροδίων που τοποθετούνται στο δεξί πόδι και χέρι, και στη συνέχεια μια τρίλεπτη μέτρηση παλμών από τους δείκτες του αριστερού και δεξιού χεριού.
Πρόκειται για μια διαδικασία που ακολουθούν όλοι όσοι επισκέπτονται την Ενδοκρινολογική Μονάδα του ΕΚΠΑ και τα αποτελέσματα εντάσσονται στην ολική μέτρηση και αξιολόγηση των ασθενών με στόχο την καλύτερη αντιμετώπισή τους και την καλύτερη συμβουλευτική για πρόληψη πιθανών προβλημάτων υγείας.
Τα αποτελέσματα
«Είστε αγχώδης, όχι όμως πάρα πολύ, λίγο αφυδατωμένη, με καλό ποσοστό λίπους στο σώμα, αλλά με την ανάγκη να τονωθεί το μυικό σύστημα με ασκήσεις αντιστάσεων και -ευτυχώς – χωρίς κίνδυνο σοβαρών παθολογιών στο κοντινό μέλλον» ήταν η πρώτη διάγνωση/ανάγνωση των αποτελεσμάτων από τον διακεκριμένο ακαδημαϊκό. Ο Δρ Χρούσος εξηγεί ότι το συγκεκριμένο τεστ ουσιαστικά αποτυπώνει – μεταξύ άλλων – το «φρένο» και το «γκάζι» του οργανισμού, δηλαδή την ισορροπία μεταξύ του παρασυμπαθητικού και του συμπαθητικού συστήματος (ανήκουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα με το παρασυμπαθητικό να παίζει τον ρόλο του «καλού», του συστήματος που μας ηρεμεί, λειτουργώντας ως φρένο). Όταν υπάρχει δυσαρμονία ανάμεσα στα δύο συστήματα, τότε το στρες κορυφώνεται.
Μάλιστα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της εξέτασης ήταν η ένδειξη που αποτυπώνει τα επίπεδα στρες του οργανισμού. Σκεφτείτε έναν κόκκινο «λεκέ» στο σχεδιάγραμμα σαν να έχει χυθεί λίγη σάλτσα ντομάτας! Όσο πιο μεγάλος ο λεκές, τόσο λιγότερο το στρες. «Στα παιδιά η ένδειξη είναι μεγάλη και απλωτή, σε πολύ στρεσαρισμένους ανθρώπους μπορεί να είναι μια μοναδική κόκκινη κουκίδα!» εξηγεί ο καθηγητής τις διαβαθμίσεις του στρες στο διάγραμμα, και φυσικά στον οργανισμό μας.
Είναι χαρακτηριστικό ωστόσο πώς το «μέγεθος» της ψυχικής ηρεμίας σταδιακά συρρικνώνεται καθώς περνούν τα χρόνια και το παιδί μεγαλώνει. Πάντως υπάρχει ελπίδα σύμφωνα με τον Δρ. Χρούσο, καθώς με τις κατάλληλες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής (π.χ. με άσκηση, ισορροπημένη διατροφή, διαλογισμό, biofeedback, ψυχοθεραπεία) η κόκκινη ένδειξη σταδιακά διευρύνεται και αυτό αποτυπώνεται σε μια μελλοντική μέτρηση μετά από τουλάχιστον τρεις μήνες και σίγουρα μετά από έξι, η οποία δείχνει ότι έχει εξισορροπήσει η σχέση ανάμεσα στο συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό σύστημα του οργανισμού.
Οι θετικές αλλαγές ωστόσο δεν αποτυπώνονται μόνο στην ένδειξη του στρες. Μετά το πέρας του τριμήνου μια νέα μέτρηση θα δείξει θετικές αλλαγές σε όλες τις ενδείξεις του τεστ, σύμφωνα με τον καθηγητή – θα βελτιωθούν π.χ. και οι δείκτες οστικής και λιπώδους μάζας, αλλά και η ισορροπία του συμπαθητικού και παρασυμπαθητικού συστήματος.
Το μέλλον της Ιατρικής
Το έξυπνο check up που γίνεται στη Μονάδα Ενδοκρινολογίας του ΕΚΠΑ αποτελεί συνδυασμό εργαλείων και αλγορίθμων Τεχνητής Νοημοσύνης που διαρκώς ενημερώνονται και εξελίσσονται. Αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο της κλινικής εξέτασης, αλλά και σημαντικό ερευνητικό «όπλο» στις μελέτες που διεξάγει ο παγκοσμίου φήμης καθηγητής.
«Σε άτομα με χρόνιο στρες οι μετρήσεις θα δείξουν υψηλότερο λίπος , λιγότερη μυϊκή μάζα, περισσότερο ενδοκοιλιακό λίπος, ενώ καταγράφουμε και άλλες πληροφορίες όπως τα ποσοστά ασβεστίου και μαγνησίου στο σώμα. Μπορούμε να δούμε ελλείψεις, το ποσοστό νερού ενδοκυττάρια και εξωκυττάρια, είναι αστείρευτη πηγή πληροφοριών. Είναι ένα check up!» εξηγεί ο Δρ Χρούσος.
Παρότι δεν αποτυπώνει τον θυρεοειδή και τη λειτουργία του, μετρά ωστόσο πόσο στρες βιώνει το άτομο στην τρέχουσα στιγμή, αλλά και πόσο στρες έχει «εισπράξει» ο οργανισμός του – έχει υποστεί το σώμα – από την παιδική ηλικία. «Εμείς βλέπουμε το τελικό αποτέλεσμα, τι έχει προκαλέσει το στρες στο σώμα» επισημαίνει ο ειδικός.
Σύντομα θα προστεθεί μια ακόμη μεταβλητή στο έξυπνο τεστ, η μέτρηση της αιμάτωσης του μετωπιαίου λοβού – πρόκειται για μια περιοχή του εγκεφάλου που ατροφεί, λόγω ανεπαρκούς αιμάτωσης, σε άτομα με χρόνιο στρες, μεταβολικό σύνδρομο, αλλά και άνοια.
«Αυτό είναι το μέλλον της Ιατρικής» εξηγεί ο Δρ Χρούσος και συμπληρώνει: «Στο μέλλον θα πηγαίνουμε στο ιατρείο και χωρίς να δώσουμε αίμα, θα μας λένε τι χρειάζεται να κάνουμε για την φροντίδα της υγείας μας».
Τις λύσεις ωστόσο τις γνωρίζουμε ήδη – ξέρουμε τι να κάνουμε για να ζήσουμε καλύτερα και περισσότερο. Ο ποιοτικός ύπνος, η ισορροπημένη διατροφή και η άσκηση αποτελούν τις κύριες οδηγίες που γνωρίζουμε ήδη από τον Ιπποκράτη σύμφωνα με τον καθηγητή. Οι δύο νέες παράμετροι που έχουν προστεθεί στη σύγχρονη εποχή είναι η κανονικότητα γευμάτων και ύπνου (χωρίς οθόνες δύο ώρες πριν τον ύπνο) και η διαχείριση του στρες.
Διαβάστε επίσης
Check up μόνο για άνδρες: Οι απαραίτητες προληπτικές εξετάσεις από τα 30 μέχρι τα 80
Ποιες χρόνιες νόσοι στοιχίζουν 1,8 εκατομμύρια ζωές τον χρόνο σύμφωνα με τον ΠΟΥ
