Για τους περισσότερους ανθρώπους, το να σηκωθούν όρθιοι δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Για κάποιους, όμως, αυτή η απλή αλλαγή θέσης μπορεί να προκαλέσει ξαφνική αύξηση των παλμών, ζάλη, αίσθημα λιποθυμίας και έντονη κόπωση. Πρόκειται για το σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας (Postural Orthostatic Tachycardia Syndrome ή POTS), μια σπάνια αλλά ιδιαίτερα δυσάρεστη διαταραχή του αυτόνομου νευρικού συστήματος, η οποία δυσχεραίνει σημαντικά την καθημερινότητα των πασχόντων.
Καθώς μέχρι σήμερα δεν υπήρχε στοχευμένη θεραπεία που να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα συμπτώματα, νέα πιλοτική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Cardiovascular Pharmacology, δείχνει ότι η ιβαμπραδίνη (φάρμακο που χρησιμοποιείται ήδη για την καρδιακή ανεπάρκεια), ενδέχεται να μειώσει τους παλμούς χωρίς να επηρεάζει την αρτηριακή πίεση, προσφέροντας ανακούφιση στους ασθενείς.
Τι είναι το σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας
Με τα υπάρχοντα δεδομένα, φαίνεται ότι επηρεάζει λιγότερο από το 1% του πληθυσμού και χαρακτηρίζεται από υπερβολική αύξηση του καρδιακού ρυθμού κατά την όρθια στάση: συνήθως πάνω από 30 παλμούς το λεπτό. Η ταχυκαρδία συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα όπως αίσθημα παλμών, ζάλη, πόνος στο στήθος, έντονη κόπωση, ακόμα και ενδείξεις που θυμίζουν κρίση πανικού.
Η διάγνωση δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση, καθώς τα συμπτώματα συχνά αποδίδονται και σε άλλες παθήσεις. «Ο γιατρός πρωτοβάθμιας φροντίδας μπορεί να μην είναι εξοικειωμένος με το συγκεκριμένο σύνδρομο. Ο καρδιολόγος θεωρεί ότι δεν είναι καρδιολογικό πρόβλημα -και έχει δίκιο. Από την πλευρά του, ο νευρολόγος λέει ότι δεν εντοπίζεται εγκεφαλικό ζήτημα -και έχει επίσης δίκιο. Πρόκειται περισσότερο για ζήτημα ‘λογισμικού’ παρά ‘υλικού’» εξηγεί ο Δρ. Antonio Abbate, επικεφαλής ερευνητής και καρδιολόγος από το University of Virginia Health.
Γιατί επιλέχθηκε η ιβαμπραδίνη – Τι έδειξε η μελέτη
Η ιβαμπραδίνη είναι γνωστή για την ικανότητά της να μειώνει τον καρδιακό ρυθμό χωρίς να επηρεάζει την αρτηριακή πίεση, γεγονός που την καθιστά ιδανική υποψήφιο για την αντιμετώπιση της υπερβολικής ταχυκαρδίας του συνδρόμου.
Οι ερευνητές εξέτασαν τη συγκεκριμένη υπόθεση στη παρούσα πιλοτική μελέτη, όπου συμμετείχαν 10 ασθενείς (8 γυναίκες, μέση ηλικία 28 ετών) με διαγνωσμένο σύνδρομο. Πριν από τη θεραπεία, η αύξηση του καρδιακού ρυθμού κατά την όρθια στάση ήταν κατά μέσο όρο 40 παλμοί το λεπτό (εύρος 30-70). Μετά τη χορήγηση ιβαμπραδίνης, η αύξηση περιορίστηκε στους 15 παλμούς (εύρος 8-19).
Η βελτίωση δεν φάνηκε μόνο στους παλμούς: το Malmö score, που αποτυπώνει τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, έπεσε από 86 μονάδες (εύρος 74-92) σε 39 (εύρος 32-66). Οι ασθενείς ανέφεραν 69% λιγότερη αίσθηση λιποθυμίας και 66% λιγότερο πόνο στο στήθος, ενώ η αρτηριακή πίεση έμεινε σταθερή.
«Τα δεδομένα δείχνουν ότι η ακατάλληλη αύξηση του καρδιακού ρυθμού είναι ο βασικός λόγος που οι ασθενείς αισθάνονται δυσφορία. Αν τον μειώσουμε, χωρίς να πειράξουμε την πίεση, η ποιότητα ζωής μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά» συμπλήρωσε ο Δρ. Abbate.
Πιθανός μηχανισμός δράσης και επόμενα βήματα
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι στους ασθενείς με το σύνδρομο, η όρθια στάση προκαλεί υπερβολική έκκριση νορεπινεφρίνης (ορμόνης του στρες). Η ταχυκαρδία που ακολουθεί γίνεται αντιληπτή από τον εγκέφαλο ως «σήμα κινδύνου», γεγονός που ενισχύει ακόμα περισσότερο την παραγωγή νορεπινεφρίνης, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που μοιάζει με κρίση πανικού. «Όταν ο καρδιακός ρυθμός ελέγχεται με ιβαμπραδίνη, ο κύκλος αναστέλλεται και οι ασθενείς αισθάνονται καλύτερα» ανέφερε ο Δρ. Abbate.
Παρότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, η μελέτη ήταν μικρής κλίμακας και χρειάζονται μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα και να γίνει κατανοητή η παθοφυσιολογία του συνδρόμου. Οι επιστήμονες υποπτεύονται πάντως ότι ο υψηλός καρδιακός ρυθμός μπορεί να είναι βασικός παράγοντας των συμπτωμάτων και όχι απλώς δευτερογενής αντίδραση, ανοίγοντας τον δρόμο για την επίτευξη στοχευμένων θεραπειών.
Διαβάστε επίσης
Ποιο είναι το σύνδρομο με το οποίο διαγνώστηκε η κόρη της Κριστίνα Άπλγκεϊτ – Ο καρδιολόγος εξηγεί
Σηκωθήκατε απότομα και ζαλιστήκατε; Είναι πιθανό να κινδυνεύετε από αυτή τη σοβαρή νόσο
