Καθώς ο Μάιος ήρθε και οι Πανελλήνιες εξετάσεις μπαίνουν στην τελική ευθεία, η πίεση ανεβαίνει. Διάβασμα, σημειώσεις, άγχος, όλα σε υπερθετικό βαθμό. Κι όμως, αυτό που μπορεί πραγματικά να ενισχύσει τη συγκέντρωση και τη μνήμη των εφήβων βρίσκεται σε κάτι απλό που συχνά παραμελείται: τον ύπνο.
Μια νέα μελέτη, που ανέλυσε δεδομένα πάνω από 3.222 εφήβων, αποκαλύπτει τη στενή σχέση ανάμεσα στην ποιότητα του ύπνου και τις γνωστικές επιδόσεις. Οι επιστήμονες φαίνεται να συμφωνούν στο ότι ο σωστός ύπνος μπορεί να είναι το πιο δυνατό σας χαρτί για να αποδώσετε καλύτερα, όχι μόνο στις εξετάσεις, αλλά και γενικότερα.
Τι έδειξε η έρευνα
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Cell Reports και πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Cambridge και του Πανεπιστημίου Fudan στη Σαγκάη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μακροχρόνια έρευνα στις ΗΠΑ για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την παιδική υγεία. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε εγκεφαλικές απεικονίσεις, τεστ μνήμης και λογικής, ενώ παράλληλα παρακολουθούνταν ο ύπνος τους μέσω wearable συσκευών.
Οι έφηβοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, ανάλογα με τις συνήθειες ύπνου τους. Η πρώτη ομάδα, που αποτελούσε περίπου το 39% των εφήβων, πήγαινε για ύπνο αργότερα και ξυπνούσε νωρίτερα, κοιμόταν δηλαδή κατά μέσο όρο επτά ώρες και 10 λεπτά κάθε βράδυ. Η δεύτερη ομάδα, περίπου το 24%, κοιμόταν κατά μέσο όρο επτά ώρες και 21 λεπτά. Η τρίτη ομάδα, που περιλάμβανε περίπου το 37%, πήγαινε για ύπνο νωρίτερα, κοιμόταν περισσότερο και είχε τους χαμηλότερους καρδιακούς παλμούς κατά τη διάρκεια του ύπνου – κατά μέσο όρο επτά ώρες και 25 λεπτά.
Διαπίστωσαν ότι εκείνοι που κοιμούνταν νωρίς, για περισσότερη ώρα και με πιο χαμηλό καρδιακό ρυθμό στον ύπνο, παρουσίασαν και την υψηλότερη απόδοση στα τεστ. Παρόλο που η διαφορά στη διάρκεια του ύπνου ήταν μικρή (μόλις 15 λεπτά) τα αποτελέσματα έδειξαν εντυπωσιακές διαφορές στις νοητικές επιδόσεις.
Η δύναμη του ποιοτικού ύπνου
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου, οι νέοι ηλικίας 13 έως 18 ετών θα πρέπει να κοιμούνται οκτώ έως 10 ώρες τη νύχτα. Η Δρ. Barbara Sahakian, καθηγήτρια κλινικής νευροψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, σχολιάζει: «Πιστεύουμε ότι ο ύπνος επηρεάζει θετικά τις γνωστικές ικανότητες, εν μέρει επειδή είναι η περίοδος που εδραιώνουμε τις μνήμες μας». Η ίδια τόνισε ότι οι ερευνητές δεν περίμεναν τόσο έντονη επίδραση από μικρές διαφορές στον ύπνο, κάτι που υπογραμμίζει το πόσο σημαντικό είναι να τηρείται μια σταθερή και υγιής ρουτίνα ύπνου, ιδιαίτερα στην εφηβεία.
Επιπλέον, ο καθηγητής Δρ. Colin Espie από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, που δεν συμμετείχε στην έρευνα, εξήγησε ότι ο ύπνος είναι καίριας σημασίας για την ανθρώπινη λειτουργία, ιδίως σε περίοδο ανάπτυξης όπως η εφηβεία. Σύμφωνα με τον ίδιο, το φαινόμενο του «social jet lag» (δηλαδή το ξενύχτι και η καθυστέρηση ύπνου στα Σαββατοκύριακα) επιδεινώνει την ήδη μειωμένη ποιότητα ύπνου κατά τη διάρκεια της σχολικής εβδομάδας.
Μπορεί ο πειρασμός να είναι μεγάλος: λίγη ακόμη επανάληψη ή ένα τελευταίο σκρολάρισμα στο κινητό, όμως, ο σωστός ύπνος είναι το μυστικό πλεονέκτημα σε αυτή την απαιτητική περίοδο. Ο ποιοτικός ύπνος δεν ενισχύει απλώς την αντοχή, αλλά και την ικανότητα ο εγκέφαλος να συγκρατεί και να επεξεργάζεται τη γνώση. Τελικά, δεν έχει σημασία μόνο το διάβασμα, αλλά και πώς ξεκουράζεστε.
Διαβάστε επίσης
Κάντε τον ύπνο των παιδιών… ρουτίνα
Τα τελευταία 50 χρόνια κοιμόμαστε δύο ώρες λιγότερο – Τι προκαλεί η έλλειψη ύπνου
