Συμβιβασμός: Μια λέξη παρεξηγημένη, συνοδευμένη από αμέτρητες παρανοήσεις, Χαρακτηρίζεται συχνά ως ο ακρογωνιαίος λίθος μιας σχέσης που διαρκεί στο χρόνο, έχει όμως σχεδόν πάντοτε αρνητική χροιά. Γιατί; Επειδή δεν έχουμε κατανοήσει την ουσία του, υπογραμμίζει ο ψυχολόγος Mark Travers.
Σύμφωνα με τον ίδιο, συχνά «βαφτίζουμε» συμβιβασμό μια σιωπηλή αυτοθυσία, που καταλήγει να «γεννά» δυσαρέσκεια και να μετρά σκορ απόδοσης. Όταν ο συμβιβασμός μετατρέπεται σε μονόπλευρη προσπάθεια του ενός, παύει να χρησιμεύει ως γέφυρα και αρχίζει να δημιουργεί συναισθηματική απόσταση.
O δρ. Travers επισημαίνει τρεις κοινούς μύθους αναφορικά με τον συμβιβασμό στις σχέσεις και εξηγεί πώς ο επαναπροσδιορισμός του μπορεί να οδηγήσει σε βαθύτερη σύνδεση και περισσότερη ικανοποίηση.
1. Συμβιβασμός δεν είναι η συνάντηση στη μέση
Πολλά ζευγάρια προσεγγίζουν τον συμβιβασμό σαν μια εξίσωση: «Εσύ θέλεις βραδινή έξοδο, εγώ ένα ήσυχο βράδυ – ας καλέσουμε έναν φίλο». Φαίνεται δίκαιο, αλλά με την πάροδο του χρόνου, η προσέγγιση του «μοιράζουμε τη διαφορά» μπορεί να αποδυναμώσει τη χαρά και των δύο.
Σύμφωνα με τον ειδικό, υπάρχει μια πιο ικανοποιητική εναλλακτική λύση. Μια μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι τα άτομα αισθάνονται πιο δυνατά όταν παίρνουν από κοινού αποφάσεις με έναν σύντροφο, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι παραιτούνται από τον ατομικό έλεγχο. Αυτό συμβαίνει επειδή η πραγματική δύναμη στις σχέσεις προέρχεται από την αμοιβαία επιρροή, όχι από τη μονομερή εξουσία.
Σκεφτείτε, λοιπόν, πώς να δημιουργήσετε από κοινού μια εμπειρία που να αντικατοπτρίζει τις επιθυμίες και των δύο σας.
- Ξεκινήστε με τις βασικές ανάγκες. Ρωτήστε: «Τι είναι πιο σημαντικό για τον καθένα μας αυτή τη στιγμή;». Χρησιμοποιήστε τις απαντήσεις ως δομικά στοιχεία για κοινά σχέδια – για παράδειγμα, μετά από μια βραδινή έξοδο, μια προγραμματισμένη ημέρα χαλάρωσης.
- Κάντε τους συμβιβασμούς ορατούς. Πείτε το δυνατά: «Θα πάω στο πάρτι της δουλειάς σου αυτή την εβδομάδα και το επόμενο Σαββατοκύριακο θα έχουμε την ήσυχη βραδιά μας». Η σαφήνεια μετατρέπει τον συμβιβασμό από σιωπηλή θυσία σε συνειδητή ανταλλαγή.
- Επαναπροσδιορίστε τον συμβιβασμό ως κοινή προσέγγιση. Ρωτήστε: «Πώς μπορούμε να το διαμορφώσουμε μαζί;» Όταν και οι δύο αισθάνονται ότι ακούγονται και έχουν τον έλεγχο, ο συμβιβασμός γίνεται ένας τρόπος για από κοινού ανάπτυξη, όχι συρρίκνωση.
2. Ο συμβιβασμός δεν είναι πάντα 50/50 – κι αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό
Η ιδέα να μοιράζονται τα πάντα ισομερώς μπορεί να ακούγεται ιδανική, αλλά η πραγματική ζωή σπάνια λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο. Σε περιόδους άγχους και πρακτικών ή συναισθηματικών δυσκολιών, ο ένας μπορεί να χρειαστεί να υποχωρήσει περισσότερο. Αυτό δεν είναι αποτυχία, αλλά ευελιξία.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Social and Personal Relationships διαπίστωσε ότι οι μικρές, διαχειρίσιμες θυσίες -ιδιαίτερα όταν γίνονται οικειοθελώς- συνδέονται με μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη σχέση. Βασικός παράγοντας ήταν η συναισθηματική ασφάλεια του δότη: Για όσους είχαν ασφαλές στυλ προσκόλλησης, ήταν ευκολότερο να προσφέρουν χωρίς να περιμένουν ακριβή ανταπόδοση.
Στις υγιείς σχέσεις, η ισορροπία δεν έχει να κάνει με το να «κρατάμε λογαριασμό», αλλά με την εμπιστοσύνη ότι οι ρόλοι θα αλλάξουν και η φροντίδα θα ρέει αμφίδρομα.
- Η ανοιχτή επικοινωνία βοηθά στην αποφυγή της δυσαρέσκειας.
- Ελέγξτε τα κίνητρά σας. Ρωτήστε τον εαυτό σας: «Το κάνω αυτό από αγάπη ή από υποχρέωση;» Η υγιής προσφορά προέρχεται από επιλογή, όχι από πίεση.
- Αναδείξτε τις μικρές χειρονομίες. Δεν είναι όλες οι πράξεις φροντίδας μεγάλες. Αναγνωρίστε και εκτιμήστε τις καθημερινές συνεισφορές – ενισχύουν αθόρυβα την αμοιβαία υποστήριξη.
3. Αν πείθετε τον σύντροφό σας, δεν πρόκειται για συμβιβασμό, αλλά για έλεγχο
Μία από τις πιο επιζήμιες παρανοήσεις είναι η εξίσωση του συμβιβασμού με την πειθώ, όταν δηλαδή κάνετε τον σύντροφό σας να συμφωνήσει χρησιμοποιώντας πίεση, ενοχή ή συναισθηματική χειραγώγηση.
Για παράδειγμα, η φράση «Αν με αγαπούσες πραγματικά, θα το έκανες» κρύβει εξαναγκασμό. Η έρευνα σχετικά με τη δυναμική του εξαναγκασμού δείχνει ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο η πίεση, αλλά η υποκείμενη πρόθεση: Η προτεραιότητα των ατομικών επιθυμιών έναντι της αμοιβαίας ευημερίας. Ο πραγματικός συμβιβασμός είναι συνεργατικός και ηθικός. Περιλαμβάνει την εξεύρεση μιας οδού που σέβεται τις ανάγκες και των δύο.
Αν ο ένας φεύγει νιώθοντας ηττημένος ή στριμωγμένος, δεν πρόκειται για συμβιβασμό, αλλά για παιχνίδι εξουσίας κι αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν βαθύτερα προβλήματα στη σχέση.
Για να προωθήσετε τον γνήσιο συμβιβασμό:
- Διεκδικήστε με διαφάνεια, όχι πειθώ: Εκφράστε πώς νιώθετε αντί να προσπαθείτε απλώς να περάσετε το δικό σας.
- Έχετε επίγνωση της συναισθηματικής δυναμικής: Προσέξτε τα σημάδια που δείχνουν ότι ο σύντροφός σας συμφωνεί με δυσφορία και όχι με πραγματική επιθυμία.
- Στοχεύστε στην αμοιβαία ικανοποίηση: Οι καλύτεροι συμβιβασμοί δεν αποφεύγουν απλώς τη σύγκρουση – εμβαθύνουν τη σύνδεση.
Ο συμβιβασμός πρέπει να συνδέει, όχι να περιορίζει
Όταν ασκείται με πρόθεση και φροντίδα, ο συμβιβασμός μπορεί να είναι μια όμορφη πράξη συνεργασίας: Δεν εγκαταλείπετε κάτι, αλλά οικοδομείτε μαζί κάτι καλύτερο. Συμβιβασμός δεν είναι η διαίρεση των πάντων στη μέση. Είναι η ευελιξία, η σαφήνεια και η κοινή δέσμευση για την ευημερία του άλλου. Γιατί, τελικά, ο συμβιβασμός στην αγάπη δεν έχει να κάνει με το ποιος λυγίζει περισσότερο, αλλά με το πώς χτίζετε μαζί.
Διαβάστε επίσης
Δύο επικίνδυνες σιωπές που απειλούν τη σχέση – Ένας ψυχολόγος εξηγεί
Τέσσερις συμπεριφορές που «σκοτώνουν» μια σχέση – Πώς θα τις αποφύγετε
Σχέσεις: 6 tips από τον ειδικό για να σταματήσετε να τσακώνεστε συνέχεια για τους ίδιους λόγους
