Η λέξη «ναρκισσισμός» χρησιμοποιείται πολύ συχνά σήμερα για να περιγράψει κάποιον που είναι αυτοκεντρικός, υπερβολικά περήφανος ή απότομος. Αυτά μπορεί να είναι ενοχλητικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας, αλλά από μόνα τους δεν σημαίνουν απαραίτητα ναρκισσισμό.
Τι σημαίνει όμως να είναι κάποιος πραγματικός ναρκισσιστής; Ένας ναρκισσιστής έχει υπερβολικό εγωισμό, θεωρεί ότι ο κόσμος πρέπει να περιστρέφεται γύρω του, μπορεί να είναι ανυπόμονος, επικριτικός και να μην έχει ενσυναίσθηση. Σας κατηγορεί για προβλήματα παρά τις επανειλημμένες προσπάθειές σας να αποδείξετε το αντίθετο και μπορεί να σας κατηγορήσει για κακεντρεχή σχέδια εναντίον του. Συχνά απειλεί να σας αποκόψει και μερικές φορές μπορεί και να το κάνει. Το χειρότερο; Σας κάνει να αμφιβάλλετε για τη λογική ή την κρίση σας, υπονομεύοντας τον τρόπο που βλέπετε ή θυμάστε τα πράγματα – αυτό ονομάζεται «gaslighting» και το χρησιμοποιεί τακτικά ως μέσο ελέγχου.
Όταν αυτά τα μοτίβα εμφανίζονται στις σχέσεις του με σχεδόν όλους γύρω του, μπορεί να διαγνωστεί με Διαταραχή Ναρκισσιστικής Προσωπικότητας. Ωστόσο, το να είναι κάποιος απλώς εγωιστής ή δυσάρεστος δεν σημαίνει ότι είναι ναρκισσιστής. Κάποιος μπορεί να έχει ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, όπως υπεροψία ή τάση για αυτοπροβολή, χωρίς να πληροί τα κριτήρια διαταραχής.
Αν αγαπάτε κάποιον με τέτοια χαρακτηριστικά, τι μπορείτε να κάνετε;
1. Μην προκαλείται συγκρούσεις, θα «χάσετε»
Δεν πρόκειται να κερδίσετε μάχη με έναν ναρκισσιστή· σπάνια θα σας επιτρέψει να νικήσετε. Η λύση είναι να αποσυρθείτε από τις συναισθηματικά φορτισμένες συγκρούσεις. Απλώς δεν κερδίζετε.
2. Αντιμετωπίστε την υποτιμητική συμπεριφορά και θέστε όρια
Αμφισβητήστε μέσα σας την εγκυρότητα των κακοποιητικών χαρακτηρισμών που σας έχει αποδώσει. Ίσως έχετε εσωτερικεύσει περισσότερα απ’ ό,τι νομίζετε. Αν νιώθετε κατάθλιψη, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
Μπορείτε να μάθετε πώς να επικοινωνείτε με σαφήνεια, ώστε όταν ο άλλος γίνει καταχρηστικός να μπορείτε να θέσετε όρια. Αποφασίστε εσείς τι είστε διατεθειμένοι να ανεχτείτε και τι όχι. Η θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να μην αντιδράτε συναισθηματικά αλλά με λογική και καθαρότητα.
3. Δώστε χώρο στο γεγονός ότι σας τράβηξε στην αρχή η γοητεία του
Η υπερβολική προσοχή που λάβατε στην αρχή μπορεί να σας γοήτευσε. Ίσως δεν αναγνωρίσατε τα σημάδια προειδοποίησης ή την κατοχή πίσω από αυτήν την προσοχή. Αν κατανοήσετε τη δική σας συμμετοχή στη δυναμική, θα σας είναι πιο εύκολο να αποστασιοποιηθείτε.
4. Κατανοήστε πώς εκμεταλλεύεται τα δυνατά σας σημεία
Οι ναρκισσιστές συχνά επιλέγουν συντρόφους που είναι υπεύθυνοι, εργατικοί και πρόθυμοι να ευχαριστήσουν. Αυτή η αγάπη μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας, αν το επιτρέψετε, όπως γράφει στο Psychology Today η Margaret R. Rutherford, Ph.D., ψυχολόγος και θεραπεύτρια με εξειδίκευση στην κατάθλιψη και τις σχέσεις.
5. Αποδεχτείτε ότι αρχικά μπορεί να σας ρίξει την ευθύνη
Μάθετε να μην αποδέχεστε την ενοχή και να απομακρύνεστε ήρεμα από τις προσπάθειές του να σας κατηγορήσει.
Είτε αποφασίσετε να μείνετε στη σχέση είτε να φύγετε από αυτήν, δουλέψτε πάνω σε αυτές τις πέντε υποσχέσεις για να αρχίσετε να πιστεύετε στον εαυτό σας και να εκτιμάτε αυτό που είστε και εκπροσωπείτε. Στη σχέση, η λογική αποστασιοποίηση είναι ο τρόπος να αποφύγετε μακροχρόνιες συναισθηματικές συγκρούσεις.
Το να αγαπάς έναν ναρκισσιστή είναι δύσκολο. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι μπορεί να είναι δυστυχισμένος κάτω από τον εγωισμό του. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είστε κι εσείς δυστυχισμένοι μαζί του.
Διαβάστε επίσης
Ζούμε περισσότερο με σύντροφο μεγαλύτερο ή μικρότερο; Η επιστήμη απαντά
Πώς θα καταλάβετε ότι ο σύντροφός σας είναι ψυχοπαθής – H κίνηση που τον προδίδει
