Ήδη γνωρίζουμε ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορούν να βλάψουν την καρδιά μας. Μπορεί, όμως, να έχουν παρόμοιες επιδράσεις και στην ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου; Μια νεότερη μελέτη το επιβεβαιώνει, βρίσκοντας και τον χρόνο που χρειάζεται για να γίνει η… ζημιά.
Σύμφωνα με την έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Nutritional Physiology, μόλις 4 ώρες μετά την κατανάλωση ενός τέτοιου γεύματος, τόσο οι νεότεροι όσο και οι ηλικιωμένοι άνδρες παρουσίασαν μείωση της λειτουργίας των αιμοφόρων αγγείων και της ρύθμισης της ροής του αίματος στον εγκέφαλο. Τα αποτελέσματα ήταν πιο έντονα στους ηλικιωμένους συμμετέχοντες, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ηλικία μπορεί να αυξάνει την άμεση επίδραση των λιπαρών τροφίμων.
Το πείραμα
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Ουαλίας εξέτασαν 41 υγιείς άνδρες, 20 στην ηλικία των 20 και 21 στην ηλικία των 60. Όλοι ήταν μη καπνιστές, χωρίς καρδιαγγειακές παθήσεις και δεν έπαιρναν φάρμακα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της μελέτης.
Καθένας από αυτούς, κατανάλωσε ένα ειδικά κατασκευασμένο για τις ανάγκες της μελέτης ποτό – μια «βόμβα για τον εγκέφαλο» σύμφωνα με τους ερευνητές- με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, φτιαγμένο από κρέμα γάλακτος, σιρόπι σοκολάτας, ζάχαρη και γάλα σε σκόνη. Περιείχε συνολικά 1.362 θερμίδες και 130 γραμμάρια λίπους, μια τεράστια ποσότητα για τα δεδομένα, συγκρίσιμη με ένα γεύμα γρήγορου φαγητού. Οι ερευνητές επέλεξαν αυτό το μείγμα επειδή προκαλεί μια προσωρινή αύξηση των λιπιδίων στο αίμα, μια κατάσταση που ονομάζεται μεταγευματική υπερλιπιδαιμία.
Ένα γεύμα υψηλό σε λιπαρά και οι επιπτώσεις του
Για να παρακολουθήσουν τα αποτελέσματα, οι επιστήμονες μέτρησαν την υγεία των αιμοφόρων αγγείων των συμμετεχόντων και τον έλεγχο της ροής του αίματος στον εγκέφαλο τόσο πριν όσο και 4 ώρες μετά το γεύμα. Έπειτα από μόλις 4 ώρες, τα λιπίδια στο αίμα των συμμετεχόντων, ιδιαίτερα τα τριγλυκερίδια, αυξήθηκαν απότομα και στις δύο ηλικιακές ομάδες. Στους νεότερους άνδρες, τα επίπεδα αυξήθηκαν από 0,88 σε 2,26 mmol/L. Στους ηλικιωμένους άνδρες, αυξήθηκαν από 1,39 σε 2,92 mmol/L.
Παράλληλα, επηρεάστηκε αρνητικά και η λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων. Η λεγόμενη «διαστολή εξαρτώμενη από τη ροή», ένας δείκτης που δείχνει πόσο καλά ανταποκρίνονται τα αγγεία στις αλλαγές της ροής του αίματος, μειώθηκε. Συγκεκριμένα, η μείωση ήταν περίπου 0,7 ποσοστιαίες μονάδες στους νεότερους και 1,2 μονάδες στους μεγαλύτερους. Αν και οι αριθμοί αυτοί φαίνονται μικροί, υποδηλώνουν την επιδείνωση της ελαστικότητας και της λειτουργικότητας των αρτηριών, λίγες μόλις ώρες μετά το γεύμα.
Ανησυχητικά σημάδια εμφανίστηκαν και στον εγκέφαλο. Οι ερευνητές κατέγραψαν αύξηση στον λεγόμενο «δείκτη παλμικότητας», μια μέτρηση που δείχνει πόσο άκαμπτα έχουν γίνει τα εγκεφαλικά αγγεία. Όσο πιο δύσκαμπτα είναι τα αγγεία του εγκεφάλου, τόσο λιγότερο μπορούν να απορροφήσουν τις αυξομειώσεις της πίεσης, αυξάνοντας τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλες νευρολογικές βλάβες.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι μειώθηκε και η ικανότητα του εγκεφάλου να διατηρεί σταθερή τη ροή του αίματος, μια λειτουργία που υπό φυσιολογικές συνθήκες, γίνεται αυτόματα. Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε εντονότερα στους μεγαλύτερους συμμετέχοντες.
Αν και και οι δύο ηλικιακές ομάδες επηρεάστηκαν, οι μεγαλύτεροι άνδρες εμφάνισαν ισχυρότερη συσχέτιση ανάμεσα στην αύξηση των λιπιδίων και στη μείωση της ικανότητας ελέγχου της εγκεφαλικής ροής αίματος.
Να αποφεύγουμε τελικά τα λιπαρά γεύματα;
Τα ευρήματα της έρευνας αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για άτομα που έχουν περάσει εγκεφαλικό επεισόδιο ή διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή των ασθενών με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς το σύστημα που ρυθμίζει τη ροή αίματος στον εγκέφαλο είναι ήδη επιβαρυμένο και παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανάρρωση.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι οι άνδρες που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν σχετικά υγιείς και γυμνασμένοι, με επίπεδα καρδιοαναπνευστικής ικανότητας πάνω από τον μέσο όρο για την ηλικία τους. Αυτό σημαίνει ότι οι αρνητικές επιπτώσεις ενός λιπαρού γεύματος ενδέχεται να είναι ακόμη πιο έντονες σε άτομα με καθιστική ζωή ή με προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας.
Αν και η μελέτη δεν εξέτασε τις μακροπρόθεσμες συνέπειες ούτε το πώς ανακάμπτει ο οργανισμός μετά από ένα τέτοιο γεύμα, το βασικό μήνυμα είναι ξεκάθαρο:
Ακόμα και ένα μόνο γεύμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί να επηρεάσει προσωρινά την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο.
Διαβάστε επίσης
Η διατροφή που παχαίνει, φέρνει τα πάνω – κάτω στο μικροβίωμα του εντέρου και πυροδοτεί το άγχος
Θέλετε επειγόντως πίτσα; Και άλλα τέσσερα σημάδια ότι σας λείπει ύπνος
