Βήχας, φτέρνισμα και πονόλαιμος: Όταν περνάμε ένα κρυολόγημα, τα συμπτώματα είναι προφανή. Όταν, όμως, πρόκειται για την κατάθλιψη, τα συμπτώματα δεν είναι πάντα πρόδηλα.
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης δεν είναι μόνο ήπια έως σοβαρά, αλλά μπορούν επίσης να μεταμφιεστούν σε καθημερινές συνήθειες και συναισθήματα που δεν θυμίζουν απαραίτητα την κατάθλιψη. Ας δούμε τι λένε οι ειδικοί.
Θέλετε να είστε διαρκώς απασχολημένοι
Οι υποχρεώσεις όλων μας δε σταματούν, αυτό είναι δεδομένο. Παρόλα αυτά, κάποιος που πάσχει από κατάθλιψη μπορεί να χρησιμοποιεί τις ατέλειωτες δραστηριότητες ως τρόπο για να αποφύγει τα συναισθήματά του. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η εργασιομανία συχνά συνοδεύεται από ψυχιατρικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
«Το να είναι κάποιος συνεχώς απασχολημένος μπορεί να είναι ένας τρόπος για να αγνοήσουν ή να αποφύγουν τα επώδυνα ζητήματα που μπορεί να συμβάλλουν ή να προκαλούν την κατάθλιψή τους», λέει η Δρ. SooMi Lee-Samuel, M.D., ψυχίατρος.
Δεν νιώθετε τίποτα
Η κατάθλιψη μπορεί να μην μεταφράζεται σε ακραία θλίψη, αλλά σε απάθεια, μια δύσκολη γκρίζα ζώνη: δεν είστε ούτε λυπημένοι, αλλά ούτε και ακριβώς ευτυχισμένοι. Νιώθετε το απόλυτο κενό. Αυτή η κατάσταση περιγράφεται συνήθως ως ανηδονία ένα σημαντικό σύμπτωμα της κατάθλιψης, όπου τα άτομα βιώνουν έλλειψη ευχαρίστησης ή ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε απολάμβαναν: αισθάνονται συναισθηματικά μουδιασμένα ή άδεια, ακόμη και όταν αντιμετωπίζουν θετικά ερεθίσματα.
Μια μελέτη του 2021 που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Psychiatry έδειξε αλλαγές σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επεξεργασία ανταμοιβών σε άτομα με κατάθλιψη, οι οποίες μπορεί να συμβάλλουν στην εμπειρία της ανηδονίας.
«Στην κατάθλιψη, αυτές οι αλλαγές στη διάθεση -είτε θλίψη, θυμός ή πλήρης απουσία συναισθημάτων- είναι διαρκείς, αντί να αποτελούν απλώς μια κατάλληλη συναισθηματική αντίδραση σε ένα γεγονός», λέει η Δρ. Lee-Samuel.
Έχετε δυσκολίες στον ύπνο
Οι επίμονες διαταραχές του ύπνου μπορεί επίσης να αποτελούν ένα σημάδι κατάθλιψης. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να κοιμούνται υπερβολικά και να δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να σηκωθούν το πρωί, ενώ άλλοι μπορεί να δυσκολεύονται να κοιμηθούν και να παραμείνουν σε κατάσταση ύπνου, λέει η ψυχίατρος Δρ. Carly Snyder, M.D.
Η διαρκής εξάντληση μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα άγχους και απογοήτευσης, μαζί με την επιδείνωση άλλων συμπτωμάτων της κατάθλιψης.
Πονάτε παντού
«Η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει επώδυνα συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, πόνους σε όλο το σώμα και κόπωση», λέει η Δρ Lee-Samuel. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, ο πόνος μπορεί να είναι το πρώτο ή το μόνο σημάδι κατάθλιψης: «Ο πόνος μπορεί να επιδεινώσει την κατάθλιψη, η οποία με τη σειρά της μπορεί να εντείνει ακόμη περισσότερο τον πόνο, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο όπου το ένα τροφοδοτεί συνεχώς το άλλο».
Μια μελέτη του 2023 δείχνει μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της εμπειρίας εκτεταμένου σωματικού πόνου και της κατάθλιψης. Τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη συχνά αναφέρουν αόριστους πόνους σε όλο το σώμα τους, μερικές φορές ακόμη και ως κύριο σύμπτωμα, γεγονός που υποδηλώνει μια σημαντική σχέση μεταξύ των δύο καταστάσεων.
Δυσκολεύεστε να πάρετε αποφάσεις
«Φυσιολογικά, το τμήμα του εγκεφάλου που επηρεάζει την κινητοποίηση και τη λήψη αποφάσεων παρουσιάζει απώλεια φαιάς ουσίας σε άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη», λέει η κλινική ψυχολόγος Elizabeth Lombardo, Ph.D., συγγραφέας του βιβλίου Better Than Perfect. Αυτό μπορεί να κάνει ακόμη και τις πιο μικρές αποφάσεις να φαίνονται δυσβάστακτες.
Η όρεξή σας δεν είναι η ίδια
Οποιαδήποτε αλλαγή στις διατροφικές σας συνήθειες – είτε πρόκειται για αύξηση είτε για μείωση της πρόσληψης τροφής- μπορεί να αποτελεί προάγγελο κατάθλιψης. Μερικοί άνθρωποι δεν θέλουν να φάνε όταν είναι καταθλιπτικοί, ενώ άλλοι μπορεί να προσπαθήσουν να απαλύνουν τον συναισθηματικό πόνο της κατάθλιψης καταφεύγοντας σε τροφές που τους προσφέρουν παρηγοριά, σύμφωνα με την Δρ. Lombardo.
Τα ευρήματα μιας μελέτης του 2019 δείχνουν διακριτά μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας που σχετίζονται με αυτές τις διακυμάνσεις της όρεξης σε άτομα με κατάθλιψη, ιδιαίτερα στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ανταμοιβή και την ενδοσκόπηση, ανάλογα με το αν η όρεξη αυξάνεται ή μειώνεται.
Εκνευρίζεστε με το παραμικρό
Δεδομένου ότι η κατάθλιψη συνδέεται στενά με τη θλίψη, η ευερεθιστότητα είναι ένα κοινό σύμπτωμα που οι περισσότεροι άνθρωποι παραβλέπουν.
«Σκεφτείτε πράγματα που κάνετε συνήθως, όπως το να περιμένετε στην ουρά για να αγοράσετε τον καφέ σας», λέει ο Δρ. Snyder. «Αν διαπιστώσετε ότι σας εκνευρίζουν πράγματα που κανονικά δεν θα σας ενοχλούσαν – όπως ένας πελάτης που καθυστερεί να πληρώσει – αυτό μπορεί να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι κάτι άλλο συμβαίνει κάτω από την επιφάνεια».
Ξεσπάτε σε κλάματα για κάτι ασήμαντο
«Τα μικρά προβλήματα μπορούν να φαίνονται τεράστια όταν έχετε κατάθλιψη», προειδοποιεί ο Δρ. Snyder. «Αντί να αντιμετωπίζετε αυτά τα πράγματα όπως θα κάνατε κανονικά, μπορεί να κλαίτε πιο εύκολα και στη συνέχεια να δυσκολεύεστε να σταματήσετε τα δάκρυα».
Το κλάμα, ωστόσο, μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες και τα άτομα με κατάθλιψη δεν παρουσιάζουν πάντα υπερβολικό κλάμα. Ωστόσο, μια μελέτη του 2014 έδειξε ότι τα άτομα με κατάθλιψη μπορεί να έχουν διαφορετικό μοτίβο κλάματος, συχνά με λιγότερη συναισθηματική εκτόνωση και μεγαλύτερη πιθανότητα να κλάψουν σε απόκριση σε φαινομενικά ασήμαντα ερεθίσματα, σε σύγκριση με τα άτομα που δεν πάσχουν από κατάθλιψη.
Τι να κάνετε αν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας στα παραπάνω
Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να πάσχετε από κατάθλιψη, ξεκινήστε εξετάζοντας προσεκτικά τυχόν ενοχλητικές σκέψεις και συναισθήματα που έχετε, καθώς και τυχόν συμπεριφορές που σας κάνουν να νιώθετε ότι έχετε κολλήσει, προτείνει η κλινική ψυχολόγος Δρ. Stephanie J. Wong, Ph.D.
Σε μια κλίμακα από το 1 έως το 10, με το 1 να είναι το λιγότερο έντονο και το 10 το πιο έντονο, βαθμολογήστε την ένταση αυτών των σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών. Εάν ένα ή περισσότερα από αυτά είναι έντονα και επηρεάζουν αρνητικά σημαντικές πτυχές της ζωής σας, σκεφτείτε να τα συζητήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Διαβάστε επίσης
Το κατακόκκινο αντιοξειδωτικό που καταπολεμά την κατάθλιψη και βελτιώνει τη διάθεση
Κατάθλιψη: 7 σιωπηλά σημάδια ότι κάποιος είναι βαθιά δυστυχισμένος και το κρύβει
