Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, το σώμα τους υφίσταται αναπόφευκτες αλλαγές. Η μυϊκή δύναμη μειώνεται, η όραση εξασθενεί και η κινητικότητα φθίνει, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο πτώσεων. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, περίπου το ένα τρίτο των ατόμων άνω των 65 ετών πέφτει τουλάχιστον μία φορά ετησίως, με τις πτώσεις αυτές να προκαλούν συχνά σοβαρούς τραυματισμούς, ακόμα και θανάτους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το κόστος που συνεπάγονται αυτές οι πτώσεις για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης ανέρχεται σε δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.
Παρόλο που η γήρανση είναι αναπόφευκτη, οι πτώσεις δεν είναι. Αυτό ακριβώς επιχείρησε να διερευνήσει μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, υπό την καθοδήγηση του Δρ. Jiaen Wu. Όπως εξηγεί «μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι ότι οι μικρές διαταραχές στην ισορροπία συχνά δεν γίνονται αντιληπτές μέχρι να συμβεί μια πτώση. Αναρωτηθήκαμε, λοιπόν: μπορούμε να εντοπίσουμε αυτές τις δυσλειτουργίες πριν οδηγήσουν σε τραυματισμούς;».
Τι έδειξε η έρευνα – Ο κίνδυνος της πτώσης
Ο Δρ. Wu και οι συνεργάτες του επιδίωξαν να απαντήσουν στο ερώτημα αυτό παρακολουθώντας τις ανεπαίσθητες λεπτομέρειες του βαδίσματος νέων, υγιών ενηλίκων. Στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Experimental Biology, κατέδειξαν ότι η ανάλυση του τρόπου βαδίσματος μπορεί να προσφέρει πολύτιμες ενδείξεις για τον μελλοντικό κίνδυνο πτώσης.
Στο πλαίσιο της έρευνάς τους, οι επιστήμονες τοποθέτησαν σε δέκα υγιείς εθελοντές ηλικίας 24 έως 31 ετών μια ειδική ζώνη στη μέση, συνδεδεμένη με σχοινιά και δείκτες. Έντεκα κάμερες κατέγραφαν την κίνηση του σώματός τους, καθώς περπατούσαν σε διάδρομο με σταθερή ταχύτητα 1,25 m/s. Οι ερευνητές μέτρησαν παραμέτρους όπως η προβλεψιμότητα της τοποθέτησης των ποδιών και η πλάγια μετακίνηση του κέντρου μάζας.
Στη συνέχεια, οι ίδιοι εθελοντές περπάτησαν ξανά, αυτή τη φορά φορώντας ειδικά εμπόδια, όπως στηρίγματα στους αστραγάλους, μάσκες που περιόριζαν την όραση και πνευματικούς πίδακες που επηρέαζαν την κίνηση, προσομοιώνοντας δυσκολίες που συναντώνται στη γήρανση. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η πρόβλεψη των βημάτων έγινε σημαντικά πιο δύσκολη, υποδεικνύοντας ότι οι παρεμβάσεις αυτές αποσταθεροποιούσαν τους συμμετέχοντες.
Όμως, δεν ήταν όλα τα δεδομένα εξίσου χρήσιμα στην πρόβλεψη διαταραχών ισορροπίας. Από τις 6 αρχικές μετρήσεις, μόνο 3 αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αποτελεσματικές: η μεταβλητότητα στο πλάτος του βήματος, η μεταβλητότητα στο χρονισμό των βημάτων και η θέση των ποδιών. Κάθε μία από αυτές ξεπερνούσε το 86% στην ικανότητα πρόβλεψης απώλειας ισορροπίας.
Σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα την αντίδραση του σώματος σε απρόσμενες προκλήσεις, οι ερευνητές προκάλεσαν ξαφνικές απώλειες ισορροπίας τραβώντας τα σχοινιά της ζώνης. Ωστόσο, τα δεδομένα που προέκυψαν από αυτές τις ανατροπές δεν βελτίωσαν σημαντικά την προβλεπτική ακρίβεια σε σχέση με τις πληροφορίες που είχαν ήδη συγκεντρωθεί από το φυσιολογικό περπάτημα. Όπως παραδέχεται ο Δρ. Wu, «πιστεύαμε ότι η παρατήρηση της αντίδρασης σε ένα τράβηγμα θα αποκάλυπτε περισσότερα για την ικανότητα ισορροπίας, αλλά τελικά, τα δεδομένα από το συνηθισμένο περπάτημα αποδείχθηκαν εξίσου διαφωτιστικά».
Καθοριστικός ο τρόπος βαδίσματος – Και η πρόληψη
Ένα ακόμη κρίσιμο εύρημα ήταν ότι οι συγκρίσεις μεταξύ του τρόπου βαδίσματος κάθε ατόμου με τον εαυτό του πριν και μετά την παρεμπόδιση ήταν πολύ πιο ακριβείς από τις συγκρίσεις με τον μέσο όρο της ομάδας. Η πρακτική αυτή έρχεται σε αντίθεση με την τρέχουσα κλινική προσέγγιση, όπου οι γιατροί συχνά αξιολογούν τη βάδιση μόνο αφού έχουν ήδη εμφανιστεί κινητικά προβλήματα.
Με βάση τα ευρήματα αυτά, η ερευνητική ομάδα προτείνει μια νέα προσέγγιση: την καταγραφή και ανάλυση της βάδισης σε νεότερες ηλικίες, με σκοπό την έγκαιρη αναγνώριση του κινδύνου πτώσης. Η προληπτική αυτή στρατηγική θα μπορούσε όχι μόνο να σώσει ζωές, αλλά και να μειώσει δραστικά το οικονομικό βάρος στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.
Διαβάστε επίσης
Πρόσεχε μην πέσεις! Πολύτιμες συμβουλές αποφυγής πτώσεων για 65χρονους
