Όταν τραγουδούσε το «Sweet Dreams» μαζί με τους Eurythmics, σίγουρα δε φανταζόταν ότι θα ερχόταν μια στιγμή στα 70 της χρόνια, όπου και θα ερχόταν η διάγνωση με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), αποδεικνύοντας ότι ποτέ δεν είμαστε αρκετά μεγάλοι για να μάθουμε κάτι για τον εαυτό μας.
Ο λόγος για την Annie Lennox, την τραγουδίστρια του θρυλικού γκρουπ της δεκαετίας του ’80, η οποία αποκάλυψε ότι διαγνώστηκε με την νευροαναπτυξιακή διαταραχή, η οποία επηρεάζει τη συγκέντρωση, τον έλεγχο των παρορμήσεων και τα επίπεδα δραστηριότητας, μιλώντας στην εκπομπή του Woman’s Hour του BBC τον περασμένο μήνα.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στη συνέντευξη, «πέρασε τη διαγνωστική αξιολόγηση με άριστα»: «Είμαι σαν καρακάξα, παρατηρώ τα πράγματα, είμαι πολύ ευαίσθητη. Και ανακάλυψα ότι στην πραγματικότητα είμαι λίγο νευροδιαφορετική» ανέφερε. «Εξηγεί πολλά για το πώς λειτουργεί το μυαλό μου και πώς λειτουργεί το μυαλό άλλων ανθρώπων με ΔΕΠΥ» συμπλήρωσε.
Γιατί υποδιαγιγνώσκονται οι γυναίκες
Η Annie Lennox συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χιλιάδες γυναίκες που ανακάλυψαν αργότερα στη ζωή τους ότι ζούσαν με μη διαγνωσμένη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Την τελευταία δεκαετία, έχει σημειωθεί τεράστια αύξηση στον αριθμό των ενήλικων γυναικών που έχουν διαγνωστεί με αυτή τη νευροδιαφορετική διαταραχή, η οποία μπορεί να προκαλέσει τόσο ψυχική όσο και σωματική παρορμητικότητα και ανησυχία.
Ωστόσο, τα στοιχεία που έχουν μέχρι στιγμής προκύψει προέρχονται από μελέτες που έχουν επικεντρωθεί στους άνδρες, χωρίς να λαμβάνουν υπόψιν τους διαφορετικούς τρόπους που εμφανίζεται στις γυναίκες. Ως αποτέλεσμα, αρκετές από τις γυναίκες με ΔΕΠΥ δεν εντοπίζονται εγκαίρως ή έχουν αγνοηθεί τα συμπτώματά τους, όπως ντροπαλότητα, ευαισθησία στον θόρυβο και συναισθηματική αστάθεια.
Ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει την καθυστερημένη διάγνωση της πάθησης με τον πρόωρο θάνατο. Αντίστοιχα, κάποιοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι έως και το 80% των ενηλίκων με ΔΕΠΥ αναπτύσσουν μια δευτερογενή ψυχική πάθηση, όπως κατάθλιψη και άγχος.
Τα σημάδια που δε θα πρέπει να αγνοήσετε
Η εξομολόγηση της τραγουδίστριας μπορεί να οδηγήσει περισσότερα άτομα να διερευνήσουν τυχόν συμπτώματα που υποδεικνύουν τη διαταραχή, υποστηρίζει η Δρ. Jenna Vyas-Lee, κλινική ψυχολόγος. «Όταν κάποιος διάσημος λέει κάτι τέτοιο, οι άνθρωποι μπορούν να το δουν να αντικατοπτρίζεται στον εαυτό τους» σημειώνει.
Ωστόσο, τονίζει ότι τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο, και, επομένως, δεν υπάρχουν «χαρακτηριστικά» σημάδια της ΔΕΠΥ, γεγονός που μπορεί να δυσχεράνει ακόμα περισσότερο τη διάγνωση. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο στις γυναίκες εξήγησε, προσφέροντας ελάχιστη βοήθεια σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν περάσει απαρατήρητες μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής τους.
Το βασικό σημάδι ότι κάποιος ζει με ΔΕΠΥ χωρίς να έχει διαγνωστεί είναι όταν έχει αντιμετωπίσει δυσκολίες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Στις γυναίκες, εξήγησε η ψυχολόγος, «έχει να κάνει περισσότερο με τη ρύθμιση των συναισθημάτων», η οποία μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις στην ερωτική ζωή και στην εργασία. Αυτό μπορεί να ισχύει τόσο για άτομα που δεν έχουν επισκεφτεί ποτέ ψυχίατρο όσο και για άτομα που έχουν πολλές διαγνώσεις.
Επιπλέον, οι γυναίκες μπορεί να βιώνουν μια εσωτερική υπερκινητικότητα, ένα φαινόμενο που το περιγράφει ως «συνεχή ανάγκη για σνακ στο γραφείο», εξήγησε. Συγκεκριμένα, η ειδικός αναφέρει μια μελέτη που διαπίστωσε ότι το ποσοστό των ατόμων με ΔΕΠΥ που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση γαστρικού δακτυλίου, η οποία βοηθά τα άτομα να χάσουν βάρος ενισχύοντας το αίσθημα του κορεσμού, μπορεί να φτάσει σχεδόν το 40%.
Όπως εξήγησε, «υπάρχει έλλειψη κατανόησης του τι είναι η ΔΕΠΥ», καθώς «πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι πρόκειται για υπερδιέγερση, ενώ στην πραγματικότητα ο εγκέφαλος είναι υποδιεγερμένος, με αποτέλεσμα να συμπεριφέρεται σαν να είναι πεινασμένος».
Αυτό μπορεί να οδηγήσει τον εγκέφαλο να αναζητήσει διέγερση αλλού, μέσω του gaming, των κοινωνικών μέσων ή ακόμα και του σεξ, με αποτέλεσμα ορισμένοι άνθρωποι να πιστεύουν ότι έχουν «εξάρτηση από το σεξ», είπε η Δρ Vyas-Lee. Αντίστοιχα, από την «πνευματική πείνα» άλλοι οδηγούνται στην εργασιομανία, αλλά και σε πιο απτές αλλά ενοχλητικές συμπεριφορές, όπως το να κουνάτε συνεχώς το ένα πόδι.
«Αν νιώθετε ότι η ζωή σας είναι πραγματικά επηρεασμένη, ίσως αξίζει να ζητήσετε μια διαγνωστική αξιολόγηση», συμβουλεύει. Μετά τη διάγνωση, τα άτομα μπορούν είτε να επιλέξουν να διερευνήσουν τις επιλογές φαρμακευτικής αγωγής είτε να προσπαθήσουν να προσαρμόσουν τον τρόπο ζωής τους, ώστε η καθημερινότητά τους να είναι λιγότερο φρενήρης.
Συμπέρασμα
Η εξομολόγηση της Annie Lennox υπενθυμίζει ότι η αυτογνωσία δεν έχει ηλικία. Η ΔΕΠΥ δεν αφορά μόνο τα παιδιά, αλλά και χιλιάδες ενήλικες – κυρίως γυναίκες – που ζουν για χρόνια χωρίς διάγνωση. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση του εαυτού, πιο ισορροπημένες σχέσεις και ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Διαβάστε επίσης
Πότε «χάνουν» τη δράση τους τα φάρμακα για τη ΔΕΠΥ; Τι λέει η επιστήμη
ΔΕΠΥ: Μπορεί ένα αντιυπερτασικό να την αντιμετωπίσει; Νέα μελέτη απαντά
ΔΕΠΥ: Έρευνα αποκαλύπτει έναν πιθανό ύποπτο στις συνήθειες της εγκύου
