Οι γυναίκες με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ADHD) διαγιγνώσκονται, κατά μέσο όρο, 5 χρόνια αργότερα από τους άνδρες, παρά το γεγονός ότι τα συμπτώματα εμφανίζονται στην ίδια ηλικία, υποστηρίζει νέα έρευνα, που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Νευροψυχοφαρμακολογίας (ECNP) στο Άμστερνταμ και δημοσιεύθηκε στο European Psychiatry.
Τα ευρήματα υπογραμμίζουν ένα μακροχρόνιο χάσμα μεταξύ των φύλων στη διάγνωση και τη θεραπεία της ΔΕΠΥ, το οποίο μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τη συναισθηματική ευημερία, την καθημερινή λειτουργία και τη μακροπρόθεσμη ψυχική υγεία των γυναικών.
Καθυστερημένη διάγνωση, μεγαλύτερες δυσκολίες
Η έρευνα, υπό την ηγεσία της δρ. Silvia Amoretti και των συναδέλφων της στο Hospital Clínic de Barcelona, εξέτασε κλινικά δεδομένα από 900 ενήλικες (54,9% άνδρες, 45,1% γυναίκες, μέση ηλικία 36,9 έτη) που διαγνώστηκαν για πρώτη φορά με ΔΕΠΥ μέσω ενός εξειδικευμένου προγράμματος εξωτερικών ασθενών στη Βαρκελώνη. Ενώ τόσο στους άνδρες, όσο και στις γυναίκες τα συμπτώματα ξεκίνησαν περίπου στην ίδια ηλικία, η μέση ηλικία διάγνωσης διέφερε σημαντικά: Οι γυναίκες διαγνώστηκαν σε ηλικία 28,96 ετών, σε σύγκριση τους άνδρες, που διαγνώστηκαν κατά μέσο όρο σε ηλικία 24,13 ετών.
«Οι γυναίκες υποδιαγιγνώσκονται, λαμβάνοντας συχνά διάγνωση με διαφορά χρόνων από τους άνδρες», δήλωσε η δρ. Amoretti. «Αυτή η καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερα κλινικά αποτελέσματα, οδηγώντας στην ανάπτυξη κατάθλιψης, άγχους και δυσλειτουργίας». Πράγματι, οι γυναίκες που συμμετείχαν στη μελέτη παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικής δυσφορίας, χειρότερη καθημερινή λειτουργία και υψηλότερα ποσοστά διαταραχών της διάθεσης σε σύγκριση με τους άνδρες.
Διαφορετικά συμπτώματα, διαφορετικές προκλήσεις
Οι ερευνητές υποδηλώνουν ότι οι διαφορές στον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνονται τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ μεταξύ των δύο φύλων εξηγούν ενδεχομένως την καθυστέρηση στη διάγνωση των γυναικών. Τα αγόρια τείνουν να εμφανίζουν πιο υπερκινητικές και παρορμητικές συμπεριφορές -χαρακτηριστικά πιο ορατά στους γονείς, τους δασκάλους και τους κλινικούς γιατρούς- ενώ τα κορίτσια συχνά εμφανίζουν συμπτώματα απροσεξίας, που τείνουν να εκλαμβάνονται ως ντροπαλότητα ή ονειροπόληση.
«Είναι πιθανό οι γυναίκες να διαγιγνώσκονται αργότερα επειδή τα συμπτώματά τους είναι λιγότερο ορατά, αλλά όχι λιγότερο σημαντικά», εξήγησε η δρ. Amoretti. «Αυτό σημαίνει ότι συχνά δεν λαμβάνουν θεραπεία για χρόνια, χάνοντας την ευκαιρία για έγκαιρη παρέμβαση, που θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής τους». Αντίθετα, οι άνδρες που συμμετείχαν στη μελέτη ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν πιο εξωστρεφείς συμπεριφορές, όπως παραβατικότητα ή νομικά προβλήματα — το 18,1% των ανδρών είχε αντιμετωπίσει νομικά προβλήματα, σε σύγκριση με το 6,6% των γυναικών.
Ένα παγκόσμιο διαγνωστικό κενό
Αν και η μελέτη επικεντρώθηκε σ’ ένα κλινικό δείγμα από την Ισπανία, η δρ. Amoretti πιστεύει ότι το μοτίβο είναι παγκόσμιο. «Έχουμε παρατηρήσει παρόμοιες τάσεις σε διεθνές επίπεδο», σημείωσε. «Οι γυναίκες χάνουν, κατά μέσο όρο, 5 χρόνια θεραπείας — άρα και 5 χρόνια καλύτερης ζωής— επειδή η ΔΕΠΥ τους δεν αναγνωρίζεται».
Το εύρημα ότι οι γυναίκες διαγιγνώσκονται αργότερα δεν ήταν μέρος της αρχικής υπόθεσης των ερευνητών. «Στόχος μας ήταν να κατανοήσουμε τη γενική ηλικία κατά την οποία εμφανίζονται τα συμπτώματα», δήλωσε η δρ. Amoretti. «Η διαφορά μεταξύ των φύλων προέκυψε σαφώς κατά τη διάρκεια της ανάλυσης και η έκτασή της ήταν μια έκπληξη».
Η καθηγήτρια Sandra Kooij, ιδρύτρια και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου ΔΕΠΥ Ενηλίκων, δήλωσε ότι τα ευρήματα αντανακλούν αυτό που έχουν παρατηρήσει οι κλινικοί για χρόνια: «Οι διαφορές στην εμφάνιση των συμπτωμάτων, η έλλειψη ευαισθητοποίησης των κλινικών ιατρών και οι ορμονικές διακυμάνσεις που επηρεάζουν τη διάθεση συμβάλλουν σε αυτή την καθυστέρηση. Η ευαισθητοποίηση τόσο της ιατρικής κοινότητας, όσο και της κοινωνίας είναι απαραίτητη, ώστε τα κορίτσια και οι γυναίκες να μπορούν να λάβουν νωρίτερα τη βοήθεια που χρειάζονται».
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η βελτίωση των διαγνωστικών εργαλείων και των μεθόδων διαλογής, που θα λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές μεταξύ των φύλων, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχύτερη αναγνώριση και καλύτερα αποτελέσματα για τις γυναίκες με ΔΕΠΥ. «Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η ΔΕΠΥ εκδηλώνεται διαφορετικά στα δύο φύλα είναι ζήτημα ισότητας στη θεραπεία», καταλήγει η δρ. Amoretti.
Διαβάστε επίσης
ΔΕΠΥ: Aπό ποιους κινδύνους γλιτώνουν όσοι ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή
Πότε «χάνουν» τη δράση τους τα φάρμακα για τη ΔΕΠΥ; Τι λέει η επιστήμη
ΔΕΠΥ, αυτισμός και σχιζοφρένεια: Δείκτης κινδύνου η έλλειψη αυτής της βιταμίνης στη βρεφική ηλικία
