Από την αρχαιότητα οι φιλόσοφοι είχαν αναγνωρίσει τη σημασία της κοινωνικοποίησης, με τον Αριστοτέλη να χαρακτηρίζει τον άνθρωπο ως «ζώον πολιτικόν». Το περιμένατε, όμως, ότι ως κοινωνικό είδος, χρειαζόμαστε τους άλλους ανθρώπους για να επιβιώσουμε;
Mια νεότερη μελέτη, επισημαίνει πως οι κοινωνικές συναναστροφές είναι τόσο σημαντικές για την ευεξία μας, όσο και το φαγητό που πρέπει να καταναλώσουμε για να μην πεθάνουμε!
Ειδικότερα, όταν περνάμε μεγάλα διαστήματα αφαγίας, ακολουθεί μια σειρά βιολογικών διεργασιών, που δημιουργούν ένα αίσθημα λαχτάρας που το αναγνωρίζουμε ως πείνα. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα ερευνητικά στοιχεία, η έλλειψη κοινωνικής επαφής προκαλεί στον εγκέφαλό μας μια αντίδραση λαχτάρας συγκρίσιμη με την πείνα, η οποία μας παρακινεί να επανασυνδεθούμε.
Όλα αυτά εξηγούνται με τη σχετική υπόθεση στην ψυχολογία, της «κοινωνικής ομοιόστασης», κατά την οποία υπάρχει ένα σύστημα που ρυθμίζει αυτόνομα την ανάγκη μας για κοινωνική επαφή, όπως το σύστημα της ομοιόστασης του σώματος διατηρεί σχετικά σταθερές τις συνθήκες στο εσωτερικό του ανεξάρτητα από τις συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος.
Πώς μεταφράζονται όλα αυτά στην καθημερινή μας ζωή;
Για να διερευνήσουν περαιτέρω οι ερευνητές τις ψυχολογικές αντιδράσεις στην κοινωνική απομόνωση, έκαναν μια σύγκριση σε δύο πλαίσια: σε συνθήκες εργαστηρίου και σε πραγματικές συνθήκες, κατά τη διάρκεια των lockdowns.
Στην έρευνά τους, συμπεριέλαβαν 30 γυναίκες, οι οποίες σε τρεις διαφορετικές ημέρες περνούσαν οκτώ ώρες χωρίς κοινωνική επαφή ή χωρίς φαγητό ή και με κοινωνική επαφή και φαγητό. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, καταγραφόταν το στρες, η διάθεση και η κούραση που ένιωθαν μέσω του καρδιακού τους ρυθμού και των επιπέδων της κορτιζόλης.
Προκειμένου να επικυρωθούν τα αποτελέσματα της εργαστηριακής μελέτης, αυτά συγκρίθηκαν με μετρήσεις από μια μελέτη που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του lockdown στην Αυστρία και στην Ιταλία την άνοιξη του 2020. Από τη μελέτη αυτή, χρησιμοποίησαν δεδομένα από 87 συμμετέχοντες που είχαν περάσει τουλάχιστον ένα οκτάωρο σε απομόνωση και των οποίων το στρες και οι επιπτώσεις στη συμπεριφορά αξιολογήθηκαν με τις ίδιες μετρήσεις αρκετές φορές την ημέρα για μια εβδομάδα.
«Στην εργαστηριακή μελέτη, διαπιστώσαμε εντυπωσιακές ομοιότητες μεταξύ της κοινωνικής απομόνωσης και της στέρησης τροφής. Και στις δύο καταστάσεις, οι συμμετέχοντες είχαν χαμηλά επίπεδα ενέργειας και αυξημένη κόπωση, γεγονός που προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι η στέρηση τροφής μας κάνει κυριολεκτικά να χάνουμε ενέργεια, ενώ η κοινωνική απομόνωση θα περιμέναμε ότι δε θα είχε την ίδια επίπτωση» εξηγούν οι συγγραφείς Ana Stijovic και Paul Forbes.
Τα ευρήματα αυτά επιβεβαιώθηκαν και από τα δεδομένα που προέκυψαν από το lockdown, καθώς όσοι ζούσαν μόνοι τους και ήταν πιο εξωστρεφείς ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα ενέργειας τις ημέρες κατά τις οποίες ήταν απομονωμένοι, σε σύγκριση με τις ημέρες κατά τις οποίες είχαν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
Οι συγγραφείς προτείνουν ότι η μειωμένη ενέργεια μπορεί να αποτελεί μέρος της ομοιοστατικής μας αντίδρασης στην έλλειψη κοινωνικής επαφής και πιθανό πρόδρομο ορισμένων πιο αρνητικών επιπτώσεων της μακροχρόνιας κοινωνικής απομόνωσης.
Διαβάστε ακόμη:
Χωρισμός και Μοναξιά: Ποιοι υποφέρουν περισσότερο – Πόσο κινδυνεύει η υγεία τους
Είστε 60αρης; Αντιμετωπίστε τον παράγοντα που σας «κλέβει» 5 χρόνια ζωής
