Όσο κι αν εμείς λαχταράμε ένα μπέργκερ ή μερικά κομμάτια πίτσα, άλλο τόσο ο εγκέφαλός μας εύχεται να είχαμε διαλέξει κάτι πιο υγιεινό. Η σύνδεση μεταξύ του ανθυγιεινού φαγητού και της βλάβης που δημιουργεί στον εγκέφαλο είναι ήδη γνωστή, νεότερη μελέτη όμως διεισδύει ακόμα πιο βαθιά.
Συγκεκριμένα, ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας δίνουν μια φρέσκια ματιά στο πώς το πρόχειρο φαγητό επαναπρογραμματίζει τον κόμβο μνήμης του εγκεφάλου, οδηγώντας σε κίνδυνο γνωστικών δυσλειτουργιών. Η έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στο Neuron, ανοίγει το δρόμο για έγκαιρες παρεμβάσεις που μπορούν να αποτρέψουν ακόμη και τη μακροχρόνια απώλεια μνήμης που σχετίζεται με την παχυσαρκία.
Στα άδυτα του εγκεφάλου
Με επικεφαλής την Δρα Juan Song, κύρια ερευνήτρια και καθηγήτρια φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, και τον Δρ. Taylor Landry, Ph.D., πρώτο συγγραφέα στο Τμήμα Φαρμακολογίας, η ερευνητική ομάδα, αφού εξέτασε την επίδραση μιας δίαιτας σε πειραματικά μοντέλα ποντικιών, διαπίστωσε ότι μια ειδική ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων στον ιππόκαμπο, τα λεγόμενα CCK interneurons, γίνονται υπερβολικά δραστήρια μετά από κατανάλωση τροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά λόγω της μειωμένης ικανότητας του εγκεφάλου να λαμβάνει γλυκόζη.
Αυτή η υπερδραστηριότητα διαταράσσει τον τρόπο με τον οποίο ο ιππόκαμπος επεξεργάζεται τη μνήμη, ακόμη και μετά από λίγες μόνο ημέρες μιας διατροφής πλούσιας σε λιπαρά, όπως μπεργκερ και τηγανητές πατάτες. Η εν λόγω ανακάλυψη έδειξε επίσης ότι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται PKM2, η οποία ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο τα εγκεφαλικά κύτταρα χρησιμοποιούν την ενέργεια, διαδραματίζει βασικό ρόλο σε αυτό το πρόβλημα.
«Γνωρίζαμε ότι η διατροφή και ο μεταβολισμός μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του εγκεφάλου, αλλά δεν περιμέναμε να βρούμε μια τόσο συγκεκριμένη και ευάλωτη ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων, όπως τα κύτταρα CCK interneurons στον ιππόκαμπο, τα οποία διαταράσσονται άμεσα από τη βραχυπρόθεσμη έκθεση σε διατροφή πλούσια σε λιπαρά», δήλωσε η Δρ. Song.
«Αυτό που μας εξέπληξε περισσότερο ήταν το πόσο γρήγορα αυτά τα κύτταρα άλλαξαν τη δραστηριότητά τους σε απόκριση στη μειωμένη διαθεσιμότητα γλυκόζης και το πόσο αυτή η αλλαγή από μόνη της ήταν αρκετή για να βλάψει τη μνήμη» συμπλήρωσε.
Ισορροπημένη διατροφή για καλύτερη μνήμη
Τα ευρήματα της έρευνας υπογραμμίζουν πόσο ευαίσθητα είναι τα κυκλώματα της μνήμης στο περιεχόμενο του πιάτου μας τονίζοντας τη σημασία της διατροφής για τη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου. Μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά, ειδικά σε κορεσμένα λιπαρά, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η αποκατάσταση των επιπέδων γλυκόζης στον εγκέφαλο ηρέμησε τους υπερδραστήριους νευρώνες και διόρθωσε τα προβλήματα μνήμης σε ποντίκια. Σε περιπτώσεις νευροεκφυλισμού που σχετίζεται με την παχυσαρκία, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι διατροφικές ή φαρμακολογικές παρεμβάσεις μπορεί να είναι αποτελεσματικές στη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, η διαλειμματική νηστεία, μετά από μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά, φαίνεται πως αποτελεί μια αποτελεσματική στρατηγική για να ομαλοποιήσουν τους ενδονευρώνες CCK.
«Η μελέτη μας υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο η διατροφή μας μπορεί να επηρεάσει άμεσα την υγεία του εγκεφάλου και πώς οι έγκαιρες παρεμβάσεις, είτε μέσω νηστείας είτε μέσω φαρμάκων, μπορούν να προστατεύσουν τη μνήμη και να μειώσουν τον κίνδυνο μακροπρόθεσμων γνωστικών προβλημάτων που συνδέονται με την παχυσαρκία και τις μεταβολικές διαταραχές», δήλωσε η Δρ. Song.
«Μακροπρόθεσμα, τέτοιες στρατηγικές θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση του αυξανόμενου φορτίου της άνοιας και της νόσου του Αλτσχάιμερ που συνδέονται με μεταβολικές διαταραχές, προσφέροντας μια πιο ολιστική φροντίδα που αντιμετωπίζει τόσο το σώμα όσο και τον εγκέφαλο» κατέληξε.
Η μελέτη με μια ματιά
- Τα ποντίκια υποβλήθηκαν σε δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά πριν από την έναρξη των δοκιμών συμπεριφοράς.
- Μέσα σε 4 ημέρες, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ενδονευρώνες CCK στον κόμβο μνήμης του εγκεφάλου παρουσίασαν ανώμαλη δραστηριότητα.
- Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι το πρόχειρο φαγητό (junk food) μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο σχεδόν αμέσως, πολύ πριν από την εμφάνιση αύξησης βάρους ή διαβήτη.
Διαβάστε επίσης
Η διατροφή που παχαίνει, φέρνει τα πάνω – κάτω στο μικροβίωμα του εντέρου και πυροδοτεί το άγχος
Θέλετε επειγόντως πίτσα; Και άλλα τέσσερα σημάδια ότι σας λείπει ύπνος
