Στη «Μονάδα Εντατικής Θεραπείας» φαίνεται πως έχει μπει το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ), το οποίο μετρά τις «πληγές» του, καθώς χιλιάδες νοσηλευτές εγκαταλείπουν τις δημόσιες δομές, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και αξιοπρεπείς αμοιβές στο εξωτερικό ή σε άλλους τομείς της εκπαίδευσης και της διοίκησης. Το αποτέλεσμα είναι ένα σύστημα που «αιμορραγεί» καθημερινά, με τους ασθενείς να βιώνουν τις συνέπειες της υποστελέχωσης και τους επαγγελματίες υγείας να εργάζονται υπό αντίξοες συνθήκες, συχνά εξουθενωμένοι.
Χαρακτηριστικά της δραματικής κατάστασης που επικρατεί στο ΕΣΥ είναι τα στοιχεία της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος (ΕΝΕ), που δείχνουν πως σήμερα μόνο στα δημόσια νοσοκομεία λείπουν περισσότεροι από 15.000 νοσηλευτές, ενώ υπολογίζεται ότι 2.500-3.000 επαγγελματίες εργάζονται πλέον σε νοσοκομεία του εξωτερικού.
Μόνο πέρυσι, 245 νοσηλευτές βρήκαν δουλειά στο εξωτερικό, με τις χώρες στις οποίες μετακινήθηκαν να είναι οι εξής:
- Κύπρος: 69
- Σουηδία: 33
- Αγγλία: 30
- Ολλανδία: 16
- Βέλγιο: 12
- Γερμανία: 10
- Νορβηγία: 9
- Ιρλανδία: 7
- Φιλανδία: 4
- ΗΠΑ: 4
Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά την πανδημία κορωνοϊού, οπότε το ΕΣΥ «γονάτισε» υπό το βάρος της πανδημίας. Νοσηλευτές και ιατρικό προσωπικό εργάστηκαν κάτω από αντίξοες συνθήκες, αντιμετωπίζοντας εξουθένωση, έλλειψη προσωπικού και έντονη πίεση για την περίθαλψη των ασθενών.
Θλιβερή «πρωτιά» της Ελλάδας σε ελλείψεις νοσηλευτών
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Ελλάδα κατατάσσεται στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών μελών όσον αφορά στην αναλογία νοσηλευτών: Μόλις 4 ανά 1.000 κατοίκους, όταν ο μέσος όρος είναι 8 ανά 1.000. Ενδιαφέρον έχουν οι ηλικίες των νοσηλευτών, καθώς στη χώρα μας ο μέσος όρος είναι τα 51 έτη, ενώ στις άλλες χώρες τα 35 έτη.
Η υποστελέχωση αυτή αυξάνει την πίεση στο προσωπικό, μειώνει την ποιότητα της φροντίδας και προκαλεί μεγαλύτερο κίνδυνο για τους νοσηλευόμενους.
Σκληρές συνθήκες εργασίας και μετακινήσεις σε άλλους τομείς
Το επάγγελμα του νοσηλευτή χαρακτηρίζεται από έντονη σωματική και ψυχική καταπόνηση. «Καθημερινά δουλεύουν σε περιβάλλον εξοντωτικό, με βάρδιες που εναλλάσσονται από απόγευμα πρωί και στη συνέχεια νύχτα, χωρίς να μπορούν να πάρει τις κανονικές του άδειες, ακόμη και τα ρεπό της εβδομάδας. Οι συνθήκες εργασίας συχνά ευθύνονται για συγκρούσεις στο οικογενειακό περιβάλλον αλλά και για απομάκρυνση από το κοινωνικό/φιλικό περιβάλλον. Τα νοσηλευτικά καθήκοντα είναι απαιτητικά, περιλαμβάνοντας και τη διαχείριση ασθενών που βρίσκονται σε ευάλωτη θέση, με την αγωνία της ασθένειας και του θανάτου», όπως έχει γράψει στο ygeiamou.gr ο κ. Γεώργιος Αβραμίδης, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Συνδικαλιστικής Νοσηλευτικής Ομοσπονδίας του ΕΣΥ (ΠΑΣΥΝΟ – ΕΣΥ).
Σύμφωνα με τον ίδιο, η υποστελέχωση των δημόσιων φορέων υπηρεσιών υγείας αποτελεί ένα διαχρονικό πρόβλημα που διαρκώς επιδεινώνεται, ιδίως για τους νοσηλευτές. Η δραματική υποστελέχωση συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της φροντίδας. «Υπάρχουν άπειρες μελέτες που συνδέουν την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται με την επαρκή στελέχωση. Επαρκής στελέχωση σημαίνει μικρότερος χρόνος νοσηλείας, περιορισμός των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, λιγότεροι θάνατοι, και γενικά καλύτερη πορεία του ασθενή. Επιπλέον, χαμηλότερο κόστος νοσηλείας και λιγότερα λάθη. Και φυσικά, επαρκής στελέχωση σημαίνει καλύτερο περιβάλλον εργασίας για τους Νοσηλευτές και καλύτερη ποιότητα φροντίδας για τους νοσηλευόμενους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι μισθοί στην Ελλάδα και το παράδειγμα του Βελγίου
Η φυγή αυτή συνδέεται άμεσα με την ανάγκη για επαγγελματική ασφάλεια, καλύτερη ποιότητα ζωής και αξιοπρεπείς αμοιβές. Στο εξωτερικό, οι συνθήκες είναι σαφώς καλύτερες: στην Κύπρο, ένας νεοδιοριζόμενος λαμβάνει 1.700 ευρώ το μήνα για 37,5 ώρες εργασίας την εβδομάδα, ενώ οι επιπλέον ώρες αμείβονται με 15 ευρώ ανά ώρα. Στο Βέλγιο, ο κατώτατος μισθός φτάνει τα 2.400 ευρώ. Στο Βέλγιο, σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε πρόσφατα η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), ο κατώτατος μισθός ενός νεοδιοριζόμενου αγγίζει τα 2.400 ευρώ τον μήνα.
Στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από στοιχεία που δημοσιοποίησε ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, κ. Μιχάλης Γιαννάκος, ο μισθός νεοδιόριστου νοσηλευτή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης διαμορφώνεται στα 836 ευρώ το μήνα, ο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βοηθός νοσηλευτή λαμβάνει μισθό ύψους 736 ευρώ τον μήνα και ο τραυματιοφορέας έχει μισθό 684 ευρώ τον μήνα.
Γιατί οι μισοί θέλουν να αποχωρήσουν από τα δημόσια νοσοκομεία
Η πίεση στο εργασιακό περιβάλλον επηρεάζει την ψυχική υγεία των νοσηλευτών. Πρόσφατη μελέτη του ΕΚΠΑ σε 410 νοσηλευτές έδειξε ότι το 65% βιώνει ψυχολογική χειραγώγηση (gaslighting) από τους προϊσταμένους, ενώ σχεδόν οι μισοί (49,8%) σκέφτονται σοβαρά να αποχωρήσουν από την εργασία τους. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε υψηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) και σε σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα της φροντίδας των ασθενών.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι είναι απαραίτητη η λήψη μέτρων στήριξης του προσωπικού: Οικονομικά κίνητρα, βελτίωση των συνθηκών εργασίας, και θεσμικές ρυθμίσεις που θα επιτρέψουν στους νοσηλευτές να παραμείνουν στο ΕΣΥ και να προσφέρουν ποιοτική φροντίδα.
Συμπέρασμα: Το ΕΣΥ «νοσεί βαριά», καθώς η φυγή νοσηλευτών συνεχίζεται. Χωρίς άμεσες προσλήψεις, οικονομικά κίνητρα και βελτίωση των εργασιακών συνθηκών, η κρίση στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας αναμένεται να επιδεινωθεί, με τους ασθενείς και το προσωπικό να πληρώνουν το υψηλό κόστος.
Διαβάστε επίσης
Καμπανάκι από τους νοσηλευτές για τις δραματικές ελλείψεις στο ΕΣΥ – Τι προτείνουν
«Χάνει» γιατρούς και νοσηλευτές η Ευρώπη – Συναγερμός ΠΟΥ για το προσωπικό που μεταναστεύει
Πόσο αμείβονται οι νοσηλευτές στα δημόσια νοσοκομεία – Αυτά είναι τα ποσά
