Η αξία του εμβολιασμού τονίσθηκε ιδιαίτερα από την ομιλία του Αθανάσιου Μίχου, Καθηγητή Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Α’ Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», με έμφαση στη σημασία του για τα παιδιά και τους εφήβους και αναφορικά με τη διασφάλιση της δημόσιας και ατομικής υγείας.

Γιατί χρειαζόμαστε εμβολιαστικούς στόχους; Όπως τόνισε ο κύριος Μίχος, μέσω του εμβολιασμού «προλαμβάνονται η νόσηση, οι επιπλοκές ή ο θάνατος για περισσότερες από 20 απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις, όπως η ιλαρά, ενώ αποτρέπονται 4 εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο με τον εμβολιασμό της παιδικής ηλικίας. Έχει μάλιστα υπολογιστεί ότι μεταξύ 2021 και 2030 περισσότεροι από 50 εκατομμύρια θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού». Ένας αστάθμητος παράγοντες που θα μπορούσε να ανακόψει αυτή την πορεία είναι οι ταραχές, όπως οι πόλεμοι, επισημαίνει ο κύριος Μίχος.

Η υψηλή εμβολιαστική κάλυψη ανάλογα με το εμβόλιο παρέχει συνολική προστασία, σύμφωνα με τον κύριο Μίχο, καθώς «εξασφαλίζει προστασία όχι μόνο στο άτομο που εμβολιάζεται αλλά και σε ευπαθείς ομάδες όπως τα νεογνά που ακόμη δεν έχει ωριμάσει το ανοσοποιητικό και δεν έχουν εμβολιασθεί πλήρως, σε υπερήλικες που έχουν ανοσογήρανση, σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή λόγω νοσήματος ή λήψης θεραπείας ή ακόμη και σε αυτούς που για διάφορους λόγους αρνούνται να εμβολιαστούν, καθώς όσοι εμβολιάζονται προστατεύουν κι αυτούς».

Εάν οι εμβολιαστικοί στόχοι δεν επιτευχθούν, μπορούν να εμφανιστούν νοσήματα που έχουν εξαφανιστεί. Το εμβολιαστικό πρόγραμμα της κάθε χώρας θα στεφθεί με επιτυχία, όταν συνυπολογιστούν η επίπτωση των λοιμωδών νοσημάτων, διαφορετικά επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, καθώς και το κόστος-όφελος για τη δημόσια υγεία, σύμφωνα με τον καθηγητή.

Πώς θα γίνουν εφικτοί οι εμβολιαστικοί στόχοι

Μέσα στην πανδημία, σύμφωνα με τον κύριο Μίχο «γυρίσαμε 30 χρόνια πίσω όσον αφορά τα ποσοστά των εμβολιασμών, πχ σε εφήβους και παιδιά κάτω των πέντε ετών». Κοιτώντας στο σήμερα, οι στόχοι θα πρέπει να είναι εφικτοί και ρεαλιστικοί, όπως για παράδειγμα ένας πενταετής στόχος, πχ θα μπορούσε να είναι εφικτός.

Δυστυχώς, στην Ελλάδα παρότι υπάρχουν σαφείς εμβολιαστικοί στόχοι δεν υπάρχουν δημόσια στοιχεία εμβολιαστικής κάλυψης ανά εμβόλιο δεν υπάρχουν ώστε να ληφθούν αποφάσεις για το τι παρεμβάσεις απαιτείται να γίνουν. Εάν πέσει πχ η εμβολιαστική κάλυψη ιλαράς, θα υπάρχει πιθανόν εμφάνιση της νόσου. Γι’ αυτό ο κύριος Μίχος προτείνει:

  • να ενεργοποιηθούν πλήρως τα συστήματα καταγραφής της εμβολιαστικής κάλυψης παιδιών, εφήβων και ενηλίκων μέσω των βάσεων δεδομένων που ήδη υπάρχουν στην ΗΔΙΚΑ
  • να αναλυθούν άμεσα τα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού ανά περιοχή και εμβόλιο και να είναι δημόσια διαθέσιμα, αλλά και να χρησιμοποιηθούν τα ηλεκτρονικά βιβλιάρια υγείας
  • να παρακολουθηθούν και να δημοσιοποιούνται κάθε χρόνο τα επίπεδα της εμβολιαστικής του πληθυσμού
  • να αξιολογηθούν οι πολιτικές δημόσιας υγείας που αποφασίζονται για την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης μέσω δεικτών ποιότητας που αφορούν νοσηλείες
  • να διευκολυνθεί η πρόσβαση και η ενημέρωση για τα εμβόλια σε ευπαθείς κοινωνικοοικονομικά ομάδες ώστε να μην υπάρχουν διαφορές στην εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού που αποτελούν εστίες επιδημιών. Το ίδιο ισχύει και για ομάδες, όπως οι έφηβοι, οι οποίοι θα μπορούσαν να ενημερώνονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που είναι ιδιαίτερα διάσημα στις νεότερες γενιές.

Όπως καταλήγει ο καθηγητής, «μόνο εάν έχουμε τα δεδομένα και γνωρίζουμε που βρισκόμαστε, αλλά και που θα θέλαμε να φτάσουμε, θα μπορούσαμε να μιλάμε για βιώσιμη πολιτική εμβολιαστικών στόχων».