Η έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος, του πιο επιθετικού τύπου καρκίνου του δέρματος, είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση του ασθενούς. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η διάγνωση απαιτούσε τη λήψη βιοψίας ή αιμοληψίας, διαδικασίες που είναι επώδυνες και χρονοβόρες. Μια επαναστατική ανακάλυψη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν φέρνει μια νέα, πιο άμεση και λιγότερο επώδυνη λύση: ένα επίθεμα που επιτρέπει την αυτοδιάγνωση του μελανώματος στο σπίτι, χωρίς την ανάγκη ιατρικής παρέμβασης.
Επίθεμα που «διαβάζει» τα εξωσώματα των καρκινικών κυττάρων
Η νέα τεχνολογία, γνωστή ως ExoPatch, είναι ένα επίθεμα σιλικόνης με μικροσκοπικές βελόνες σε σχήμα αστεριού, οι οποίες εισχωρούν στην επιδερμίδα χωρίς να προκαλούν πόνο ή να αφαιρούν αίμα. Αυτές οι βελόνες, με μήκος μόλις 0,6 χιλιοστά και πλάτος μικρότερο από 100 νανομέτρα, είναι επικαλυμμένες με ένα ειδικό πήγμα που προσελκύει εξωσώματα. Τα εξωσώματα είναι μικροσκοπικά «πακέτα» που απελευθερώνονται από τα καρκινικά κύτταρα και περιέχουν DNA και RNA που επιτρέπουν στους όγκους να επεκταθούν σε άλλα μέρη του σώματος.
Όπως εξηγεί η Δρ. Sunitha Nagrath, καθηγήτρια Χημικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συν-συγγραφέας της έρευνας που δημοσιεύτηκε στο Biosensors and Bioelectronics, «οι αστεροειδείς βελόνες διευκολύνουν την είσοδο στο δέρμα και την εξαγωγή εξωσωμάτων, χωρίς να είναι επώδυνο και χωρίς να προκαλούν αιμορραγία». Το πήγμα που επικαλύπτει τις βελόνες του ExoPatch περιέχει μια πρωτεΐνη, την Annexin V, η οποία δεσμεύει τα εξωσώματα στην επιφάνεια της συσκευής.
Μετά την εφαρμογή του επιθέματος στο δέρμα για περίπου 15 λεπτά, οι βελόνες απομακρύνονται και το πήγμα διαλύεται σε όξινο διάλυμα, απελευθερώνοντας τα εξωσώματα σε μια υγρή μορφή. Έπειτα, το δείγμα τοποθετείται σε μια δοκιμαστική ταινία, η οποία λειτουργεί παρόμοια με τα τεστ για την COVID-19. Αν το δείγμα περιέχει εξωσώματα καρκινικών κυττάρων, το τεστ θα εμφανίσει δύο γραμμές, ενώ για αρνητικά δείγματα θα εμφανίζεται μία γραμμή.
Τεχνολογία υποσχόμενη για το μέλλον
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν δοκιμές του ExoPatch σε δείγματα ιστού από το δέρμα μοντέλων πειρατόζωων, μερικά εκ των οποίων περιείχαν καρκινικά κύτταρα. Με βάση τα αποτελέσματα, το επίθεμα εντόπισε εξωσώματα 11,5 φορές περισσότερα από ό,τι στα υγιή δείγματα, δείχνοντας την ιδιότητά του να εντοπίζει καρκινικά εξωσώματα με εξαιρετική ακρίβεια.
Ο Δρ. Scott Smith, διδακτορικός φοιτητής Χημικής Μηχανικής και συν-συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι «όταν κοίταξα τις εικόνες από το μικροσκόπιο, χάρηκα που είδα πόσο καλά προσκολλήθηκαν τα εξωσώματα στις μικροβελόνες και ότι ήταν στο εύρος μεγέθους 30 έως 150 νανομέτρων, όπως αναμέναμε».
Ορατό το μέλλον της αυτοδιάγνωσης
Η επαναστατική αυτή τεχνολογία, αν και ακόμη σε πρώιμο στάδιο, υπόσχεται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο παρακολουθούμε την υγεία του δέρματος. Με το ExoPatch, οι ασθενείς θα μπορούν να διενεργούν το τεστ στο σπίτι τους, με γρήγορα αποτελέσματα και χωρίς την ανάγκη επώδυνων διαδικασιών, μειώνοντας έτσι το άγχος και την καθυστέρηση στην διάγνωση του μελανώματος.
Το επόμενο βήμα για την ομάδα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν είναι η διεξαγωγή πιλοτικών κλινικών μελετών σε ανθρώπους, με σκοπό την εμπορική διάθεση της τεχνολογίας αυτής. Πέρα από το μελάνωμα, η ομάδα εξετάζει τη δυνατότητα προσαρμογής του ExoPatch για να ανιχνεύει εξωσώματα και άλλων τύπων καρκίνου, όπως του πνεύμονα, του μαστού, του προστάτη και του εγκεφάλου.
Η τεχνολογία ExoPatch δεν αναμένεται μόνο να διευκολύνει την πρόληψη του μελανώματος, αλλά να ανοίξει νέους δρόμους για την έγκαιρη ανίχνευση άλλων καρκίνων, με έναν απλό και ανώδυνο τρόπο.
Διαβάστε επίσης
Καρκίνος Δέρματος: Γιατί κινδυνεύουν περισσότερο οι άνδρες – Τα μέτρα προστασίας
Μελάνωμα: Καινοτόμο τεστ αίματος εντοπίζει με ακρίβεια την πιθανότητα υποτροπής της νόσου
Μελάνωμα: Πού κρύβεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος – Πόσο απειλούνται τα παιδιά
