Η έλλειψη επαρκούς σωματικής δραστηριότητας συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων μη μεταδοτικών νοσημάτων, μείωση των σωματικών και νοητικών λειτουργιών, αύξηση βάρους και επιδείνωση της ψυχικής υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει τουλάχιστον 150 λεπτά ήπιας έως μέτριας φυσικής δραστηριότητας ή, εναλλακτικά, 75 λεπτά έντονης άσκησης σε εβδομαδιαία βάση για τη διατήρηση της υγείας.
Ένας απλός τρόπος για να διακρίνει κανείς την ένταση μιας δραστηριότητας είναι να αξιολογήσει την αναπνοή και την ομιλία του. Αν μπορείτε να συνομιλείτε άνετα αλλά όχι να τραγουδάτε καθώς κινείστε (όπως όταν περπατάτε με ταχύ ρυθμό ή κάνετε πεζοπορία), τότε η δραστηριότητα θεωρείται μέτριας έντασης. Αντίθετα, δραστηριότητες όπως το τρέξιμο ή τα δυναμικά αθλήματα -που ανεβάζουν τον καρδιακό ρυθμό σημαντικά και δυσχεραίνουν την ομιλία -εντάσσονται στην κατηγορία της έντονης φυσικής άσκησης.
Με βάση τα πιο πρόσφατα δεδομένα από μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2024 στο The Lancet Global Health, παρουσιάζεται η γεωγραφική κατανομή των χωρών ανάλογα με το ποσοστό του πληθυσμού που δεν πληροί τις βασικές προδιαγραφές σωματικής δραστηριότητας. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία από 507 εθνικές έρευνες ενηλίκων, συλλέγοντας πληροφορίες για την εβδομαδιαία φυσική δραστηριότητα. Ως ανεπαρκής ορίστηκε ως η μη επίτευξη των 150 λεπτών μέτριας ή 75 λεπτών έντονης άσκησης ή ενός ισοδύναμου συνδυασμού. Επιπλέον, αξιολογήθηκε κατά πόσο είναι εφικτός ο στόχος του ΠΟΥ για μείωση του φαινομένου κατά 15% μέχρι το 2030, με βάση τις τάσεις της περιόδου 2010-2022.
Η Ευρώπη και η Αφρική πιο δραστήριες – Η εικόνα της Ελλάδας
Η πιο ανησυχητική εικόνα καταγράφεται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου περίπου τα δύο τρίτα των κατοίκων δεν ανταποκρίνονται στις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ. Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο παγκοσμίως. Γενικότερα, η Μέση Ανατολή, η Δυτική και η Νότια Ασία εμφανίζονται ως «κόκκινες περιοχές» στον χάρτη της μελέτης, αφού σχεδόν ο μισός πληθυσμός τους δεν ασκείται επαρκώς.
Αντίθετα, οι χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας καταγράφουν καλύτερες επιδόσεις. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η Ιαπωνία: παρότι δεν πληροί τυπικά τα κριτήρια άσκησης, διατηρεί υψηλά επίπεδα ευεξίας, πιθανότατα λόγω των περιπατητικών της πόλεων και της ισορροπημένης διατροφής.
Στην πλειονότητά τους, οι Ευρωπαίοι και οι Αφρικανοί καταφέρνουν να καλύπτουν τις συστάσεις για φυσική άσκηση. Η υποσαχάρια Αφρική ξεχωρίζει ιδιαίτερα για τον δραστήριο πληθυσμό της, κάτι που αποδίδεται εν μέρει και στις συνθήκες διαβίωσης: μεγάλα τμήματα του πληθυσμού απασχολούνται σε αγροτικές ή χειρωνακτικές εργασίες, οι οποίες ενσωματώνουν φυσική δραστηριότητα στην καθημερινότητα.
Ανάμεσα σε 197 χώρες, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 55η θέση, με το 35% των πολιτών να μην φτάνουν τα ελάχιστα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας. Αν και δεν βρίσκεται στις χειρότερες θέσεις, το ποσοστό αυτό είναι ανησυχητικό και δείχνει την ανάγκη για περισσότερη ενθάρρυνση προς έναν πιο ενεργό τρόπο ζωής.
Πηγή: visualcapitalist
Η έρευνα σε αριθμούς – Ο ρόλος του φύλου
Το 2022, ο παγκόσμιος, ηλικιακά προσαρμοσμένος επιπολασμός της ανεπαρκούς σωματικής δραστηριότητας ανήλθε στο 31,3%. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε αισθητά σε σχέση με το 2000 (23,4%) και το 2010 (26,4%). Αύξηση του φαινομένου παρατηρήθηκε σε 103 από τις 197 χώρες και στις 6 από τις 9 παγκόσμιες γεωγραφικές περιοχές, ενώ πιο έντονο ήταν στις γυναίκες, με ποσοστό 33,8%, έναντι 28,7% στους άνδρες. Ειδικά τα άτομα άνω των 60 ετών παρουσίασαν αύξηση της φυσικής αδράνειας σε όλες τις περιοχές και στα δύο φύλα. Για τους νεότερους ενήλικες (κάτω των 60), τα μοτίβα διέφεραν ανάλογα με την περιοχή.
Η πρόβλεψη δείχνει ότι, εάν συνεχιστούν οι υπάρχουσες τάσεις, ο στόχος της μείωσης κατά 15% έως το 2030 είναι απίθανο να επιτευχθεί (πιθανότητα κάτω του 1%) -αν και η Ωκεανία και η υποσαχάρια Αφρική βρίσκονται σε καλύτερη πορεία, έστω με σημαντική αβεβαιότητα (πιθανότητες 70%-74%). Είναι ζωτικής σημασίας η θέσπιση πολιτικών για την προώθηση της άσκησης: μόνο μέσω στοχευμένων πρωτοβουλιών μπορεί να διασφαλιστεί ότι η φυσική δραστηριότητα θα ενσωματωθεί ισόρροπα στην καθημερινότητα όλων των ανθρώπων.
Διαβάστε επίσης
Τα 3 λεπτά την ημέρα που σώζουν την καρδιά από έμφραγμα
«Με το κιάλι» βλέπουν το γυμναστήριο οι νέοι σήμερα – Τι φταίει;
Αυτές οι 3 συμπεριφορές μπορούν να μας γεράσουν από τα 35 – Μας κάνουν να φαινόμαστε 80 ετών
