*Γράφει η Κετιόνα Μαλόλλη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου «Κύτταρο»
Ο καρκίνος δεν τελειώνει την στιγμή που ολοκληρώνεται η θεραπεία του και η αποθεραπεία αποτελεί μια αθέατη πλευρά της ασθένειας.
Παρά την προσδοκία των ασθενών και του οικογενειακού τους περιβάλλοντος να είναι η καθημερινότητα αισιόδοξη και γεμάτη χαρά την στιγμή που η θεραπεία ολοκληρώνεται, στην πραγματικότητα η διαπραγμάτευση της ασθένειας επιφέρει πολλά αναπάντεχα συναισθήματα. Το άγχος των επαναληπτικών εξετάσεων, ο φόβος της υποτροπής, η απομόνωση με συνοδεία καταθλιπτικών συναισθημάτων και το ψυχικό τραύμα είναι μερικές από τις πιο κοινές εμπειρίες που μπορεί να δυσκολέψουν τη ζωή των ατόμων.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι περισσότεροι ασθενείς, κατά τη διάρκεια των θεραπειών βρίσκονται σε μια κατάσταση, που είναι γνωστή ως «πάλη – φυγή ή πάγωμα», ένας φυσιολογικός μηχανισμός επιβίωσης και προστασίας απέναντι σε απειλητικά ερεθίσματα.
Ωστόσο, όταν το απειλητικό ερέθισμα εξαλείφεται, που σημαίνει ότι έχει επέλθει η ίαση της ασθένειας, τα άτομα καλούνται να επεξεργαστούν την κρίσιμη περίοδο που προηγήθηκε. Σε αυτό το σημείο, είναι πιθανό να κάνουν την εμφάνισή τους πολλά δυσάρεστα συναισθήματα, τα οποία σχετίζονται με το ψυχικό τραύμα του καρκίνου.
Ο φόβος της υποτροπής
Ένας από τους πιο συχνούς φόβους μετά τη θεραπεία είναι η πιθανότητα επανεμφάνισης της νόσου. Το άγχος μπορεί να εκδηλωθεί πριν από εξετάσεις, με κάθε αλλαγή στο σώμα ή ακόμη και σε ημερομηνίες που θυμίζουν τη διάγνωση.
Συμπτώματα όπως ανησυχία, δυσκολία συγκέντρωσης, διαταραχές ύπνου ή ακόμη και αποφυγή ιατρικών ραντεβού είναι συνηθισμένα. Η αναγνώριση αυτού του φόβου ως φυσιολογικού είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή του.
Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD)
Η εμπειρία του καρκίνου μπορεί να είναι τραυματική σε τέτοιο βαθμό ώστε να πυροδοτήσει μετατραυματικό στρες στους ασθενείς. Εφιάλτες, flashbacks, υπερεπαγρύπνηση και αποφυγή καταστάσεων που θυμίζουν το νοσοκομείο είναι τυπικές εκδηλώσεις. Το PTSD δεν αφορά όλους τους αποθεραπευμένους, αλλά όταν εμφανιστεί, μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επιβαρυντικό. Η ψυχοθεραπεία, και ειδικά προσεγγίσεις όπως η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία, σε συνδυασμό με τη στήριξη από το περιβάλλον, μπορούν να προσφέρουν σημαντική ανακούφιση.
Συναισθήματα απομόνωσης και κατάθλιψης
Η περίοδος της ανάρρωσης συχνά συνοδεύεται από συναισθήματα μοναξιάς. Οι σωματικοί περιορισμοί, η κόπωση και οι ψυχολογικές δυσκολίες μπορεί να απομακρύνουν τον άνθρωπο από τις κοινωνικές επαφές. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγήσει σε θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος, μειωμένη ενέργεια και σε ορισμένες περιπτώσεις, σε κατάθλιψη. Η δημιουργία μιας σταθερής ρουτίνας, η επαφή με υποστηρικτικά άτομα ή ομάδες, η ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες και η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας όταν χρειάζεται, είναι βασικοί τρόποι για να μειωθούν τα συμπτώματα.
Στρατηγικές φροντίδας και διαχείρισης
- Mindfulness και τεχνικές χαλάρωσης: διαλογισμός, βαθιές αναπνοές, γιόγκα.
- Κοινωνική σύνδεση: επαφή με ανθρώπους που μας καταλαβαίνουν, είτε σε ομάδες υποστήριξης είτε online κοινότητες.
- Καθημερινή ρουτίνα: μικροί στόχοι, σταθερός ύπνος, υγιεινή διατροφή.
- Δραστηριότητες που γεμίζουν: χόμπι, δημιουργικότητα, φυσική άσκηση.
- Επαγγελματική βοήθεια: ψυχοθεραπεία και, όπου χρειάζεται, φαρμακευτική αγωγή.
Δεν είμαστε μόνοι
Όσοι έχουμε αποθεραπευτεί από τον καρκίνο γνωρίζουμε ότι η ανάρρωση δεν είναι μια γραμμική διαδικασία και οι περισσότεροι αντιμετωπίζουμε πολλά δυσάρεστα συναισθήματα. Θα υπάρχουν καλύτερες και πιο δύσκολες μέρες. Το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα χωρίς ενοχή, να ζητάμε βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε και να θυμόμαστε ότι κάθε μικρό βήμα είναι πρόοδος.
Με φροντίδα, στήριξη και υπομονή, η ζωή μετά τον καρκίνο μπορεί να χτιστεί ξανά – με ανθεκτικότητα, ελπίδα και δύναμη.
Διαβάστε επίσης
Φλεγμονή: Η μεγάλη απειλή που κρύβεται στο ράφι της κουζίνας – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Το φαινόμενο «Rumpelstiltskin» – Πώς η διάγνωση μιας ασθένειας φέρνει ανακούφιση
Διαβήτης: Νέα θεραπεία απαλλάσσει από την ινσουλίνη – Τι έδειξε μελέτη
