Σκεφτήκατε ποτέ ότι η σχέση σας μπορεί να «χαλάει» όχι από έναν μεγάλο καβγά ή μία απιστία, αλλά από μικρές, επαναλαμβανόμενες συνήθειες που μοιάζουν ασήμαντες; Η ειρωνεία, η συνεχής κριτική ή η σιωπή μπορεί να λειτουργούν σαν αργό δηλητήριο. Ο θεραπευτής Ζαν-Κλοντ Σαλμέ, με 30 χρόνια εμπειρίας, μας δείχνει πώς αυτές οι συμπεριφορές υπονομεύουν την αγάπη – και, κυρίως, πώς μπορούμε να τις σταματήσουμε πριν να είναι αργά.
Οι περισσότεροι γνωρίζουν τα προφανή προβλήματα που απειλούν μία σχέση — απιστία, ψέματα, εξαρτήσεις. Όμως, όπως εξηγεί ο Ζαν-Κλοντ Σαλμέ, υπάρχουν πιο «ύπουλοι» τρόποι με τους οποίους ένας γάμος μπορεί να διαλυθεί σιωπηλά. Η φθορά έρχεται σταδιακά, μέσα από συμπεριφορές που γίνονται συνήθεια. «Μία σχέση που θέλουμε να διαρκέσει χρειάζεται προσπάθεια, συμβιβασμό και συναισθηματική ωριμότητα», τονίζει. «Το να χειριζόμαστε τις αναπόφευκτες προκλήσεις με σεβασμό και αμοιβαία φροντίδα είναι τέχνη — και μαθαίνεται»
1. Περιφρόνηση και ειρωνεία
Η περιφρόνηση είναι, όπως λέει ο Σαλμέ, «το πιο ισχυρό σημάδι πως το τέλος πλησιάζει». Εμφανίζεται μέσα από σαρκασμό, κοροϊδία ή τα γνωστά ανασηκώματα φρυδιών και ματιών. Συνήθως, ότι κάποιος περιφρονεί τον άλλο σημαίνει πως τον αντιμετωπίζει σαν να μην αξίζει να ακουστεί. Αυτό δημιουργεί μία τοξική «σταγόνα» που στάζει κάθε μέρα πάνω στη σχέση, μέχρι να τη «διαβρώσει». Η θεραπεία ξεκινά με αυτογνωσία: «Γιατί νιώθω δικαιολογημένος να φέρομαι έτσι; Τι με πλήγωσε;» Η επίγνωση είναι το πρώτο βήμα για αλλαγή.
2. Κριτική και συνεχής αποδοκιμασία
Η διαφορά ανάμεσα στην ειλικρίνεια και την κριτική είναι ο τρόπος. Το «δεν μου αρέσει αυτό που κάνεις, αλλά θα μπορούσαμε να το δοκιμάσουμε έτσι» δεν πληγώνει. Αντίθετα, η επικριτική στάση ταπεινώνει. Πολλοί άνθρωποι κριτικάρουν, καθώς νιώθουν οι ίδιοι ανεπαρκείς. Η πρόταση του Σαλμέ είναι αποκαλυπτική: Ηχογραφήστε τον εαυτό σας όταν μιλάτε επικριτικά και ακούστε πώς ακούγεστε. Η συνειδητοποίηση είναι σοκαριστική — αλλά και λυτρωτική.
3. Η σιωπή, το «τείχος» και η αποστασιοποίηση
Η σιωπηλή τιμωρία είναι ένας τρόπος να διαχειριστεί κανείς τον θυμό του, αλλά «σκοτώνει» την επικοινωνία. Η απομάκρυνση μπορεί να μοιάζει με «ηρεμία», όμως είναι ψυχρή τιμωρία. Η λύση είναι να μιλήσουμε — όχι απαραίτητα αμέσως, αλλά να εξηγήσουμε γιατί δεν μπορούμε να μιλήσουμε. «Δεν χρειάζεται να συμφωνήσουμε τώρα, αλλά πες μου γιατί σιωπάς»: Αυτή η απλή φράση ανοίγει δρόμους επικοινωνίας.
4. Υποτίμηση και ειρωνική συμπεριφορά
Όταν κάποιος νιώθει ανασφάλεια, συχνά προσπαθεί να υποτιμήσει τον άλλο για να νιώσει ανώτερος. Πρόκειται για μορφή λεκτικού εκφοβισμού. Η αλλαγή έρχεται όταν αναγνωρίσουμε την προέλευση: «Πού έμαθες να μιλάς έτσι;». Συνήθως, στην οικογένεια. Μόνο όταν νιώθουμε συναισθηματικά ασφαλείς, η σχέση μπορεί να ανθίσει ξανά.
5. Έλλειψη συναισθηματικής εμπιστοσύνης
Η απουσία εμπιστοσύνης δεν αφορά πάντα την απιστία — συχνά έχει να κάνει με το αν ο σύντροφός μας είναι πραγματικά «με το μέρος μας». Όταν δεν αισθανόμαστε ασφάλεια, κλεινόμαστε ή γινόμαστε παθητικά επιθετικοί. Ο Σαλμέ προτείνει να ξεκινάμε με τη φράση: «Δεν πιστεύω ότι ήθελες να με πληγώσεις». Αυτό το «δώρο» καλοπροαίρετης πρόθεσης ανοίγει τον δρόμο στην κατανόηση.
6. Ελλιπής επικοινωνία
«Δεν επικοινωνούμε» σημαίνει συνήθως «δεν εκφράζουμε τον εαυτό μας από φόβο». Πολλοί περιμένουν από τον άλλο να «μαντέψει» τι νιώθουν. Αλλά η οικειότητα γεννιέται από το θάρρος να μιλήσουμε. «Όταν είπες αυτό, ένιωσα απόρριψη» — μια φράση σαν κι αυτή μπορεί να αλλάξει ολόκληρη τη δυναμική. Η ειλικρίνεια, αν ειπωθεί με σεβασμό, φέρνει εγγύτητα, όχι απόσταση.
7. Απουσία φυσικής επαφής
Όταν χάνεται η συναισθηματική ασφάλεια, το σώμα ακολουθεί: Οι αγκαλιές, τα φιλιά και η οικειότητα «παγώνουν». Η αποκατάσταση ξεκινά με μία μικρή κίνηση, ένα άγγιγμα, ένα «σ’ αγαπώ» χωρίς προσδοκία. «Χρειάζεται ρίσκο για να ξαναγίνεις ευάλωτος», λέει ο Σαλμέ.
Αλλά αυτό το ρίσκο αξίζει.
8. Έλλειψη εκτίμησης και ευγνωμοσύνης
Όταν εστιάζουμε στο τι δεν κάνει ο άλλος, ξεχνάμε τι κάνει. Κάθε μορφή αγάπης εκφράζεται διαφορετικά. Η ευγνωμοσύνη φέρνει θετική ενέργεια στη σχέση, ακόμη κι αν ο σύντροφος δεν είναι «ο πιο ρομαντικός του κόσμου». Μία ειλικρινής φράση ευχαριστίας έχει μεγαλύτερη δύναμη απ’ ό,τι νομίζουμε.
9. Άρνηση ευθύνης
Όταν κανείς δεν μπορεί να παραδεχτεί το λάθος του, η σχέση μένει ακίνητη. Η συγγνώμη δεν είναι ήττα. Είναι αναγνώριση ότι η σχέση αξίζει περισσότερο από τον εγωισμό. «Υπάρχει κάποιο μέρος αυτής της κατάστασης για το οποίο μπορείς να αναλάβεις ευθύνη;» — μία ερώτηση σαν κι αυτή ανοίγει τον δρόμο στη συμφιλίωση. Όταν η σχέση είναι καλύτερη, και οι δύο νιώθουν καλύτερα.
Οι σχέσεις δεν καταρρέουν απότομα. Φθείρονται σιγά-σιγά, μέσα από λέξεις, βλέμματα και σιωπές που επαναλαμβάνονται. Η καλή είδηση; Όλα αυτά μπορούν να αλλάξουν. Με επίγνωση, καλοσύνη και ειλικρίνεια, το «μαζί» μπορεί όχι μόνο να σωθεί — αλλά να ξαναβρεί τη χαρά του.
Διαβάστε επίσης
Πιστεύετε ότι υπάρχει η «αδελφή ψυχή»; 6 σημάδια ότι την έχετε βρει σύμφωνα με ψυχολόγο
Σεξ μετά τα 40: Πόσο δυσκολεύει τις γυναίκες; Τα βασικά προβλήματα
Σώζεται μια σχέση που αργοπεθαίνει; 6 λάθη που έκανε η προσφάτως χωρισμένη Κέιτι Πέρι
