Η επίδραση της Σελήνης στη Γη είναι αδιαμφισβήτητη. Η βαρυτική της έλξη καθορίζει την άμπωτη και την παλίρροια και διαμορφώνει τους ρυθμούς του πλανήτη μας. Έως τώρα, ωστόσο, λιγότερο κατανοητές παρέμεναν οι επιδράσεις της Σελήνης στην ανθρώπινη καθημερινότητα.
Ερευνητές από το Julius-Maximilians-Universität Würzburg (JMU) με επικεφαλής τη χρονοβιολόγο δρ. Charlotte Förster, θέλησαν να διερευνήσουν κατά πόσο οι φάσεις της Σελήνης -από νέα σελήνη σε πανσέληνο– και η διακύμανση της φωτεινότητας επηρεάζουν την ανθρώπινη βιολογία. Τα αποτελέσματα της μελέτης τους, που δημοσιεύονται στο Science Advances, υποδηλώνουν ότι το τεχνητό φως -κυρίως αυτό που προέρχεται από LED και ψηφιακές οθόνες– μπορεί να διαταράξει τον φυσικό συγχρονισμό του σεληνιακού με τον εμμηνορροϊκό κύκλο.
Photo: Shutterstock
Τι δείχνει η παρακολούθηση των εμμηνορροϊκών κύκλων κατά τη διάρκεια δεκαετιών
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δεκαετίες καταγραφών εμμηνορροϊκών κύκλων, για να διερευνήσει πιθανές συνδέσεις με τη Σελήνη. Τα ευρήματά τους αποκαλύπτουν ένα εντυπωσιακό μοτίβο: Οι γυναίκες των οποίων οι κύκλοι καταγράφηκαν πριν από το 2010 -δηλαδή πριν την ευρεία υιοθέτηση του φωτισμού LED και των smartphones– έτειναν να παρουσιάζουν εμμηνορροϊκούς κύκλους που συνάδουν στενά με τις φάσεις της Σελήνης. Μετά το 2010, η αντιστοιχία αυτή εξαφανίζεται στον μεγαλύτερο βαθμό, με εξαίρεση τον Ιανουάριο, όταν οι βαρυτικές δυνάμεις μεταξύ της σελήνης, του ήλιου και της Γης φτάνουν στο αποκορύφωμά τους.
«Οι άνθρωποι φαίνεται να έχουν ένα «εσωτερικό σεληνιακό ρολόι», το οποίο συγχρονίζεται με το φυσικό φως της νύχτας και τις βαρυτικές δυνάμεις. Ωστόσο, ο σύγχρονος τεχνητός φωτισμός διαταράσσει αυτή τη σύνδεση», εξηγεί η δρ. Förster.
Το εσωτερικό σεληνιακό ρολόι
Πολλά είδη συγχρονίζουν τις αναπαραγωγικές συμπεριφορές τους με τις φάσεις της σελήνης, για να βελτιστοποιήσουν τη γονιμότητα. Άλλωστε, ο ανθρώπινος εμμηνορροϊκός κύκλος, με μέσο όρο περίπου 29,5 ημέρες, ταιριάζει στενά με τον σεληνιακό. Προηγούμενες μελέτες έχουν υποδείξει περιόδους προσωρινού συγχρονισμού.
Οι μηχανισμοί πίσω από το ανθρώπινο σεληνιακό ρολόι παραμένουν ασαφείς, ωστόσο τα ευρήματα της ομάδας συνάδουν με άλλες έρευνες στον τομέα του ύπνου και της ψυχιατρικής. Για παράδειγμα, μελέτες των χρονοβιολόγων Christian Cajochen και Horacio de la Iglesia δείχνουν ότι οι άνθρωποι -συμπεριλαμβανομένων των κατοίκων των πόλεων- κοιμούνται λιγότερο κατά τη διάρκεια της πανσελήνου και της νέας σελήνης. Επιπλέον, ο ψυχίατρος Thomas Wehr παρατήρησε ότι τα άτομα με διπολική διαταραχή είναι πιο επιρρεπή σε διακυμάνσεις της διάθεσης κατά τη διάρκεια αυτών των σεληνιακών φάσεων.
Τεχνητό φως: Ένας σύγχρονος διαταράκτης
Η ομάδα του Würzburg καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι είναι ευαίσθητοι όχι μόνο στο φως του φεγγαριού, αλλά ενδεχομένως και στους κύκλους της σεληνιακής βαρύτητας. Ωστόσο, ο τεχνητός φωτισμός φαίνεται να παρεμβαίνει σε αυτόν τον φυσικό συγχρονισμό. Η αυξημένη έκθεση σε τεχνητό φως, ιδιαίτερα σε LED υψηλής ενέργειας, πλούσιο σε μπλε φως, μειώνει την ευθυγράμμιση μεταξύ των εμμηνορροϊκών και σεληνιακών κύκλων, συντομεύοντας μάλιστα τη διάρκεια του κύκλου και μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες συγχρονισμού.
«Τα LED μας επηρεάζουν περισσότερο από τις παλαιότερες πηγές φωτός, επειδή τα μάτια μας είναι πολύ ευαίσθητα στο μπλε φως. Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί η σύγχρονη τεχνολογία έχει τόσο έντονη επίδραση», υπογραμμίζει η δρ. Förster.
Επιπτώσεις στη γονιμότητα και την υγεία
Η διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου μπορεί να χρησιμεύσει ως δείκτης της γυναικείας γονιμότητας, που εξαρτάται από την ηλικία. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το τεχνητό φως επηρεάζει την κανονικότητα του κύκλου θα μπορούσε να συμβάλει στην έρευνα στον τομέα της αναπαραγωγικής υγείας, της γονιμότητας και της αντισύλληψης.
«Τα ευρήματα θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα την ανθρώπινη φυσιολογία, τη συμπεριφορά και την αναπαραγωγική υγεία στο πλαίσιο του σύγχρονου φωτισμού», καταλήγει η δρ. Förster.
Διαβάστε επίσης
Εφηβεία: Η συνήθεια που φέρνει αργοπορημένα την πρώτη περίοδο στα κορίτσια
«Έξυπνη» συσκευή κάνει τσεκ απ στην έμμηνο ρύση – Μπορεί να ενσωματωθεί στη σερβιέτα
Άσκηση: Πόσο την επηρεάζει η φάση του μηνιαίου κύκλου – Μελέτη απαντά
