Στην κουζίνα μας ή και στο μπαλκόνι μας μπορεί να κρύβονται μερικά από τα πιο πανίσχυρα όπλα της φύσης κατά της γνωστικής εξασθένησης. Το δεντρολίβανο και το φασκόμηλο, δύο αρωματικά βότανα με μακρά παράδοση στη μεσογειακή διατροφή και τη φυσική ιατρική, έρχονται στο προσκήνιο της επιστημονικής έρευνας για τις εντυπωσιακές τους ιδιότητες στην ενίσχυση της μνήμης και την προστασία του εγκεφάλου.

Πρόσφατες μελέτες αποκαλύπτουν ότι τα ενεργά συστατικά τους δεν δρουν απλώς ως αντιοξειδωτικά, αλλά ενδέχεται να επιβραδύνουν ή ακόμα και να αναστρέφουν τη γνωστική εξασθένηση, προσφέροντας ελπίδα σε ασθενείς με νευροεκφυλιστικές νόσους όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.

Δεντρολίβανο

Πρόσφατη έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο Antioxidants, εστίασε σε μια ιδιαίτερη βιοδραστική ένωση του βοτάνου, το καρνοσικό οξύ, εξετάζοντας τον ρόλο της ένωσης στη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ.

Το καρνοσικό οξύ αποτελεί μια ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης ένωση που ενεργοποιεί τους μηχανισμούς άμυνας του οργανισμού. Ωστόσο, η ασταθής φύση του καθαρού καρνοσικού οξέος περιορίζει τη χρήση του ως φαρμακευτικό σκεύασμα. Γι’ αυτό, οι ερευνητές από το Scripps Research δημιούργησαν μια πιο σταθερή μορφή της ουσίας, την diAcCA, η οποία μεταβολίζεται στο έντερο και στη συνέχεια μετατρέπεται σε καρνοσικό οξύ πριν περάσει στο αίμα.

Σε πειραματικές δοκιμές σε ποντίκια με τη νόσο Αλτσχάιμερ,  η χορήγηση της ουσίας diAcCA οδήγησε σε επαρκή επίπεδα καρνοσικού οξέος στον εγκέφαλο, γεγονός που συνοδεύτηκε από βελτιώσεις στη μνήμη και αύξηση της πυκνότητας των συνάψεων. Καθώς η απώλεια των νευρωνικών συνδέσεων αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της νόσου, η μέθοδος αυτή θα μπορούσε ενδεχομένως να επιβραδύνει ή και να αναστρέψει την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών.

Επιπλέον, η ανάλυση δειγμάτων εγκεφαλικού ιστού αποκάλυψε ότι η diAcCA μείωσε σημαντικά τη φλεγμονή του εγκεφάλου. «Καταπολεμώντας τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες μέσω της diAcCA, καταφέραμε να αυξήσουμε τον αριθμό των συνάψεων στον εγκέφαλο», επισημαίνει ο Δρ. Stuart Lipton, MD, Ph.D., επικεφαλής της μελέτης, επίκουρος καθηγητής του Step Family Foundation στο Scripps Research και κλινικός νευρολόγος στο La Jolla της Καλιφόρνια.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η ουσία diAcCA θα μπορούσε να λειτουργήσει ως συμπλήρωμα στις υπάρχουσες θεραπείες για τη νόσο Αλτσχάιμερ, συμβάλλοντας στη μείωση ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως το εγκεφαλικό οίδημα ή οι αιμορραγίες, που σχετίζονται με τη χρήση αντισωμάτων κατά του αμυλοειδούς. Επιπλέον, χάρη στην αντιφλεγμονώδη δράση της, η ουσία αυτή ενδέχεται να αξιοποιηθεί και σε άλλες παθήσεις που σχετίζονται με φλεγμονή, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιαγγειακές νόσοι και νευροεκφυλιστικές διαταραχές, όπως η νόσος Πάρκινσον.

Φασκόμηλο 

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το καρνοσικό οξύ είναι πλούσιο και στο φασκόμηλο, ιδιαίτερα σε είδη του γένους Salvia, στο οποίο ανήκει το κοινό φασκόμηλο που χρησιμοποιείται στη μαγειρική και τη φυτοθεραπεία. Μαζί με το ροσμαρινικό οξύ που περιέχει, προσφέρει ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση.

Το βότανο φαίνεται πως αναστέλλει την αποδόμηση του χημικού αγγελιοφόρου ακετυλοχολίνη (ACH), ο οποίος παίζει ρόλο στη μνήμη, καθώς τα επίπεδά του φαίνεται να μειώνονται στην νόσο Αλτσχάιμερ. Ειδικότερα, σε μια παλιότερη μελέτη, 39 συμμετέχοντες με ήπια έως μέτρια νόσο Αλτσχάιμερ κατανάλωναν είτε 60 σταγόνες (2 ml) συμπληρώματος εκχυλίσματος φασκόμηλου είτε εικονικό φάρμακο καθημερινά για τέσσερις μήνες. Διαπιστώθηκε πως όσοι έλαβαν το εκχύλισμα φασκόμηλου είχαν καλύτερες επιδόσεις σε τεστ μνήμης, επίλυσης προβλημάτων, λογικής και άλλων γνωστικών ικανοτήτων.

Σε μια διαφορετική τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη κλινική δοκιμή του 2021, διαπιστώθηκε ότι υγιείς άνθρωποι που έλαβαν 600 mg ενός εκχυλίσματος φασκόμηλου καθημερινά για 2 εβδομάδες έδειξαν σημαντικές βελτιώσεις στη λειτουργική μνήμη, σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο. 

Διαβάστε επίσης

Νόσος Αλτσχάιμερ: Το πασίγνωστο αρωματικό βότανο που μας προστατεύει

Αυτή είναι η διατροφή που προστατεύει από τη νόσο Αλτσχάιμερ

Νόσος Αλτσχάιμερ: Ο τρόπος ζωής που προστατεύει το μυαλό και μειώνει τον κίνδυνο