Νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο PLOS Medicine και βασίζεται σε δεδομένα της πολυετούς γαλλικής διατροφικής έρευνας NutriNet-Santé, συνδέει δύο βασικούς συνδυασμούς προσθέτων με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Ερευνητές από κορυφαία γαλλικά ιδρύματα, όπως το Inserm, το INRAE, το Πανεπιστήμιο Sorbonne Paris Nord, το Paris Cité University και το Cnam, στο πλαίσιο της ερευνητικής ομάδας CRESS-EREN, ανέλυσαν τα διατροφικά δεδομένα 100.000 ενηλίκων που συμμετείχαν στη μεγάλη γαλλική μελέτη.
Οι συμμετέχοντες είχαν καταγράψει την κατανάλωση τροφίμων και ροφημάτων (μαζί με τις μάρκες τους) για 2 έως 15 ημέρες, ενώ η παρακολούθηση της υγείας τους διήρκεσε κατά μέσο όρο 7,7 χρόνια. Οι επιστήμονες εντόπισαν πέντε βασικούς συνδυασμούς προσθέτων που καταναλώνονται συχνά μαζί, είτε επειδή βρίσκονται στα ίδια προϊόντα είτε επειδή τα τρόφιμα καταναλώνονται ταυτόχρονα.
Οι επικίνδυνοι συνδυασμοί προσθέτων – Τι να προσέξετε στα τρόφιμα
Από αυτά τα πέντε, στη μελέτη εντοπίστηκαν δύο συγκεκριμένα «κοκτέιλ» προσθέτων που φάνηκαν να σχετίζονται με αυξημένο ρίσκο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Πρόκειται για ουσίες που συναντάμε συχνά σε επεξεργασμένα τρόφιμα, ακόμα και σε προϊόντα που καταναλώνουμε καθημερινά χωρίς να το σκεφτούμε πολύ.
Ο πρώτος ύποπτος συνδυασμός περιλαμβάνει γαλακτωματοποιητές, συντηρητικά και χρωστικές. Ανάμεσα στα βασικά συστατικά βρίσκουμε τροποποιημένα άμυλα, πηκτίνη, καραγενάνες, ξανθανική γόμα, πολυφωσφορικές ενώσεις, καθώς και το συντηρητικό σορβικό κάλιο και τη χρωστική κουρκουμίνη. Τα συστατικά αυτά εντοπίζονται συχνά σε προϊόντα όπως ζωμοί, έτοιμα επιδόρπια, λιπαρές ύλες, όπως βούτυρα και έλαια, και συσκευασμένες σάλτσες, δηλαδή τρόφιμα που βρίσκονται σε κάθε ψυγείο ή ντουλάπι.
Ο δεύτερος επιβαρυντικός συνδυασμός αφορά γλυκαντικά, χρωστικές και ρυθμιστές οξύτητας. Περιλαμβάνει οξινιστικά και ρυθμιστές όπως κιτρικό οξύ, φωσφορικό οξύ, μηλικό οξύ και κιτρικά νάτρια, χρωστικές όπως καραμελόχρωμα, ανθοκυανίνες και εκχύλισμα πάπρικας, αλλά και τεχνητά γλυκαντικά όπως η ακεσουλφάμη καλίου, η ασπαρτάμη και η σουκραλόζη. Στο μείγμα προστίθενται και γαλακτωματοποιητές (αραβικό κόμμι, πηκτίνη, κόμμι γκουάρ), καθώς και το κερί καρναούμπα. Αυτός ο συνδυασμός εντοπίζεται κυρίως σε τεχνητά ροφήματα που περιέχουν γλυκαντικές ουσίες και αναψυκτικά τύπου «light» ή «χωρίς ζάχαρη».
Μα αφού τα πρόσθετα είναι εγκεκριμένα, γιατί να ανησυχούμε;
Αν και οι μεμονωμένες ουσίες θεωρούνται ασφαλείς υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η συγκεκριμένη μελέτη δείχνει ότι ο συνδυασμός τους μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις στην υγεία, επισημαίνοντας τη σημασία του να εξετάζονται οι διατροφικοί κίνδυνοι συνολικά και όχι μόνο ανά συστατικό.
Η Marie Payen de la Garanderie, υποψήφια διδάκτορας στο Inserm και πρώτη συγγραφέας της μελέτης, εξηγεί: «Τα ευρήματα δείχνουν ότι αρκετά χαρακτηριστικά πρόσθετα που υπάρχουν σε πολλά προϊόντα καταναλώνονται συχνά μαζί και ότι ορισμένοι συνδυασμοί τους σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Αυτές οι ουσίες ενδέχεται να αποτελούν τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου, ανοίγοντας τον δρόμο για στρατηγικές πρόληψης».
Από την πλευρά της, η Dr. Mathilde Touvier, διευθύντρια ερευνών του Inserm και συντονίστρια της μελέτης, τονίζει: «Η μελέτη αυτή δεν αρκεί για να αποδείξει αιτιακή σχέση, ωστόσο τα ευρήματά μας συμφωνούν με πρόσφατες εργαστηριακές μελέτες που δείχνουν πιθανά “κοκτέιλ” αποτελέσματα. Η αξιολόγηση των προσθέτων πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις τους».
Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που εξετάζει σε τόσο μεγάλη κλίμακα τις επιδράσεις των συνδυασμών προσθέτων, όχι απλά την κατανάλωση ενός μόνο πρόσθετου. Και το ακόμα πιο σημαντικό, οι επιπτώσεις παρατηρήθηκαν ανεξάρτητα από τη συνολική ποιότητα της διατροφής, τα κοινωνικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά ή τον τρόπο ζωής των συμμετεχόντων.
Διαβάστε επίσης
Γήρανση: Αυτά τα τρόφιμα μας γερνούν με γρήγορο ρυθμό – Πώς να τα αποφύγουμε
