Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής φαίνεται να είναι πιο διαδεδομένη από ποτέ. Ενδεικτικά είναι τα ποσοστά στις ΗΠΑ, όπου περίπου το 56% των ενηλίκων αναφέρει τακτική χρήση τουλάχιστον ενός συμπληρώματος, είτε πρόκειται για την προώθηση του ύπνου, της ενέργειας, την ενίσχυση του ανοσοποιητικού ή της μυϊκής μάζας. Ωστόσο, τα περισσότερα προϊόντα δεν ελέγχονται ως προς την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητά τους πριν κυκλοφορήσουν στην αγορά.
Οι κανόνες της Αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) επιτρέπουν στις εταιρείες να «διαφημίζουν» τα θρεπτικά συστατικά, τα οφέλη υγείας, αλλά και τη δομή ή λειτουργία των συμπληρωμάτων τους, όχι όμως να υπονοούν την πρόληψη ή τη θεραπεία ασθενειών. Ωστόσο, οι ετικέτες συχνά χρησιμοποιούν ασαφείς φράσεις, όπως «υγεία της καρδιάς» ή «υποστηρίζει τη γνωστική λειτουργία», γεγονός που προκαλεί προβληματισμό σχετικά με το αν οι καταναλωτές παρερμηνεύουν τους ισχυρισμούς ή αν το μάρκετινγκ είναι παραπλανητικό.
Τις ανησυχίες αυτές έρχεται να επιβεβαιώσει πρόσφατη έρευνα των Ιατρικών Κέντρων του Πανεπιστημίου Southwestern και του Πανεπιστημίου Duke, σύμφωνα με την οποία πολλοί καταναλωτές ερμηνεύουν συχνά το περιεχόμενο των ετικετών των συμπληρωμάτων διατροφής ως υποσχέσεις για την πρόληψη ή τη θεραπεία ασθενειών. Για παράδειγμα, σχεδόν το 75% των συμπληρωμάτων ιχθυελαίου φέρουν τουλάχιστον έναν ισχυρισμό σχετικό με την υγεία. Πολλοί ενήλικες με αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο λαμβάνουν ιχθυέλαιο για την υγεία της καρδιάς, συμβάλλοντας σε ετήσιες πωλήσεις, που υπερβαίνουν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Ωστόσο, πολλές μεγάλες τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι το ιχθυέλαιο δεν προλαμβάνει τα καρδιαγγειακά επεισόδια και δεν συνιστάται για την πρωτογενή ή δευτερογενή πρόληψη της αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open, ανέλυσε τυχαίες διαδικτυακές έρευνες, για να διερευνήσει εάν το περιεχόμενο των ετικετών επηρεάζει την πεποίθηση των καταναλωτών. Οι ερευνητές ανέλυσαν τις αξιολογήσεις 2.239 ενηλίκων για τις ετικέτες ενός ιχθυελαίου, καθώς και την άποψη 2.164 ενηλίκων, οι οποίοι αξιολόγησαν ένα υποθετικό συμπλήρωμα διατροφής. Οι συμμετέχοντες, που στρατολογήθηκαν μέσω του SurveyMonkey Audience στις αρχές του 2024, κατανεμήθηκαν τυχαία στις εξής αξιολογήσεις ετικετών:
Οι ετικέτες ιχθυελαίου ανέφεραν:
- «Υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς»
- «Υποστηρίζει τη γνωστική λειτουργία»
- Έναν ισχυρισμό εγκεκριμένο από τον FDA για στεφανιαία νόσο (με υποχρεωτικό κείμενο στο πίσω μέρος της συσκευασίας)
- Χωρίς ισχυρισμό για κάποιον παράγοντα υγείας
Οι ετικέτες του υποθετικού συμπληρώματος διατροφής περιλάμβαναν:
- «Υγεία της καρδιάς»
- «Υποστηρίζει τη λειτουργία της καρδιάς»
- «Υγεία του εγκεφάλου»
- «Υποστηρίζει τη γνωστική λειτουργία»
Οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν, σε κλίμακα 5 βαθμών, πόσο πιθανό θεωρούσαν το προϊόν να μειώσει τον κίνδυνο ή να βοηθήσει στη θεραπεία των αναφερόμενων παθήσεων.
Τα βασικά ευρήματα
➤ Για τις ετικέτες ιχθυελαίου: Η ένδειξη «Υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς» οδήγησε το 62,5% των συμμετεχόντων να πιστέψει ότι το προϊόν θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής (έναντι 53,9% χωρίς ένδειξη) και το 59% να πιστέψει ότι θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας (έναντι 50,7%). Η ένδειξη «Υποστηρίζει τη γνωστική λειτουργία» ενίσχυσε την πεποίθηση ότι το προϊόν θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας (47,4% έναντι 39,6%) και να βελτιώσει τη μνήμη ατόμων με άνοια (48% έναντι 40,5%).
➤ Ετικέτες υποθετικού συμπληρώματος διατροφής: Οι ετικέτες που εστίαζαν στην καρδιά δημιούργησαν μεγαλύτερη πεποίθηση μείωσης του κινδύνου καρδιακής προσβολής (≈40%), ενώ οι ετικέτες που εστίαζαν στον εγκέφαλο δημιούργησαν μεγαλύτερη πεποίθηση για τη μείωση του κινδύνου άνοιας (≈33–35%).
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δηλώσεις όπως «υγεία της καρδιάς», «υγεία του εγκεφάλου» και «υποστηρίζει τη γνωστική λειτουργία» συχνά ερμηνεύονται από τους καταναλωτές ως ισχυρισμοί που σχετίζονται με ασθένειες. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι είναι ενδεχομένως αναγκαίο να επανεξεταστούν οι ισχύοντες κανόνες σχετικά με το περιεχόμενο των ετικετών των συμπληρωμάτων διατροφής, προκειμένου να μειωθεί το φαινόμενο της παραπλάνησης των καταναλωτών.
Διαβάστε επίσης
Ποια συμπληρώματα δεν πρέπει να παίρνουμε μαζί – Οι συνδυασμοί για καλύτερη απορρόφηση
Ένας ογκολόγος εξηγεί την παρεξηγημένη και πολύπλοκη σχέση συμπληρωμάτων και καρκίνου
Πόσο καλή ιδέα είναι τα συμπληρώματα πρωτεΐνης για τους εφήβους; Μια ειδικός απαντά