*Για το θέμα μιλάει η Φλώρα Λουκιανού Κλινική Διαιτολόγος – Αθλητική Διατροφολόγος
H Φλώρα Λουκιανού, Κλινική Διαιτολόγος – Αθλητική Διατροφολόγος
Στην εποχή μας, τα διατροφικά trends είναι πολλά και, χάρη στα social media, διαρκώς πληθαίνουν. Ωστόσο οι διάφορες διατροφικές τάσεις παρότι υπόσχονται ευεξία, δεν είναι κατάλληλες για όλους, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να κρύβουν κινδύνους. Επομένως είναι σημαντικό να ενημερωνόμαστε σωστά, να αποφεύγουμε υπερβολές και να συμβουλευόμαστε ειδικούς πριν υιοθετήσουμε οποιοδήποτε διατροφικό πλάνο της μόδας. Ας δούμε με τη βοήθεια της κλινικής διαιτολόγου – αθλητικής διατροφολόγου κυρίας Φλώρας Λουκιανού ποια είναι τα πιο δημοφιλή διατροφικά μοντέλα σήμερα, τι ισχύει για καθένα από αυτά και σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται προσοχή.
Η μόδα του fasting
Η διαλειμματική νηστεία είναι μία από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους απώλειας βάρους που κάνει θραύση στο ΤikTok και τα άλλα social media. Βασίζεται στην εναλλαγή μεταξύ περιόδων νηστείας και περιόδων κατανάλωσης τροφής, χωρίς να περιορίζονται συγκεκριμένα τρόφιμα, αλλά μόνο το χρονικό πλαίσιο των γευμάτων.
Οι πιο δημοφιλείς μορφές της διαλειμματικής νηστείας είναι η εναλλασσόμενη νηστεία (κάθε δεύτερη ημέρα νηστεία ή η πολύ χαμηλή πρόσληψη θερμίδων) και ο χρονικός περιορισμός πρόσληψης τροφής μέσα στην ίδια μέρα. Στη δεύτερη περίπτωση η νηστεία τύπου 16:8 είναι το πιο δημοφιλές μοντέλο fasting, στην οποία πραγματοποιείται αποχή από το φαγητό για 16 ώρες και κατανάλωση γευμάτων σε ένα χρονικό παράθυρο 8 ωρών.
Μελέτες δείχνουν ότι η διαλειμματική νηστεία μπορεί να συμβάλλει στην απώλεια βάρους, να βελτιώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
Ωστόσο, η κυρία Λουκιανού επισημαίνει ότι «οι περισσότερες μελέτες δεν δείχνουν στατιστικά σημαντικές διαφορές συγκριτικά με τις κλασικές υποθερμιδικές δίαιτες. Ακόμη χρειάζεται προσοχή, καθώς η διαλειμματική νηστεία δεν συνιστάται για άτομα με παθολογικές καταστάσεις, ιστορικό διατροφικών διαταραχών, εγκύους, θηλάζουσες και παιδιά».
Η μαγεία της Keto
Τα διάφορα post στα social media για τη δίαιτα Keto μαρτυρούν ότι η δημοφιλία της είναι πάντα ψηλά. Η κετογονική δίαιτα είναι ένα διατροφικό σχήμα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (70%) και πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες (20-50 γρ.), με στόχο να προκαλέσει κέτωση, μια μεταβολική κατάσταση κατά την οποία το σώμα χρησιμοποιεί το λίπος ως κύρια πηγή ενέργειας.
«Γνωρίζουμε ότι η κετογονική δίαιτα είναι αποτελεσματική στη διαχείριση της επιληψίας, ενώ επίσης φαίνεται να βελτιώνει τη γλυκαιμική ρύθμιση σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους, μειώνοντας την όρεξη», επισημαίνει η κυρία Λουκιανού.
Ωστόσο, η μακροχρόνια εφαρμογή της είναι δύσκολη, καθώς πρόκειται για μια πολύ περιοριστική δίαιτα που δεν μπορεί να ακολουθηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης, απαιτείται παρακολούθηση κατά την εφαρμογή της, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια φυτικών ινών, βιταμινών και αντιοξειδωτικών λόγω της χαμηλής κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και δημητριακών.
Δεν ενδείκνυται για άτομα με συγκεκριμένες παθολογίες, παιδιά, εφήβους, εγκύους, θηλάζουσες και άτομα με διατροφικές διαταραχές.
Η ισορροπία της χορτοφαγικής
Η σωστά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη για την υγεία. Εχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών, όπως καρδιακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και ορισμένες μορφές καρκίνου. Αυτό αποδίδεται συχνά στη χαμηλότερη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών και στην υψηλότερη πρόσληψη φυτικών ινών και αντιοξειδωτικών.
«Ωστόσο, αυστηρές μορφές χορτοφαγίας, όπως η vegan διατροφή, ενδέχεται να οδηγήσει σε ελλείψεις ορισμένων θρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνης B12, σιδήρου, ασβεστίου και πρωτεϊνών, ειδικά αν δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση και κατάλληλη καθοδήγηση», τονίζει η κυρία Λουκιανού.
Τι τρέχει με την carnivore;
Από τα νεότερα trend η διατροφή Carnivore βασίζεται αποκλειστικά στην κατανάλωση ζωικών προϊόντων (κρέας, αυγά, βούτυρο, τυρί) και στην πλήρη αποφυγή όλων των φυτικών τροφίμων.
Αν και υπάρχουν ισχυρισμοί για θετικά αποτελέσματα σε ορισμένες καταστάσεις, δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα για τα μακροχρόνια αποτελέσματά της, ενώ οι διατροφικές ελλείψεις που μπορεί να προκαλέσει, προβληματίζουν σύμφωνα με τη διαιτολόγο.
Πρόκειται για μια δίαιτα που στερεί τον οργανισμό από φυτικές τροφές, όπως όσπρια, λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται σοβαρές ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά, όπως φυλλικό οξύ, φυτικές ίνες, βιταμίνη C, μαγνήσιο, καθιστώντας την επικίνδυνη.
Η μόδα των υπερτροφίμων
Πολλές τροφές, όπως η σπιρουλίνα, τα gojiberries, το τσάι matcha και ο κουρκουμάς χαρακτηρίζονται συχνά ως «υπερτροφές» λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε αντιοξειδωτικά και θρεπτικά συστατικά. Αν και μπορούν να καταναλωθούν στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι καμία τροφή από μόνη της δεν είναι θαυματουργή για την υγεία. Επομένως καλό είναι να μην υποκύπτουμε στην αποκλειστική κατανάλωση μιας υπερτροφής γιατί κάτι τέτοιο δεν θα ωφελήσει την υγεία μας.
Δίαιτες detox
Από τις παλαιότερες και πλέον δημοφιλείς τάσεις, οι δίαιτες αποτοξίνωσης ή «detox diets» υπόσχονται ταχύτατη απώλεια βάρους με δραστική μείωση θερμίδων. Μπορεί να περιλαμβάνουν νηστεία ή μονοφαγία με σκοπό την αποβολή «τοξινών». Ο τρόπος που συμβάλλουν στην απώλεια βάρους είναι προκαλώντας έντονη διούρηση και αποβολή υγρών. «Αυτό οδηγεί σε προσωρινή απώλεια κιλών, τα οποία όμως επανακτώνται σε σύντομο χρονικό διάστημα», τονίζει η κυρία Λουκιανού. Επίσης συνήθως είναι πολύ χαμηλές σε πρωτεΐνη, προκαλούν διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές, στέρηση και διατροφικές ελλείψεις, ενώ δεν έχουν καμία επιστημονική βάση όπως επισημαίνει η ειδικός.
3 ερωτήσεις αξιολόγησης
Η ευκολία με την οποία μεταδίδονται πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οδηγεί συχνά στην παραπληροφόρηση. Γι’ αυτό απαιτείται ενημέρωση και κριτική αξιολόγηση. Πριν ακολουθήσετε μια διατροφική τάση είναι σημαντικό να εξετάσετε τα εξής, σύμφωνα με την κυρία Λουκιανού:
1.Επιστημονική τεκμηρίωση: Υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που την υποστηρίζουν; Η δίαιτα είναι δημοσιευμένη σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά;
2 Εξατομίκευση: Είναι κατάλληλη για τις προσωπικές σας ανάγκες; Ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός, με τις δικές του ανάγκες, προτιμήσεις και χαρακτηριστικά. Μια διατροφή που βοήθησε κάποιον δεν σημαίνει ότι μπορεί να ωφελήσει κάποιον άλλον.
3 Πηγή πληροφόρησης: Ποιος υποστηρίζει τη συγκεκριμένη διατροφική τάση; Είναι κλινικός διαιτολόγος ή γιατρός; Αν η διατροφική τάση υποστηρίζεται από άτομα που δεν είναι ειδικοί, π.χ. influencers ή TikTokers, μπορεί να συνδέεται με εμπορικά συμφέροντα, να είναι αναξιόπιστη και να θέσει σε κίνδυνο την υγεία σας.
* To θέμα δημοσιεύτηκε στο τεύχος Νο14 του ygeiamou που κυκλοφόρησε με το ΘΕΜΑ στις 2/11.
Διαβάστε επίσης
Σακουλάκια καφεΐνης: H νέα επικίνδυνη μόδα που κάνει θραύση στους εφήβους – Δείτε βίντεο
SkinnyTok: Η τάση στο TikTok που θέτει σε κίνδυνο την υγεία των νέων
