Πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι ένα σκουλήκι που εισχώρησε στον εγκέφαλο; Ερωτήματα όπως αυτό κάνουν τον γύρο του διαδικτύου μετά το ρεπορτάζ των New York Times για την προ δεκαετίας περιπέτεια υγείας του ανεξάρτητου υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ, Robert F. Kennedy Jr. (Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ), όταν «ένας παρασιτικός σκώληκας εισήλθε στον εγκέφαλό του, έφαγε ένα μικρό μέρος του και πέθανε», σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση για το εύρημα στην απεικόνιση του εγκεφάλου.

«Ταξίδεψε εκτενώς στην Αφρική, τη Νότια Αμερική και την Ασία στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του ως υπέρμαχος του περιβάλλοντος και σε κάποιο από τα μέρη αυτά προσβλήθηκε από ένα παράσιτο» εξήγησε στο Reuters η εκπρόσωπος του Kennedy, Stefanie Spear, διευκρινίζοντας ότι το συμβάν ανήκει στο παρελθόν και πλέον χαίρει άκρας σωματικής και ψυχικής υγείας.

Robert F. Kennedy Jr.

Πόσο πιθανή όσο και επικίνδυνη είναι η προσβολή του εγκεφάλου από κεστοειδείς σκώληκες όπως το γνωστό σκουλήκι «ταινία»; Οι δημοσιογράφοι των New York Times Dana G. Smith και Dani Blum αναζήτησαν τις απαντήσεις.

Εισβολή στον εγκέφαλο και δράση

Δεν είναι μόνο οι σκώληκες δυνητικοί εισβολείς αλλά μια «λεγεώνα» παρασίτων, που περιλαμβάνει επιπλέον μονοκύτταρους οργανισμούς όπως το Toxoplasma gondii και αμοιβάδες, εξηγεί στους Times ο Scott Gardner, καθηγητής Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα με ειδίκευση στην παρασιτολογία.

Αντίστοιχα, η βλάβη που θα προκαλέσουν ποικίλλει βάσει του είδους του παρασίτου και του σημείου που θα βρεθεί στον εγκέφαλο· κάποια θα εισχωρήσουν σε ιστούς και θα τους αλλοιώσουν ενώ άλλα θα πυροδοτήσουν φλεγμονώδη αντίδραση, αναφέρει ο Δρ Daniel Pastula από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.

Σκουλήκια – ταινίες

Η είσοδος των ταινιών στον ανθρώπινο οργανισμό γίνεται συνήθως από την κατανάλωση ωμών ή μη επαρκώς μαγειρεμένων τροφίμων, είτε από επιμόλυνση τροφίμων μέσω επαφής με περιττώματα, αναφέρει η Δρ Edith L. Graham. Σύμφωνα με τους γιατρούς που μίλησαν στους New York Times, είναι πολύ πιθανό ο Kennedy να αναφέρθηκε σε συμπτώματα μόλυνσης από προνύμφες ταινίας των χοίρων (Taenia solium).

Μετά την κατανάλωση του μολυσμένου τροφίμου, τα αβγά ή οι προνύμφες εγκαθίστανται στον γαστρεντερικό σωλήνα και μπορούν να μεταναστεύσουν σε άλλα όργανα, συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Η εισβολή τους στο κεντρικό νευρικό σύστημα ονομάζεται νευροκυστικέρκωση και μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις ή άλλες νευρολογικές εκδηλώσεις.

Η διάγνωση γίνεται με απεικονιστικές εξετάσεις, μπορεί ωστόσο να μεσολαβήσουν μήνες ή ακόμη και χρόνια για τα πρώτα συμπτώματα. Τα συμπτώματα ταινίασης από Taenia solium περιλαμβάνουν διαταραχές από το πεπτικό και το νευρικό σύστημα (π.χ. σύγχυση, απώλεια ισορροπίας), κεφαλαλγία και κοιλιακό άλγος, διαταραχές της όρεξης και ναυτία.

Ταινίες (Photo: Shutterstock)

Αμοιβάδες και τοξόπλασμα

Σύμφωνα με την Tajie H. Harris, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, η προσβολή από «εγκεφαλοφάγο» αμοιβάδα (Naegleria fowleri), ένα είδος που ζει σε ζεστά γλυκά νερά και προκαλεί φλεγμονή στον εγκέφαλο, είναι μια εξαιρετικά σπάνια αλλά δυνητικά θανατηφόρα περίπτωση. Ο μικροοργανισμός εισέρχεται στον οργανισμό από τη μύτη και φτάνει μέσω των ρινικών οδών στον εγκέφαλο.

Όσον αφορά την τοξοπλάσμωση, προκαλείται συνήθως από κατανάλωση μισοψημένου κρέατος ή μολυσμένων με τοξόπλασμα οστρακοειδών, από μολυσμένο νερό ή κατά την επαφή με περιττώματα γάτας. Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα είναι πιθανότερο να νοσήσουν σοβαρά και να υποστούν εγκεφαλική βλάβη.

Διάγνωση και θεραπεία

Δύσκολα θα περάσει από το μυαλό κάποιου ο έλεγχος για παρασίτωση, η διάγνωση της οποίας μπορεί αν γίνει με εξέταση για αντισώματα που παράγονται στο αίμα ως απόκριση στο παθογόνο είτε με απεικονιστικές εξετάσεις. Ως προς τη θεραπεία, υπάρχουν αντιπαρασιτικά φάρμακα και αντιφλεγμονώδη κορτικοστεροειδή, μπορεί ωστόσο να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση εχινόκοκκου κύστεως κ.α..

Διαβάστε επίσης:

Θα φάτε το χθεσινό ρύζι; Πώς θα αποφύγετε την τροφική δηλητηρίαση

Κοτόπουλο και ψάρι: Τα μαγειρικά λάθη που οδηγούν στον σχηματισμό καρκινογόνων ουσιών

Τροφικές δηλητηριάσεις: Οι λοιμώξεις με τα περισσότερα κρούσματα στην Ευρώπη