Μήπως όταν σχεδιάζατε να βάλετε στη ζωή σας ένα πλάσμα και «τακτοποιούσατε» στο μυαλό σας την καθημερινότητα σας σύμφωνα με τις δικές σας ανάγκες, εκείνο ήρθε και ανέτρεψε κάθε σας σκέψη; Επειδή κι εκείνο έχει ανάγκες και… «άποψη».

Τι κάνατε τότε; Σε μια απόφαση που ήταν καθαρά δική σας επιλογή, αναλάβατε την ευθύνη; Προσαρμόσατε τη ζωή σας, έτσι ώστε να καλύψετε τις ανάγκες -σωματικές και ψυχικές- του μικρού σας φίλου; Ή αρνηθήκατε κάθε αίσθημα υπευθυνότητας για τη μη υποδειγματική  συμπεριφορά του;

«Πόσο ανοιχτοί είμαστε στο να δούμε τον εαυτό μας μέσα από τα ζώα μας;». Η εκπαιδεύτρια σκύλων, Έλενα Μάνη, μας θέτει το ερώτημα και μας βάζει σε σκέψεις.

«Το καλοκαίρι οι υιοθεσίες σκύλων αυξάνονται. Η αλήθεια είναι ότι το διάστημα αυτό ενδείκνυται για να επενδύσεις σε μια καινούργια σχέση, καθώς οι ρυθμοί είναι πιο χαλαροί -για τους περισσότερους- από άποψη δουλειάς.

Όλοι κάνουμε σχέδια για το πώς θα θέλαμε να είναι αυτή η συμβίωση, και τι μπορούμε να περιμένουμε από το σκυλάκι μας. Τι ανάγκες θέλουμε να καλύψουμε και πώς θα είναι το πρόγραμμά μας από εδώ και πέρα.

Αλλά αυτό που θέλουμε, σε σχέση με αυτό που τελικά μας συμβαίνει, είναι εντελώς διαφορετικό. Μετά την πολύ ωραία γνωριμία αρχίζουν τα δύσκολα: υποχρεώσεις, πρόγραμμα, ζημιές. Και, τελικά, αντιλαμβανόμαστε ότι ο σκύλος μας έχει τον δικό του χαρακτήρα, τις δικές του προτιμήσεις, τις δικές του ανάγκες. Και τότε αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε: τελικά, τι θέλει αυτός και τι θέλω εγώ; ποιος θα υπερισχύσει και τι μπορώ να κάνω τώρα για να είμαστε και οι δυο καλά; Πόσο βαθιά, όμως, είμαστε έτοιμοι να το ψάξουμε;

Άλλες φορές ενθουσιαζόμαστε με τον νέο μας συγκάτοικο και θέλουμε να δουλέψουμε μαζί του, αλλά με τους δικούς μας όρους. Δηλαδή, όταν θα είμαστε διαθέσιμοι: τα παιδιά να έχουν πάει για ύπνο, όταν θα καθίσουμε στον καναπέ για να χαλαρώσουμε, ή έχουμε όρεξη για περπάτημα και θέλουμε παρέα.

Το να πειθαρχήσουμε σε μια διαρκή προσπάθεια για βελτίωση, αλλά και σε συνεχή παρακολούθηση των αναγκών ενός ζώου, είναι πολύ δύσκολο.

Δεν ξέρω αν αυτό έχει να κάνει με μια πάγια νοοτροπία που είχαν οι παλιοί, ότι δηλαδή τα σκυλιά ήταν απλά εργαλεία -και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει τόσο εύκολα-, ή με τη δική μας ωριμότητα και το πότε έρχεται στον καθένα μας.

Πιστεύω πως το κατοικίδιο ως σύντροφος στη ζωή προσφέρει πολλά: χαρά, γέλιο, συντροφικότητα, κ.ά. Αλλά σίγουρα αυτό που δεν φαίνεται και θέλει δουλειά, είναι και η εξέλιξή μας ως άνθρωποι. Πόσο ανοιχτοί είμαστε στο να δούμε τον εαυτό μας μέσα από τα ζώα μας. Αυτή είναι μια δουλειά που δυσκολευόμαστε να κάνουμε, γιατί είναι και η πιο δύσκολη. Κανείς δεν έχει συνηθίσει να αναρωτιέται για το αν κάνει εύκολα παραχωρήσεις από το πρόγραμμά του. Κανείς δεν θέλει να αναγνωρίσει στον εαυτό του ότι δεν υπάρχει “δεν μπορώ”, αλλά “δεν θέλω” να πηγαίνω βόλτα κάθε μέρα. Ακόμα πιο δύσκολο είναι να αντιληφθούμε ότι τα ζώα έχουν απλό τρόπο σκέψης και ποτέ δεν θα αλλάξει αυτό. Η ευθύνη θα είναι πάντα δική μας για την κάθε τους ανάγκη, την κάθε τους καθημερινή ρουτίνα, την κάθε τους ανησυχία, σκανταλιά εμμονή, ακόμα και κάθε τους γαλούχηση.

Το ζητούμενο πάντα είναι να μπορούμε να έχουμε έναν χαρούμενο συγκάτοικο, γιατί η πρωτοβουλία και η επιλογή για συμβίωση ήταν δική μας εξ αρχής.

Αυτό δεν είναι εφικτό κάθε φορά. Αλλά πρέπει να ζυγίζουμε την κατάσταση. Τι είναι σημαντικό γιατί θα επηρεάσει τη ψυχολογία και την καθημερινότητα ή τη συμπεριφορά του σκύλου.

Το να μην τον πηγαίνουμε βόλτα επειδή έχουμε μεγάλη αυλή και βγαίνει εκεί όλη μέρα (θεωρούμε ότι είναι το ίδιο), επηρεάζει πολύ περισσότερο, από το να αλλάξουμε το πρόγραμμα του φαγητού του, ή μια μέρα να λείψουμε λίγο παραπάνω από το σπίτι.

Το να επενδύσουμε στην εκπαίδευσή του είναι πολύ σημαντικό, όμως δεν έχει νόημα αν μετά τα μαθήματα που θα κάνουμε, πάψουμε να ασχολούμαστε με τις καθημερινές του ανάγκες. Εάν θεωρήσουμε ότι, πλέον, έχουμε ένα εκπαιδευμένο σκυλί που υπακούει σε εντολές.

Τι κάνουμε στην περίπτωση αποτυχίας; Συνεχίζουμε την καθημερινότητά μας; Θα πρέπει να δούμε και να αναγνωρίσουμε τις αδυναμίες μας και να συμφιλιωθούμε με αυτές. Να διορθώσουμε την κατάσταση, ή να βρούμε ένα περιβάλλον που θα ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες του ζώου.

Δεν είναι κακό να νιώσουμε ανέτοιμοι για συγκατοίκηση, ή κουρασμένοι από τη διαρκή εγρήγορση. Ακόμα κι αν αλλάξει κάτι στη ζωή μας, που θα απαιτεί περισσότερο την προσοχή μας, ας αναλογιστούμε ότι το ζώο δεν το διάλεξε, και ας φροντίσουμε να του παρέχουμε ό,τι καλύτερο. Ακόμα και αν δεν προϋποθέτει τη δική μας παρουσία στη ζωή του. Έχουμε το  δικαίωμα της επιλογής, αλλά έχουμε και την ευθύνη των αποφάσεών μας. Και, όσο κι αν αυτό μας φαίνεται δεδομένο, τελικά δεν το τηρούμε».