Η δυσκολία στην κατάποση, γνωστή στην ιατρική κοινότητα με τον όρο «δυσφαγία», ενδέχεται να αποτελεί σύμπτωμα σοβαρών υποκείμενων παθήσεων, όπως είναι ο καρκίνος, οι πνευμονοπάθειες ή η άνοια. Για τη διαπίστωση της παρουσίας δυσφαγίας σε έναν ασθενή, αξιοποιείται – μεταξύ άλλων – η τεχνική που φέρει την ονομασία «Δοκιμασία Επαναλαμβανόμενης Κατάποσης Σάλιου» (Repetitive Saliva Swallow Test).
Πρόκειται για μία απλή αλλά ιδιαίτερα σημαντική δοκιμασία, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί και στο σπίτι. Ο εξεταζόμενος καλείται να καταπιεί – χωρίς τη κατανάλωση τροφής ή ροφημάτων – όσες περισσότερες φορές δύναται, εντός 30 δευτερολέπτων.
Πόσες καταπόσεις εντός 30″ θεωρούνται ενδεικτικές φυσιολογικής λειτουργίας;
Σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα μελέτη επί του θέματος, η οποία πραγματοποιήθηκε από Ισραηλινούς ιατρούς και δημοσιεύθηκε στο Dysphagia, καθορίστηκαν τα όρια των φυσιολογικών τιμών ανά ηλικιακή ομάδα. Συνολικά συμμετείχαν 280 υγιείς ενήλικες (ίσος αριθμός ανδρών και γυναικών, ηλικίας 20-90 ετών), ενώ τα αποτελέσματα ανέδειξαν την παρακάτω κατανομή:
- Ενήλικες 20 έως 39 ετών: σχεδόν 8,5 φορές
- Ενήλικες 40 ετών και άνω: 8 φορές
- Ενήλικες 50 ετών και άνω: 7 φορές
- Ενήλικες 60 ετών και άνω: λίγο κάτω από 6 έως 7 φορές
- Ενήλικες 70 ετών και άνω: 6 φορές
- Ενήλικες 80 ετών και άνω: 3 έως 4 φορές
Άτομα που αποτυγχάνουν να φτάσουν τον προτεινόμενο αριθμό καταπόσεων για την ηλικιακή τους ομάδα, καλό είναι να υποβληθούν σε περαιτέρω ιατρική διερεύνηση, καθώς ενδέχεται να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως αναπνευστικές παθήσεις ή ορισμένες μορφές καρκίνου.
Οι ερευνητές τόνισαν ότι η εν λόγω μελέτη καθιστά σαφές πως το εύρος των φυσιολογικών τιμών είναι μεγαλύτερο από ό,τι είχε θεωρηθεί σε προηγούμενες έρευνες. Μέχρι πρότινος, ο καθορισμένος βασικός δείκτης για τη Δοκιμασία Επαναλαμβανόμενης Κατάποσης Σάλιου ανερχόταν στις 3 καταπόσεις για όλους τους ενήλικες, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Επιπλέον, σημειώθηκε σημαντική διακύμανση μεταξύ των φύλων, με τους άνδρες να επιτυγχάνουν κατά μέσο όρο 7,6 καταπόσεις, έναντι 6,5 των γυναικών. Ωστόσο, η διαφορά αυτή χρήζει περαιτέρω επιστημονικής διερεύνησης.
Με ποιες παθήσεις έχει συσχετιστεί η δυσφαγία;
Η μείωση της ικανότητας κατάποσης με την πρόοδο της ηλικίας αποδίδεται στις φυσιολογικές αλλαγές των μυών του λαιμού και της περιοχής του φάρυγγα, όπως παρατηρούν οι επιστήμονες. Το εύρημα αυτό αναδεικνύει τη σημασία της προσαρμογής των διαγνωστικών εργαλείων στις μεταβολές που επιφέρει η γήρανση.
Η δυσφαγία σπανίως αποτελεί αυτόνομη πάθηση και πιο συχνά λειτουργεί ως προειδοποιητικό σύμπτωμα άλλων ιατρικών καταστάσεων. Σύμφωνα με το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας (NHS), τα αίτια ενδέχεται να κυμαίνονται από ήπιες ενοχλήσεις – όπως η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση – έως σοβαρές παθολογικές καταστάσεις, όπως ο καρκίνος του στόματος ή του οισοφάγου, η άνοια και οι πνευμονικές ασθένειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι προβλήματα κατάποσης είχαν συνδεθεί και με τον καρκίνο του λαιμού, από τον οποίο απεβίωσε ο διάσημος ηθοποιός Βαλ Κίλμερ, γνωστός για τους ρόλους του στο Top Gun, Batman και The Doors.
Παρά το μεγάλο εύρος του δείγματος, οι συντάκτες αναγνώρισαν ορισμένους περιορισμούς. Αν και οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν ως προς τη γενική τους υγεία προ της ένταξής τους, δεν πραγματοποιήθηκαν ενδελεχείς διαγνωστικές εξετάσεις. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα συμμετοχής ατόμων με αδιάγνωστες παθολογικές καταστάσεις. Επιπλέον, η δοκιμασία πραγματοποιήθηκε μία μόνο φορά, χωρίς να ληφθεί υπόψη αν οι συμμετέχοντες είχαν προηγουμένως καταναλώσει φαγητό ή ρόφημα, παράγοντας που θα μπορούσε να επηρεάσει τα αποτελέσματα.
Διαβάστε επίσης
Δυσφαγία: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις διαταραχές κατάποσης
Έντερο: Τέσσερα προβλήματα που προειδοποιούν 5 χρόνια νωρίτερα για αυτή τη σοβαρή νόσο
Είμαστε «εθισμένοι» με αυτά τα φάρμακα για το στομάχι – Ένας γιατρός προειδοποιεί
