Θα μπορούσε η λαχτάρα μας για σοκολάτα να προμηνύει κάτι πολύ σοβαρότερο για την υγεία μας, όπως η εκδήλωση καρκίνου; Αν και ακούγεται καθησυχαστικό, με δεδομένες τις όλο και συχνότερες διαγνώσεις σε νεαρότερες ηλικίες, ένας καθηγητής συνιστά να διαβάσουμε προσεκτικά ανάμεσα στις γραμμές τέτοιων ειδήσεων, καθώς απλουστεύεται η ίδια η επιστημονική πραγματικότητα.
«Ενώ ο καρκίνος μπορεί να αλλάξει την όρεξη και τη γεύση, δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία ότι μια ξαφνική επιθυμία, όπως μια απότομη εμμονή στα γλυκά, αποτελεί αξιόπιστο προειδοποιητικό σήμα για μη διαγνωσμένο καρκίνο» εξηγεί ο Δρ. Justin Stebbing, Καθηγητής Βιοϊατρικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin.
Όπως διευκρινίζει στο άρθρο του στο The Conversation, πρόκειται μόνο για κλινικές παρατηρήσεις. Ορισμένοι ασθενείς με καρκίνο αναφέρουν όντως αλλαγές στη γεύση και την όρεξη. Σε παλαιότερες μελέτες περιπτώσεων, οι ασθενείς περιέγραψαν δραματικές αλλαγές – το τσάι ξαφνικά είχε απαίσια γεύση ή τα αγαπημένα τους φαγητά γίνονταν απωθητικά – μερικές φορές πριν από τη διάγνωση ή άλλες φορές μετά την έναρξη της θεραπείας.
«Αυτές οι περιγραφές φαίνονται πειστικές, αλλά δεν σχεδιάστηκαν ποτέ για να αποδείξουν ότι μια συγκεκριμένη λιγούρα προβλέπει αξιόπιστα τον καρκίνο. Δείχνουν ότι ο καρκίνος μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο γευόμαστε και τρώμε, όχι ότι ένα μόνο σύμπτωμα μπορεί να αντικαταστήσει τη σωστή διάγνωση» συμπληρώνει.
Οι σύγχρονες μελέτες
Το πιο πρόσφατο ερευνητικό υλικό παρουσιάζει μια πιο σύνθετη εικόνα. Οι μελέτες που εξετάζουν την αλλαγή στη διατροφική συμπεριφορά σε σχέση με τον καρκίνο καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αλλαγών: λιγούρες για συγκεκριμένα τρόφιμα, αποστροφή για άλλα, συναισθηματική κατανάλωση τροφής και αλλαγές στην όρεξη που σχετίζονται με τη θεραπεία
Αυτές οι μελέτες εξετάζουν διαφορετικούς τύπους καρκίνου, στάδια και χρονικά σημεία – πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία. Η γενική ιδέα είναι ότι η διατροφική συμπεριφορά μπορεί να αλλάξει στο πλαίσιο του καρκίνου, επηρεαζόμενη από τη βιολογία (φλεγμονή και μεταβολισμός), τη φυσιολογία (αλλαγές στη γεύση και την όσφρηση) και την ψυχολογία (άγχος και διάθεση), επισημαίνει ο καθηγητής.
Παρόλα αυτά, δεν παρατηρείται ένα συγκεκριμένο μοτίβο επιθυμίας που προειδοποιεί αξιόπιστα για καρκίνο σε υγιείς ανθρώπους. Εν ολίγοις, σύμφωνα με τον ειδικό, οι αλλαγές στην όρεξη μπορεί να αποτελούν μέρος της ιστορίας του καρκίνου, αλλά δεν αποτελεί μια διαγνωστική παράκαμψη. Άλλωστε οι αλλαγές στην όρεξη δεν είναι πάντα αφύσικες. Πολλοί συνηθισμένοι παράγοντες επηρεάζουν το τι είναι νόστιμο και τι θέλει το σώμα, όπως τα φάρμακα, η εγκυμοσύνη, το άγχος, η διακοπή του καπνίσματος και η αναιμία. Μια ξαφνική προτίμηση για ένα συγκεκριμένο φαγητό μπορεί να είναι ενδιαφέρουσα, αλλά σπάνια υποδηλώνει μια μοναδική αιτία. Γι’ αυτό οι γιατροί αναζητούν ομάδες συμπτωμάτων και διαρκή μοτίβα αντί να βγάζουν συμπεράσματα από μια μεμονωμένη αλλαγή.
Τι γίνεται με τον πάγο;
Μια είναι η εξαίρεση στον παραπάνω κανόνα: το μάσημα του πάγου. Η παγοφαγία μπορεί να υποδηλώνει έλλειψη σιδήρου, η οποία έχει θεραπεύσιμες αιτίες που πρέπει να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν. Παρόλα αυτά, αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από τους ισχυρισμούς ότι οι όγκοι προκαλούν λαχτάρα για κάτι γλυκό.
Ο σίδηρος θεωρείται απαραίτητος για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης, η οποία μεταφέρει οξυγόνο στα ερυθρά αιμοσφαίρια, και παίζει ευρύτερο ρόλο στην ενέργεια και την ανοσολογική λειτουργία. Όταν τα επίπεδα μειώνονται, τα συμπτώματα είναι συχνά ασαφή: επίμονη κόπωση παρά τον επαρκή ύπνο, δυσανεξία στην άσκηση, δύσπνοια και πονοκεφάλους, μεταξύ άλλων. Αυτά τα συμπτώματα συμπίπτουν με πολλές άλλες καταστάσεις, γι’ αυτό είναι σημαντικό να γίνονται εξετάσεις και όχι εικασίες.
Πότε θα πρέπει (πραγματικά) να ανησυχήσετε για τις αλλαγές στην όρεξη
Για την αποφυγή πανικού, ο καθηγητής δίνει έναν εύκολο οδηγό για να παρακολουθήσετε τις αλλαγές στην όρεξη:
- Αντιμετωπίστε τις νέες, επίμονες και ανεξήγητες αλλαγές στη γεύση ή την όρεξη ως αξιοσημείωτες – χωρίς να πανικοβάλλεστε.
- Εξετάστε την πλήρη εικόνα: άλλα συμπτώματα, πρόσφατες ασθένειες, φάρμακα, άγχος και γενική κατάσταση υγείας.
- Εάν εμφανιστεί συμπεριφορά όπως το μάσημα πάγου ή η κόπωση γίνει επίμονη, είναι λογικό να ελέγξετε για έλλειψη σιδήρου.
- Όσον αφορά στον κίνδυνο καρκίνου, βασιστείτε σε καθιερωμένα προειδοποιητικά σημάδια και εξετάσεις προληπτικού ελέγχου. Η ανεξήγητη απώλεια βάρους, η ασυνήθιστη αιμορραγία, οι αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, οι δυσκολίες κατάποσης, ανεξήγητα εξογκώματα και οι εξετάσεις αποκαλύπτουν πολύ περισσότερες πληροφορίες από τις αλλαγές στην όρεξη.
Συμπεράσματα
Όπως καταλήγει ο καθηγητής, εάν κάτι δεν φαίνεται σωστό και παραμένει έτσι – είτε πρόκειται για μια νέα αποστροφή προς αγαπημένα τρόφιμα, μια περίεργη εμμονή που δεν φεύγει ή συνεχές μάσημα πάγου – το επόμενο βήμα δεν είναι να αναζητήσετε αυτά τα συμπτώματα στο Google. Αντ’ αυτού, συμβουλευτείτε έναν γιατρό.
Διαβάστε επίσης
Λαιμαργία: Η κίνηση-κλειδί που βάζει φρένο στις λιγούρες
