Ποιος είναι εκείνος που κάνει το πρώτο βήμα προς έναν χωρισμό; Δεκαετίες έρευνας έχουν απαντήσει, αποκαλύπτοντας ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο: στον τερματισμό ενός γάμου, οι γυναίκες είναι συχνά εκείνες που παίρνουν την πρωτοβουλία. Όσο κι αν αυτό δε φαίνεται να συμφωνεί με τα κοινωνικά στερεότυπα, οι άνδρες είναι εκείνοι που εκφράζουν μεγαλύτερη επιθυμία για γάμο από τις γυναίκες, ενώ είναι γνωστό ότι ο γάμος βελτιώνει την υγεία, τις επαγγελματικές προοπτικές και ακόμη και το προσδόκιμο ζωής τους.
Για τις γυναίκες, ωστόσο, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα είναι πιο ασαφή. Οι ανύπαντρες γυναίκες συχνά ευημερούν περισσότερο συναισθηματικά και σωματικά από τις παντρεμένες συνομήλικές τους, ενώ οι ανύπαντροι άνδρες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο μοναξιάς, κακής υγείας και πρόωρου θανάτου. Στην πραγματικότητα, οι έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες περνούν καλύτερα όταν είναι ανύπαντρες, σε σύγκριση με τους άνδρες, σημειώνοντας υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή και χαμηλότερο επίπεδο επιθυμίας να έχουν σύντροφο.
Αντίθετα, η εξάρτηση των ανδρών από το γάμο είναι συχνά τόσο βαθιά που είναι λιγότερο πιθανό να ζητήσουν διαζύγιο, ακόμη και όταν είναι δυσαρεστημένοι με τις συντρόφους τους. Ο Mark Travers Ph.D., ψυχολόγος, εξηγεί με άρθρο του στο Psychology Today τους τέσσερις λόγους που οι άνδρες μπορεί να δυσκολεύονται να εγκαταλείψουν έναν γάμο.
Δε θέλουν να χάσουν το δεσμό με τα παιδιά τους
Για πολλούς άνδρες, η απόφαση να μείνουν σε έναν γάμο που δεν τους ικανοποιεί προκύπτει από την ευθύνη που νιώθουν απέναντι στα παιδιά τους. Σε μια μελέτη του 2021 που δημοσιεύθηκε στο Journal of Social Welfare and Family Law και διερεύνησε την αντίληψη των χωρισμένων πατέρων για την έννοια του «σπιτιού», πολλοί άνδρες το περιέγραψαν όχι μόνο ως φυσικό χώρο, αλλά ως ένα συνδυασμό συναισθημάτων, σχέσεων, ρουτίνας και περιβάλλοντος. Παρά τις προσπάθειές τους να ασχοληθούν με σημαντικές δραστηριότητες και να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον συναισθηματικής υποστήριξης, αυτοί οι πατέρες συχνά ένιωθαν ένα αίσθημα απώλειας ή ανασφάλειας.
Επιπλέον, τα παιδιά τους δεν θεωρούσαν πάντα το σπίτι του πατέρα τους ως το «κύριο» σπίτι τους και συχνά ταυτίζονταν με το σπίτι της μητέρας τους ως το «πραγματικό τους σπίτι». Αντίστοιχα, όταν τα παιδιά απουσιάζουν, το σπίτι μοιάζει άδειο και χωρίς νόημα για τους πατεράδες. Αυτή η αίσθηση δευτερεύοντος ρόλου είναι συχνή σε πολλούς παντρεμένους άνδρες, οι οποίοι συχνά μένουν σε δυστυχισμένες σχέσεις όχι από συναισθηματική σύνδεση, αλλά λόγω καθήκοντος, ενοχής ή κοινωνικών προσδοκιών.
Φοβούνται την απώλεια της σταθερότητας
Ένα διαζύγιο δε φέρνει μόνο συναισθηματική αναστάτωση, αλλά και βαθιά αβεβαιότητα για το μέλλον στους άνδρες: οικονομική αστάθεια, μοναξιά και αλλαγή της ρουτίνας τροφοδοτούν τον φόβο για το άγνωστο. Μια μελέτη του 2024 στο Aging & Mental Health διαπίστωσε ότι οι ηλικιωμένοι διαζευγμένοι συχνά βιώνουν ταυτόχρονα την ελευθερία και τη μοναξιά. Ενώ ορισμένοι περιέγραψαν την απελευθέρωση από δυστυχισμένους γάμους και την ευκαιρία να επιδιώξουν καταπιεσμένες επιθυμίες, άλλοι αγωνίστηκαν με την απομόνωση.
Ωστόσο, η πορεία των ανδρών μετά το διαζύγιο διαφέρει από εκείνη των γυναικών. Μια μελέτη του 2018 στο περιοδικό Sociological Inquiry αποκάλυψε ότι οι άνδρες είναι πιο πιθανό να επιδιώξουν να ξαναπαντρευτούν, αντανακλώντας μια επίμονη εξάρτηση από το γάμο για φροντίδα και συντροφικότητα. Οι γυναίκες, αντίθετα, είναι πιο διστακτικές στο να παντρευτούν, φοβούμενες τα «βάρη» της φροντίδας. Αυτό υποδηλώνει ότι ο γάμος παραμένει ο κύριος άξονας συναισθηματικής ασφάλειας για πολλούς άνδρες.
Καταστέλλουν τα συναισθήματά τους
Λόγω των στερεοτύπων, αρκετοί άνδρες δεν έχουν μάθει να εκφράζουν την ευαισθησία τους ή και να αναγνωρίζουν τα αρνητικά συναισθήματα, με αποτέλεσμα να θεωρούν φυσιολογική τη δυσφορία τους. Μια μελέτη του 2015 που δημοσιεύθηκε στο Journal of Social and Personal Relationships υποδηλώνει ότι όταν οι σύζυγοι καταστέλλουν τα συναισθήματά τους, αυτό βλάπτει την ικανοποίηση από τη σχέση, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια του γάμου.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η δυναμική μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση παγίδευσης. Μερικοί άνδρες, παρά το γεγονός ότι αισθάνονται βαθιά δυστυχισμένοι, δυσκολεύονται να φύγουν από έναν γάμο, είτε επειδή αρνούνται να εκφράσουν τις ανάγκες τους είτε επειδή φοβούνται τις συνέπειες. Για όσους προέρχονται από παραδοσιακά περιβάλλοντα, το διαζύγιο μπορεί να θεωρηθεί ως αποτυχία ή αδυναμία, με αποτέλεσμα να μένουν σε κενούς γάμους.
Δεν έχουν ισχυρές και ποιοτικές φιλίες
Παρότι οι άνδρες συχνά αναφέρουν ότι έχουν φιλίες με άτομα του ίδιου φύλου, αυτές οι σχέσεις σπάνια είναι βαθιά συναισθηματικές ή οικείες. Κοινωνικές προσδοκίες που σχετίζονται με την παραδοσιακή αρρενωπότητα – όπως η ανάγκη για ανταγωνιστικότητα, ο φόβος να θεωρηθούν αδύναμοι, η δυσφορία με την ευαισθησία και η ομοφοβία- περιορίζουν τη δυνατότητα για ουσιαστική σύνδεση. Χωρίς τα κατάλληλα πρότυπα ή ασφαλείς χώρους για να εκφραστούν, πολλοί άνδρες καταλήγουν να παραμένουν σε δυσλειτουργικές σχέσεις, προτιμώντας τη συντροφική έλλειψη από την απειλή της απομόνωσης.
Όπως καταλήγει ο ειδικός, οι άνδρες τελικά χρειάζονται κατανόηση και ενίσχυση για να επαναπροσδιορίσουν τι σημαίνει να είναι άνδρας: να πιστέψουν ότι η συναισθηματική ειλικρίνεια είναι δύναμη και ότι η φροντίδα των άλλων δεν πρέπει να γίνεται εις βάρος της δικής τους ψυχικής υγείας.
Διαβάστε επίσης
Χωρισμός: Πόσο «βαρύς» είναι για τον άνδρα – Τι κάνει για να τον ξεπεράσει
Γάμος: Δύο στους πέντε πιστεύουν ότι είναι ξεπερασμένος θεσμός – 85% ότι είναι περιττός
Διαζύγιο: Είναι η «μοίρα» των παιδιών με χωρισμένους γονείς; 5 τρόποι που μειώνουν τον κίνδυνο
