Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερα επιστημονικά στοιχεία επισημαίνουν τους κινδύνους που συνεπάγεται η υπερκατανάλωση κόκκινου κρέατος για την υγεία. Ωστόσο, μια αμφιλεγόμενη μελέτη παρουσιάζει νέα δεδομένα εστιάζοντας στις ζωικές πρωτεϊνες και στον απροσδόκητα προστατευτικό – και όχι απειλητικό – τους ρόλο έναντι του καρκίνου. Τι ακριβώς έχει συμβεί;
Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), μέλος του ΠΟΥ, έχει ταξινομήσει εδώ και καιρό το κόκκινο κρέας -συμπεριλαμβανομένου των βοείου, χοιρινού, αρνίσιου και πρόβειου- ως «πιθανώς καρκινογόνα». Τα επεξεργασμένα κρέατα, από την άλλη, όπως το μπέικον και τα λουκάνικα, ταξινομούνται ως σίγουρα καρκινογόνα. Η απόφαση αυτή είναι αποτέλεσμα πλήθους ερευνητικών στοιχείων, που συνδέουν το κόκκινο κρέας με καρκίνο του παχέος εντέρου και αποτελεί τη βάση για τις διατροφικές συστάσεις που προτείνουν τον περιορισμό της κατανάλωσής του.
Στον αντίποδα, η νέα έρευνα του Πανεπιστημίου McMaster του Καναδά υποδηλώνει το αντίθετο: Οι άνθρωποι που καταναλώνουν περισσότερες ζωικές πρωτεΐνες μπορεί στην πραγματικότητα να κινδυνεύουν λιγότερο από θανατηφόρο καρκίνο. Ωστόσο, πριν σπεύσετε να ψήσετε μια μπριζόλα, υπάρχουν μερικά σημαντικά σημεία που πρέπει να λάβετε υπόψη.
Όπως επισημαίνουν ο Ahmed Elbediwy, Λέκτορας Κλινικής Βιοχημείας / Βιολογίας του Καρκίνου και η Nadine Wehida, Λέκτορας Γενετικής και Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Kingston σε άρθρο τους στο The Conversation, oι μέθοδοι που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές σε αυτή τη μελέτη περιπλέκουν τα συμπεράσματά της. Αντί να εξετάσουν συγκεκριμένα το κόκκινο κρέας, οι ερευνητές ανέλυσαν την κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών, μια ευρεία κατηγορία που περιλαμβάνει κόκκινο κρέας, πουλερικά, ψάρια, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Αυτή η διάκριση έχει μεγάλη σημασία, καθώς τα ψάρια, ιδίως τα λιπαρά, όπως το σκουμπρί και οι σαρδέλες, συνδέονται με προστατευτικές ιδιότητες κατά του καρκίνου. Εξετάζοντας ενιαία τις ζωικές πρωτεΐνες, η μελέτη ενδέχεται να έχει καταγράψει τα προστατευτικά αποτελέσματα του ψαριού και ορισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων, αντί να αποδείξει την ασφάλεια του κόκκινου κρέατος.
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρουσιάζουν μια σύνθετη εικόνα στην έρευνα για τον καρκίνο. Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά αυξάνουν ενδεχομένως τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Αυτά τα αντιφατικά στοιχεία υπογραμμίζουν ότι η ευρεία κατηγορία «ζωικές πρωτεΐνες» συσκοτίζει σημαντικές διακρίσεις μεταξύ διαφορετικών τύπων τροφίμων.
Η μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε από την National Cattlemen’s Beef Association, τον κύριο εκπρόσωπο της αμερικανικής βιομηχανίας βοείου κρέατος, περιέχει αρκετούς άλλους περιορισμούς. Ο πιο σημαντικός είναι ότι οι ερευνητές δεν έκαναν διάκριση μεταξύ επεξεργασμένου και μη επεξεργασμένου κρέατος – μια διάκριση που αμέτρητες μελέτες έχουν δείξει ότι είναι ζωτικής σημασίας.
Επεξεργασμένα κρέατα, όπως το μπέικον, τα λουκάνικα και τα αλλαντικά, παρουσιάζουν σταθερά υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου σε σύγκριση με τα φρέσκα, μη επεξεργασμένα κρέατα. Επιπλέον, η έρευνα δεν εξέτασε συγκεκριμένους τύπους καρκίνου, καθιστώντας αδύνατο να προσδιοριστεί εάν τα προστατευτικά αποτελέσματα ισχύουν γενικά ή για συγκεκριμένους τύπους καρκίνου.
Photo: Shutterstock
Η μελέτη εστίασε και στις φυτικές πρωτεΐνες, συμπεριλαμβανομένων των οσπρίων, ξηρών καρπών και προϊόντων σόγιας, όπως το τόφου, και διαπίστωσε ότι δεν είχαν ισχυρή προστατευτική δράση κατά του θανατηφόρου καρκίνου. Το εύρημα αυτό έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες έρευνες, που υποδηλώνουν ότι οι φυτικές πρωτεΐνες συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου, προσθέτοντας ένα ακόμη επίπεδο πολυπλοκότητας σε μια ήδη συγκεχυμένη εικόνα.
Σημειώνεται, άλλωστε, ότι τα φυτικά τρόφιμα έχουν αποδεδειγμένα οφέλη, καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και άλλες ουσίες που συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο ασθενειών.
Κανένα «πράσινο φως» στην κατανάλωση κόκκινου κρεάτος
Ακόμη κι αν τα συμπεράσματα της εν λόγω μελέτης αποδειχθούν ακριβή, η μελέτη δεν πρέπει να ερμηνευθεί ως πράσινο φως για απεριόριστη κατανάλωση κρέατος. Η υπερκατανάλωση παραμένει συνδεδεμένη με άλλες σοβαρές καταστάσεις υγείας, όπως καρδιοπάθειες και διαβήτη. Το κλειδί βρίσκεται στην ισορροπία.
Οι καθηγητές επισημαίνουν ότι είναι πιο σημαντικό να εστιάζουμε στις συνολικές διατροφικές συνήθειες, παρά σε μεμονωμένα τρόφιμα. Μια ισορροπημένη διατροφή, που περιλαμβάνει ποικιλία πρωτεϊνικών πηγών, άφθονα λαχανικά και φρούτα, καθώς και ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα, παραμένει ο πιο τεκμηριωμένος τρόπος για την επίτευξη βέλτιστης υγείας.
Διαβάστε επίσης
Το μυστήριο σύνδρομο «αλλεργίας» στο κόκκινο κρέας – Τι σχέση έχει με τα τσιμπούρια
Έτρωγε αποκλειστικά κρέας για 60 μέρες – Δείτε τις αλλαγές στο σώμα του
Η διατροφική μόδα που απειλεί τη γονιμότητα των γυναικών – Ένας γιατρός προειδοποιεί
